Dịch sốt xuất huyết đang bùng phát: Cập nhật tình hình và cách phòng tránh hiệu quả

Dịch sốt xuất huyết đang ghi nhận số ca mắc tăng nhanh tại nhiều địa phương trên cả nước, đặc biệt trong mùa mưa khi muỗi vằn phát triển mạnh. Tình hình này khiến hệ thống y tế tại một số nơi rơi vào tình trạng quá tải. Việc nhận biết sớm dấu hiệu bệnh, áp dụng biện pháp phòng tránh hiệu quả và chủ động tiêm vắc xin là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Cảnh báo dịch sốt xuất huyết đang vào mùa cao điểm

Theo Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, Việt Nam hiện đang bước vào mùa cao điểm dịch sốt xuất huyết với điều kiện thời tiết mưa nhiều, nóng ẩm. Môi trường thuận lợi cho muỗi vằn phát triển mạnh mẽ. Từ đầu năm đến ngày 8/7/2025, cả nước đã ghi nhận 32.189 ca mắc, với 5 trường hợp tử vong, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái nhưng vẫn là con số đáng lưu ý.

Một số địa phương phía Nam và Tây Nam bộ như Bến Tre (tăng 346,5 %), Tây Ninh (274,3 %), Long An (208,6 %), Đồng Nai (191,7 %) và TP.HCM (151,4 %) đang là điểm nóng của dịch. Khu vực miền Bắc và miền Trung cũng không nằm ngoài xu hướng, khi Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh bắt đầu ghi nhận số ca bệnh rải rác nhưng có xu hướng gia tăng.

Đáng chú ý, chu kỳ bùng phát dịch đã rút ngắn từ khoảng 5 năm/lần trước đây xuống còn 3 - 4 năm, khiến nguy cơ xuất hiện các đợt dịch liên tiếp càng cao. Bộ Y tế cùng Cục Y tế Dự phòng đã phát đi các khuyến cáo rằng nếu không triển khai các biện pháp phòng chống quyết liệt, số ca mắc có thể tiếp tục tăng mạnh tại nhiều địa phương trong những tháng tiếp theo.

Dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết

Việc phát hiện sớm các triệu chứng sốt xuất huyết sẽ giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tốt hơn. Những dấu hiệu thường gặp bao gồm:

• Sốt cao đột ngột (39 - 40°C), kéo dài 2 - 7 ngày.
• Nhức đầu dữ dội, đau sau hốc mắt.
• Đau cơ, đau khớp, buồn nôn hoặc nôn.
• Phát ban ở da (thường xuất hiện từ ngày thứ 3 - 5).
• Xuất huyết dưới da, chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng.

Một trong những biến chứng nguy hiểm của dịch sốt xuất huyết là sốc Dengue, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Theo CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ), trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch yếu là những đối tượng dễ gặp biến chứng nặng.

Đối tượng nào có nguy cơ cao trong mùa dịch?

Không phân biệt độ tuổi, giới tính hay điều kiện sống. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc dịch sốt xuất huyết nếu bị muỗi nhiễm virus đốt. Tuy nhiên, một số nhóm dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn:

• Trẻ em dưới 15 tuổi: Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị sốc khi bệnh tiến triển nặng.
• Người lớn tuổi, người mắc bệnh mãn tính: Như tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao.
• Phụ nữ mang thai: Có thể gây biến chứng cho cả mẹ và thai nhi.

Trong mùa dịch sốt xuất huyết, việc theo dõi sát các đối tượng nguy cơ và đưa đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường là rất quan trọng.

7 cách phòng bệnh sốt xuất huyết trong cộng đồng

Phòng bệnh sốt xuất huyết không chỉ là việc của từng cá nhân, mà cần sự tham gia đồng bộ của cả cộng đồng. Dưới đây là 7 biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả, đã được Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị để ngăn chặn sự lây lan của dịch sốt xuất huyết:

Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi

Muỗi vằn là tác nhân truyền bệnh sốt xuất huyết. Chúng thường đẻ trứng ở những nơi có nước đọng. Vì vậy, cần:

• Lật úp hoặc đậy kín các dụng cụ chứa nước như lu, xô, chậu, bình hoa.
• Không để nước đọng lâu trong khay nước điều hòa, máng xối, bát kê chậu cây.
• Dọn sạch vỏ lon, lốp xe cũ, chai lọ quanh nhà.

Phun thuốc diệt muỗi định kỳ

Việc phun hóa chất diệt muỗi đúng cách, đúng thời điểm sẽ giúp giảm đáng kể mật độ muỗi trong khu vực. Đây là biện pháp thường được kết hợp trong các chiến dịch do phường/xã tổ chức và cần được người dân hợp tác thực hiện.

Thả cá vào các bể chứa nước

Cá nhỏ như cá bảy màu có khả năng tiêu diệt lăng quăng trong các bể nước lớn, lu vại chứa nước sinh hoạt, những nơi khó có thể vệ sinh thường xuyên. Đây là một phương pháp tự nhiên, an toàn và tiết kiệm chi phí.

Mặc quần áo dài tay, sử dụng kem chống muỗi

Đây là biện pháp phòng ngừa trực tiếp, đặc biệt hiệu quả với trẻ em là đối tượng dễ bị muỗi đốt hơn người lớn. Sử dụng thêm kem/chai xịt chống muỗi có chứa DEET (được WHO chấp nhận) giúp tạo lớp bảo vệ trong thời gian dài.

Ngủ màn và sử dụng vợt bắt muỗi

Dù là phương pháp cổ điển, ngủ màn vẫn là cách hữu hiệu để tránh bị muỗi đốt vào ban đêm. Thời điểm muỗi vằn thường hoạt động mạnh. Kết hợp với vợt điện diệt muỗi giúp giảm nguy cơ muỗi sinh sôi trong không gian sống.

Giáo dục y tế trong trường học

Tăng cường tuyên truyền, giáo dục học sinh về dịch sốt xuất huyết ngay từ cấp tiểu học giúp xây dựng ý thức phòng bệnh từ nhỏ. Các buổi ngoại khóa, trò chơi tìm hiểu, cuộc thi vẽ tranh, thuyết trình về phòng chống bệnh đều mang lại hiệu quả thiết thực.

Giám sát môi trường cùng cộng đồng

Một hộ gia đình làm sạch chưa đủ, cần toàn bộ khu dân cư cùng tham gia. Việc tổ chức các ngày tổng vệ sinh, dọn rác, kiểm tra vật chứa nước công cộng… là cách để giảm nguy cơ bùng phát dịch trong phạm vi rộng.

Vắc xin phòng sốt xuất huyết: Bảo vệ tự chủ động

Trước tình hình sốt xuất huyết gia tăng, tiêm vắc xin là cách chủ động và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Qdenga (TAK-003) là vắc xin thế hệ mới do hãng Takeda (Nhật Bản) phát triển, hiện đã được WHO khuyến cáo sử dụng từ năm 2022.

Ưu điểm của vắc xin Qdenga:

• Phòng ngừa: Vắc xin Qdenga giúp phòng ngừa sốt xuất huyết do cả 4 chủng virus Dengue (DENV-1, DENV-2, DENV-3, DENV-4), giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng.
• Độ tuổi: Vắc xin được chỉ định cho trẻ em từ 4 tuổi trở lên và người lớn, bao gồm cả người từng mắc hoặc chưa từng mắc sốt xuất huyết.
• Lịch tiêm chủng: Phác đồ tiêm gồm 2 mũi, mỗi mũi cách nhau 3 tháng.
• Hiệu quả bảo vệ: Vắc xin Qdenga đạt hiệu lực bảo vệ hơn 80% đối với nguy cơ mắc bệnh và trên 90% trong việc giảm nguy cơ nhập viện và mắc bệnh nặng do sốt xuất huyết.
• Phụ nữ mang thai: Không tiêm vắc xin Qdenga cho phụ nữ mang thai và phụ nữ đang cho con bú.

Tiêm vắc xin Qdenga không thay thế các biện pháp diệt muỗi, nhưng là "lá chắn" chủ động giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng trong mùa dịch.

Dịch sốt xuất huyết đang bùng phát và bước vào giai đoạn cao điểm, với số ca mắc có xu hướng tăng nhanh tại nhiều địa phương. Trước tình hình này, mỗi người dân cần chủ động nâng cao ý thức phòng bệnh bằng cách loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, bảo vệ cá nhân và cộng đồng, đồng thời theo dõi sát sức khỏe để kịp thời xử lý khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh. Đặc biệt, tiêm vắc xin là biện pháp dự phòng hiệu quả, giúp giảm thiểu nguy cơ mắc và chuyển nặng - góp phần quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh lâu dài.

Chủ động bảo vệ sức khỏe trước mùa dịch sốt xuất huyết! Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp vắc xin Qdenga là vắc xin phòng sốt xuất huyết được Bộ Y tế cấp phép lưu hành và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận. Vắc xin phù hợp với người đã từng nhiễm sốt xuất huyết, giúp giảm nguy cơ tái nhiễm nặng và nhập viện. Đặt lịch tiêm Qdenga tại Long Châu ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và gia đình trong mùa dịch cao điểm. Đừng quên theo dõi website để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về sức khỏe và dịch bệnh!