Dị ứng cua: Dấu hiệu nhận biết và cách xử trí

Dị ứng cua là một trong những phản ứng dị ứng thực phẩm thường gặp, có thể xảy ra đột ngột ngay sau khi ăn hoặc thậm chí chỉ cần tiếp xúc với hơi cua trong quá trình chế biến. Các triệu chứng có thể khởi phát từ nhẹ như ngứa môi, phát ban, đến nghiêm trọng như khó thở, tụt huyết áp hoặc sốc phản vệ. Tình trạng này nếu không được nhận biết và xử lý kịp thời có thể dẫn đến hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe. Để hiểu rõ hơn về các dấu hiệu điển hình cũng như cách xử trí hiệu quả khi gặp phải dị ứng cua, mời bạn cùng theo dõi nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây.

Dị ứng cua là gì?

Dị ứng cua là một dạng phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch đối với các protein có trong thịt cua. Khi các protein này đi vào cơ thể, hệ miễn dịch nhầm lẫn chúng là tác nhân gây hại và kích hoạt giải phóng histamin cùng nhiều chất trung gian hóa học khác, dẫn đến các biểu hiện dị ứng như phát ban, mề đay, ngứa, sưng môi, khó thở và sốc phản vệ trong trường hợp nghiêm trọng.

Đáng lưu ý, không phải lúc nào cũng cần ăn cua mới gây dị ứng. Ở một số người mẫn cảm, việc hít phải hơi cua trong quá trình chế biến hoặc tiếp xúc qua da cũng có thể gây phản ứng. Ngoài ra, các hóa chất phụ gia hoặc chất bảo quản không đảm bảo an toàn trong quá trình xử lý thực phẩm cũng có thể làm tăng nguy cơ dị ứng.

Những đối tượng dễ bị dị ứng với cua

Dị ứng cua có thể xảy ra ở bất kỳ ai, tuy nhiên một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do đặc điểm cơ địa hoặc yếu tố di truyền. Cụ thể:

• Trẻ nhỏ, đặc biệt là bé trai trong độ tuổi đang phát triển hệ miễn dịch.
• Người lớn tuổi có hệ miễn dịch suy giảm.
• Cá nhân mắc các bệnh lý dị ứng nền như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa.
• Người có tiền sử dị ứng với tôm, cua hoặc các loại hải sản khác.
• Gia đình có người thân từng bị dị ứng hải sản, làm tăng nguy cơ do yếu tố di truyền.

Dấu hiệu khi bị dị ứng cua

Dị ứng cua là một phản ứng miễn dịch xảy ra sau khi ăn, tiếp xúc hoặc hít phải hơi cua ở người có cơ địa nhạy cảm. Các triệu chứng thường xuất hiện sau vài phút đến vài giờ, với mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Cụ thể:

• Phát ban, nổi mề đay, mẩn ngứa: Da xuất hiện các nốt đỏ hoặc mảng ngứa gây khó chịu, có thể lan rộng ra toàn thân.
• Viêm da dị ứng: Tổn thương dạng chàm, đỏ rát, có thể kèm theo tróc vảy hoặc chảy dịch nếu gãi nhiều.
• Sưng môi, lưỡi, cổ họng: Là dấu hiệu cảnh báo phản ứng dị ứng nặng, gây khó nuốt hoặc nghẹt thở.
• Khó thở, thở khò khè, nghẹt mũi, hắt hơi: Các triệu chứng hô hấp thường xảy ra nhanh chóng, nhất là ở người có tiền sử hen suyễn.
• Rối loạn tiêu hóa: Gồm đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Cảm giác ngứa ran quanh miệng: Là triệu chứng sớm và đặc trưng ở nhiều người dị ứng với hải sản.
• Choáng váng, hạ huyết áp, mất ý thức: Là biểu hiện của sốc phản vệ, một tình trạng nguy hiểm, cần cấp cứu y tế khẩn cấp để tránh tử vong.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu trên là rất quan trọng nhằm xử trí kịp thời và phòng ngừa biến chứng nặng.

Cách điều trị khi bị dị ứng cua

Dị ứng cua cần được xử lý kịp thời để hạn chế các phản ứng nghiêm trọng trên da và đường hô hấp. Tùy theo mức độ nhẹ hay nặng, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp điều trị sau:

Ngừng tiếp xúc và loại bỏ dị nguyên

Việc đầu tiên là ngừng ngay việc ăn cua và loại bỏ lượng thức ăn còn lại ra khỏi cơ thể. Với các trường hợp mới ăn và có dấu hiệu dị ứng, có thể áp dụng biện pháp gây nôn (theo hướng dẫn của nhân viên y tế) để giảm hấp thu dị nguyên vào máu. Người bệnh cần được nghỉ ngơi và theo dõi kỹ các dấu hiệu toàn thân.

Sử dụng thuốc điều trị dị ứng

Các thuốc kháng histamin (như loratadine, cetirizine) có thể được sử dụng để làm giảm nhanh các triệu chứng như mẩn ngứa, nổi mề đay, sưng tấy. Trong trường hợp phản ứng nặng hoặc sốc phản vệ, bác sĩ có thể chỉ định tiêm epinephrine (adrenaline) cấp cứu, kết hợp với corticoid hoặc thuốc giãn phế quản nếu có khó thở.

Chườm lạnh làm dịu da

Dùng khăn sạch nhúng nước mát, vắt ráo rồi chườm lên vùng da bị dị ứng khoảng 15-20 phút. Chườm lạnh có tác dụng giảm viêm, giảm ngứa và làm dịu cảm giác nóng rát.

Hỗ trợ từ thảo dược tự nhiên (trong trường hợp nhẹ)

Người bệnh có thể dùng nước rau má hoặc lá khế đun sôi để tắm, giúp làm dịu các vùng da nổi mề đay. Ngoài ra, nước chanh pha mật ong ấm uống vào buổi sáng có thể giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ miễn dịch nhẹ nhàng.

Nếu sau 24-48 giờ các triệu chứng không giảm hoặc có dấu hiệu nặng như khó thở, choáng váng, mạch nhanh, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Cách phòng tránh dị ứng cua

Đối với những người có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử phản ứng với hải sản, việc phòng ngừa tiếp xúc với dị nguyên là yếu tố quan trọng để hạn chế nguy cơ tái phát hoặc biến chứng nghiêm trọng. Một số biện pháp hữu ích gồm:

• Hạn chế ăn tại nhà hàng hải sản: Tránh ăn ở các địa điểm chuyên chế biến hải sản, nơi nguy cơ nhiễm chéo dị nguyên cao từ dụng cụ, hơi nước hoặc môi trường nấu nướng.
• Luôn kiểm tra thành phần thực phẩm: Đọc kỹ nhãn mác và danh sách nguyên liệu, đặc biệt đối với thực phẩm đóng gói, chế biến sẵn hoặc các sản phẩm có nguồn gốc từ biển như nước dùng, gia vị.
• Tránh tiếp xúc tại chợ hải sản: Với người mẫn cảm cao, việc hít phải hơi từ tôm, cua khi đang sơ chế, hấp hoặc luộc cũng có thể gây phản ứng, nên hạn chế đến những nơi này.
• Mang theo epinephrine nếu có chỉ định: Người từng bị sốc phản vệ cần luôn mang theo bút tiêm epinephrine để xử lý khẩn cấp trong trường hợp tiếp xúc dị nguyên ngoài ý muốn.

Hy vọng qua bài viết “Dị ứng cua: Dấu hiệu nhận biết và cách xử trí”, bạn đã hiểu rõ hơn về cơ chế gây dị ứng, các biểu hiện cần lưu ý cũng như cách xử trí và phòng ngừa hiệu quả. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau khi ăn hải sản, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn chuyên khoa, nhằm đảm bảo an toàn cho chính mình và những người thân yêu.