Trong những năm gần đây, số lượng người mắc các bệnh lý về gan ở Việt Nam đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng. Một khi gan bắt đầu suy yếu, các triệu chứng thường không rõ ràng ngay từ đầu, khiến nhiều người chủ quan hoặc nhầm lẫn với các vấn đề khác. Việc phát hiện sớm dấu hiệu suy gan không chỉ giúp việc điều trị hiệu quả hơn mà còn ngăn ngừa được những biến chứng nặng nề như xơ gan, ung thư gan hoặc suy gan cấp tính.
Dấu hiệu suy gan là gì? Nhận biết sớm để bảo vệ sức khỏe
Gan không có dây thần kinh cảm giác nên dù có bị tổn thương thì biểu hiện cũng không rõ rệt như các cơ quan khác. Tuy nhiên, cơ thể vẫn sẽ phát ra những tín hiệu cảnh báo khi gan bắt đầu “gặp sự cố”.
Những dấu hiệu dễ thấy trên bề mặt cơ thể bao gồm:
- Vàng da, vàng mắt: Đây là một trong những dấu hiệu đặc trưng nhất, xảy ra khi gan không thể xử lý hết bilirubin, một sắc tố mật trong máu.
- Da sạm, dễ ngứa, xuất hiện bầm tím bất thường: Do chức năng gan suy giảm, cơ thể không thể đào thải độc tố và tổng hợp protein đông máu một cách hiệu quả.
- Phù chân, bụng to bất thường: Do dịch bị ứ đọng trong ổ bụng và các chi dưới.
Triệu chứng toàn thân và rối loạn tiêu hóa:
- Mệt mỏi kéo dài: Cảm giác uể oải, không có sức ngay cả khi không vận động nhiều.
- Chán ăn, buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu: Gan tổn thương làm ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, chuyển hóa.
- Nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu: Đây là dấu hiệu của rối loạn sản xuất và đào thải dịch mật.
Biểu hiện nguy hiểm cần chú ý:
- Lú lẫn, rối loạn ý thức: Có thể là dấu hiệu của bệnh não gan.
- Xuất huyết tiêu hóa: Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen, cho thấy gan đã ảnh hưởng đến chức năng đông máu hoặc hệ thống mạch máu ở tiêu hóa.
Những biểu hiện này nếu không được phát hiện và xử lý sớm thì có thể dẫn đến những tổn thương gan vĩnh viễn không thể phục hồi.

Nguyên nhân nào dẫn đến suy gan? Những yếu tố cần đặc biệt cảnh giác
Suy gan có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có những yếu tố rất gần gũi, đơn giản trong cuộc sống hằng ngày:
- Viêm gan virus (A, B, C): Là nguyên nhân hàng đầu gây ra tổn thương gan mạn tính tại Việt Nam. Đặc biệt, viêm gan B thường tiến triển âm thầm qua nhiều năm.
- Rượu bia: Lạm dụng rượu trong thời gian dài làm tổn thương tế bào gan, dẫn đến viêm gan do rượu và xơ gan.
- Dùng thuốc gây hại gan: Một số thuốc giảm đau, kháng sinh hay thảo dược không rõ nguồn gốc có thể làm hại gan nếu dùng sai cách hoặc dùng lâu dài.
- Gan nhiễm mỡ, béo phì, tiểu đường: Các rối loạn chuyển hóa này ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng gan.
- Ngộ độc hóa chất, ăn nấm độc: Là những nguyên nhân cấp tính gây suy gan nhanh chóng, thậm chí dẫn đến tử vong.

Các giai đoạn tiến triển của suy gan
Suy gan không diễn tiến một cách đột ngột mà thường trải qua 3 giai đoạn rõ ràng:
- Giai đoạn đầu (gan còn bù): Gan vẫn đảm nhận được chức năng dù đã bị tổn thương. Dấu hiệu rất mờ nhạt, khó nhận biết nếu không xét nghiệm.
- Giai đoạn giữa (mất bù): Triệu chứng trở nên rõ ràng hơn như vàng da, phù nề, xuất huyết nhẹ. Đây là lúc cần can thiệp y tế tích cực.
- Giai đoạn cuối (suy gan cấp hoặc mạn): Các biến chứng nguy hiểm bắt đầu xuất hiện như bệnh não gan, nhiễm trùng, xuất huyết tiêu hóa, người bệnh có nguy cơ tử vong rất cao nếu không được cấp cứu kịp thời.

Làm gì khi nghi ngờ suy gan? Hành động sớm để bảo toàn sức khỏe
Nếu nhận thấy bạn hoặc người thân xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ nêu trên, hãy chủ động:
Đi khám chuyên khoa gan mật hoặc tiêu hóa càng sớm càng tốt.
Thực hiện các xét nghiệm men gan, chức năng gan, siêu âm, chụp CT/MRI gan nếu cần.
- Tuyệt đối không dùng thuốc nam, thuốc bổ gan không rõ nguồn gốc.
- Thay đổi lối sống: Hạn chế sử dụng rượu bia, ăn nhiều rau xanh, ngủ đủ giấc, tăng cường vận động và nghỉ ngơi hợp lý.

Cách phòng ngừa suy gan hiệu quả
Phòng bệnh bao giờ cũng đơn giản và hiệu quả hơn chữa bệnh. Hãy chủ động bảo vệ gan của mình bằng những biện pháp dễ áp dụng như sau:
- Tiêm phòng vắc xin viêm gan A và B đầy đủ, đúng lịch.
- Hạn chế tối đa việc sử dụng rượu bia, tránh hút thuốc.
- Ăn uống cân bằng, ít dầu mỡ, tăng cường rau xanh và nước.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 – 12 tháng.
- Tránh tiếp xúc hóa chất độc hại tại nơi làm việc và môi trường sống.
- Không tự ý dùng thuốc, kể cả thuốc bổ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Theo đó, một trong những bước phòng ngừa hiệu quả nhất hiện nay chính là tiêm chủng vắc xin viêm gan B. Đây là loại virus phổ biến tại Việt Nam và có thể âm thầm gây bệnh viêm gan mạn tính, dẫn đến xơ gan và ung thư gan nếu không được kiểm soát. Tiêm vắc xin viêm gan B không chỉ giúp bạn giảm nguy cơ lây nhiễm mà còn chủ động tạo miễn dịch lâu dài, bảo vệ gan ngay từ khi chưa bị tổn thương.
Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm phòng viêm gan B với quy trình an toàn, rõ ràng và giá cả hợp lý. Hãy đến Trung tâm tiêm chủng Long Châu để tiêm phòng viêm gan B cho bạn và gia đình, góp phần bảo vệ gan, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm từ sớm.

Gan là cơ quan quan trọng của cơ thể nhưng thường bị “bỏ quên” trong việc chăm sóc sức khỏe hằng ngày. Hiểu rõ dấu hiệu suy gan, nguyên nhân và cách phòng ngừa là điều kiện tiên quyết để bảo vệ lá gan luôn khỏe mạnh. Đừng để đến khi cơ thể phát tín hiệu “cầu cứu” mới hành động. Hãy bắt đầu từ những việc đơn giản như thay đổi lối sống, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tiêm phòng viêm gan B tại các trung tâm uy tín như Trung tâm Tiêm chủng Long Châu vì một tương lai khỏe mạnh và không lo bệnh gan.