Có nên tiêm phế cầu cho người lớn hay không? Những đối tượng cần tiêm phế cầu

Không ít người đặt ra câu hỏi có nên tiêm phế cầu cho người lớn, đặc biệt là khi bản thân không có bệnh nền hay tiền sử hô hấp. Thực tế, có nên tiêm phế cầu cho người lớn không còn là thắc mắc của riêng ai, bởi hệ miễn dịch ở người trưởng thành cũng có thể suy giảm theo tuổi tác hoặc do môi trường sống. Việc tiêm ngừa đúng thời điểm sẽ giúp tăng cường đề kháng và hạn chế tối đa nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra.

Có nên tiêm phế cầu cho người lớn hay không?

Việc tiêm vắc xin phế cầu cho người lớn là vô cùng cần thiết. Đây là một trong những loại vắc xin quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt đối với người trên 65 tuổi hoặc người đang sống chung với bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, hen suyễn, COPD... Vắc xin phế cầu đóng vai trò như một biện pháp phòng bệnh chủ động, góp phần tăng cường miễn dịch và bảo vệ hệ hô hấp, nhất là lá phổi - cơ quan dễ bị tổn thương do vi khuẩn phế cầu gây ra.

Dưới đây là một số lý do vì sao người lớn nên tiêm vắc xin phế cầu:

Giúp phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra

Phế cầu khuẩn là tác nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, được chia thành hai nhóm chính:

• Bệnh phế cầu xâm lấn, bao gồm các tình trạng nghiêm trọng như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và viêm phổi có biến chứng nhiễm khuẩn huyết.
• Bệnh phế cầu không xâm lấn, thường gặp hơn, bao gồm viêm tai giữa, viêm xoang và viêm phổi thông thường.

Cả hai nhóm bệnh đều có thể gây biến chứng nếu không được điều trị kịp thời, đặc biệt ở người lớn tuổi và người có hệ miễn dịch suy giảm.

Phế cầu khuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi ở người lớn, chiếm khoảng 35% ca viêm phổi cộng đồng và tới 50% trường hợp tại bệnh viện. Mỗi năm, tại Hoa Kỳ ghi nhận hơn 40.000 ca tử vong liên quan đến phế cầu khuẩn, chủ yếu ở người cao tuổi và người có bệnh lý mạn tính. Tỷ lệ tử vong do viêm phổi do phế cầu khoảng 5 - 7%, nhưng có thể cao hơn ở người già, với nhiễm trùng huyết là 15 - 20% (thậm chí tới 60% ở người lớn tuổi) và viêm màng não có thể gây tử vong tới 30 - 40%, có khi lên đến 80% ở nhóm nguy cơ cao.

Đáng lưu ý, phế cầu xâm lấn thường gặp nhất ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, người già trên 65 tuổi và những người có sức đề kháng yếu do bệnh lý nền. Tuy nhiên, nhờ vào việc sử dụng rộng rãi vắc xin phòng phế cầu trong cộng đồng, tỷ lệ mắc các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn đã có xu hướng giảm rõ rệt trong những năm gần đây, đặc biệt tại các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ.

Người lớn tuổi dễ diễn tiến nặng khi nhiễm phế cầu khuẩn

Có nên tiêm phế cầu cho người lớn? Câu trả lời là có, đặc biệt với người lớn tuổi - nhóm có nguy cơ cao nếu không may nhiễm phế cầu. Nguyên nhân là do hệ miễn dịch của người cao tuổi và người có bệnh lý mạn tính (như tim mạch, tiểu đường, COPD...) thường suy yếu, khiến cơ thể khó chống đỡ trước các tác nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, hệ cơ toàn thân, đặc biệt là cơ hô hấp suy giảm theo tuổi tác, khiến khả năng khạc đờm và đào thải vi khuẩn cũng kém đi.

Ngoài ra, quá trình chuyển hóa thuốc ở người già bị suy giảm, làm giảm hiệu quả điều trị và làm tăng nguy cơ bệnh chuyển nặng hoặc gây biến chứng nặng hơn. Điều này lý giải vì sao tỷ lệ tử vong do các bệnh lý liên quan đến phế cầu khuẩn ở người lớn tuổi thường cao hơn so với người trẻ.

Một yếu tố nguy cơ khác là thói quen hút thuốc, sử dụng rượu bia ở nhiều người lớn, làm suy yếu hàng rào bảo vệ đường hô hấp và giảm chức năng gan, miễn dịch - từ đó làm tăng khả năng nhiễm phế cầu khuẩn.

Đối tượng người lớn nào nên tiêm vắc xin phế cầu khuẩn?

Vắc xin phòng phế cầu khuẩn được Tổ chức Y tế khuyến cáo sử dụng cho cả người lớn và trẻ nhỏ từ 2 tháng tuổi trở lên. Tuy ai cũng có thể tiêm, nhưng một số nhóm đối tượng đặc biệt được ưu tiên do nguy cơ cao mắc các bệnh nặng do phế cầu gây ra, bao gồm:

• Người từ 65 tuổi trở lên: Hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác khiến người cao tuổi dễ bị các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi. Vì vậy, người lớn tuổi là nhóm cần được tiêm phòng sớm.
• Người có hệ miễn dịch suy giảm: Các vấn đề miễn dịch làm giảm khả năng chống đỡ trước vi khuẩn, dẫn đến nguy cơ cao mắc các bệnh hô hấp nghiêm trọng.
• Người mắc bệnh mạn tính: Những người bị tiểu đường, bệnh tim, hen suyễn, COPD hoặc khí phế thũng dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp do hệ miễn dịch hoạt động kém hiệu quả.
• Người đang điều trị bằng hóa trị, ghép tạng hoặc mắc HIV/AIDS: Đây là nhóm có hệ miễn dịch suy yếu rõ rệt, nên có nguy cơ cao mắc viêm phổi và các bệnh do phế cầu khuẩn.
• Người hút thuốc lá: Khói thuốc làm tổn thương các tế bào lông mao trong phổi - hàng rào bảo vệ tự nhiên, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi vi khuẩn gây bệnh.
• Người nghiện rượu: Sử dụng rượu quá mức làm giảm hiệu quả hoạt động của các tế bào miễn dịch, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng cao hơn bình thường.
• Người đang phục hồi sau phẫu thuật hoặc mắc bệnh nặng: Những bệnh nhân vừa trải qua đại phẫu, chấn thương hoặc đang phải sử dụng máy thở rất dễ bị viêm phổi, do hệ miễn dịch bị suy yếu trong quá trình điều trị.

Những ai không nên tiêm vắc xin phế cầu?

Mặc dù vắc xin phế cầu mang lại hiệu quả phòng bệnh cao, nhưng không phải ai cũng phù hợp để tiêm. Dưới đây là một số trường hợp cần thận trọng hoặc không nên tiêm vắc xin phế cầu khuẩn:

• Người có tiền sử dị ứng với thành phần trong vắc xin: Nếu từng gặp các phản ứng như nổi mẩn, khó thở hoặc phát ban sau tiêm vắc xin phế cầu hoặc bất kỳ thành phần nào trong đó, bạn cần thông báo với bác sĩ để được tư vấn kỹ lưỡng trước khi tiêm.
• Người đang mắc bệnh cấp tính hoặc đang sốt cao: Trong trường hợp đang bị viêm đường hô hấp, sốt hoặc mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác, việc tiêm vắc xin nên được trì hoãn cho đến khi cơ thể hồi phục hoàn toàn và có chỉ định từ nhân viên y tế.
• Người lớn từ 18 đến 50 tuổi, khỏe mạnh và không có bệnh nền: Với nhóm đối tượng này, việc tiêm vắc xin phế cầu có thể chưa cần thiết, trừ khi có nguy cơ cao hoặc có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ.
• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú: Hiện vẫn chưa có đủ dữ liệu để đánh giá độ an toàn của vắc xin phế cầu với thai phụ và trẻ sơ sinh. Vì vậy, nếu đang trong thai kỳ hoặc thời gian cho con bú, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi quyết định tiêm phòng.

Có nên tiêm phế cầu cho người lớn là câu hỏi quan trọng trong bối cảnh các bệnh hô hấp ngày càng phổ biến và nguy hiểm. Với khả năng phòng ngừa hiệu quả các bệnh nghiêm trọng do phế cầu khuẩn gây ra, vắc xin phế cầu là biện pháp chủ động giúp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt ở người cao tuổi và người có bệnh nền. Vì vậy, nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ, đừng chần chừ mà hãy chủ động tiêm phòng để an tâm sống khỏe mỗi ngày.

Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa chủ động các bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết do phế cầu khuẩn gây ra. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy dành cho người dân khi có nhu cầu tiêm vắc xin phế cầu. Với đội ngũ y bác sĩ tận tâm, quy trình tiêm chủng an toàn, dịch vụ nhanh chóng và cơ sở vật chất hiện đại, Long Châu luôn mang đến trải nghiệm y tế chất lượng cao. Để được tư vấn và đặt lịch hẹn, vui lòng gọi ngay đến hotline miễn phí 18006928.