Bệnh phế cầu xâm lấn là gì? Triệu chứng nhận biết bệnh phế cầu xâm lấn

Bệnh phế cầu xâm lấn thường khởi phát đột ngột và tiến triển nhanh chóng, dễ gây ra biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Đặc biệt, bệnh phế cầu xâm lấn có thể tấn công vào máu, dịch não tủy hoặc các cơ quan nội tạng quan trọng, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và đòi hỏi theo dõi sát sao.

Bệnh phế cầu xâm lấn là gì?

Bệnh do phế cầu khuẩn là những tình trạng nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, thường gọi là phế cầu. Trong số đó, cụm từ "bệnh phế cầu xâm lấn" (IPD) được dùng để chỉ các dạng nhiễm trùng nghiêm trọng khi vi khuẩn xâm nhập vào các vị trí vô trùng như máu hoặc dịch não tủy. Thời gian xuất hiện triệu chứng sau khi phơi nhiễm không cố định, nhưng thông thường dao động trong khoảng từ 1 đến 3 ngày.

Bệnh phế cầu xâm lấn lây lan như thế nào và đối tượng dễ mắc bệnh

Vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) có thể lây truyền từ người này sang người khác chủ yếu qua đường hô hấp. Sự lây nhiễm xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với chất tiết từ mũi hoặc miệng của người mang vi khuẩn, như nước bọt, dịch nhầy, hoặc khi ho và hắt hơi.

Trên thực tế, nhiều người đặc biệt là trẻ nhỏ có thể mang phế cầu trong mũi hoặc họng tại một thời điểm nào đó mà không hề có biểu hiện bệnh lý. Những người này được gọi là người mang vi khuẩn không triệu chứng và vẫn có thể vô tình truyền mầm bệnh cho người khác.

Khả năng lây lan của phế cầu tăng cao trong môi trường đông đúc như nhà trẻ, trường học hoặc gia đình có người mắc bệnh. Vì vậy, việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, che miệng khi ho/hắt hơi và hạn chế tiếp xúc gần với người đang có dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp là những biện pháp hữu hiệu giúp phòng tránh lây lan phế cầu khuẩn.

Bệnh phế cầu xâm lấn thường gây ra các biến chứng nghiêm trọng ở một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao, bao gồm:

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ khiến các em dễ mắc bệnh và gặp biến chứng nặng.
• Người cao tuổi: Sự suy giảm miễn dịch theo tuổi tác khiến người lớn tuổi dễ bị tổn thương hơn khi tiếp xúc với vi khuẩn phế cầu.
• Người suy giảm miễn dịch: Những người đang điều trị ung thư, mắc HIV, tiểu đường hoặc các bệnh mạn tính khác có hệ miễn dịch yếu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Người có các yếu tố đặc biệt: Những người đã được cấy ghép ốc tai điện tử hoặc có tình trạng rò rỉ dịch não tủy cũng thuộc nhóm có nguy cơ cao do vi khuẩn có thể xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương dễ dàng hơn.

Một số bệnh và triệu chứng do phế cầu xâm lấn gây ra

Các biểu hiện thường gặp bao gồm:

• Viêm tai giữa (nhiễm trùng ở tai giữa);
• Viêm xoang (nhiễm trùng các xoang cạnh mũi);
• Viêm kết mạc (mắt đỏ, ngứa, chảy nước mắt);
• Viêm phổi (gây ho, sốt, khó thở).

Ngoài ra, vi khuẩn S. pneumoniae cũng có thể gây ra một số bệnh ít gặp hơn như:

• Nhiễm trùng hoặc viêm các mô xung quanh vùng mắt;
• Rối loạn ở hệ xương;
• Viêm nội tâm mạc (viêm lớp lót bên trong buồng tim hoặc van tim);
• Viêm màng ngoài tim (bao quanh tim);
• Viêm phúc mạc (viêm màng lót khoang bụng);
• Viêm khớp nhiễm khuẩn (nhiễm trùng trong khớp);
• Nhiễm trùng mô mềm dưới da;
• Nhiễm trùng huyết sơ sinh (nhiễm khuẩn máu ở trẻ sơ sinh, gây nguy hiểm đến tính mạng).

Khi bệnh chuyển sang mức độ xâm lấn, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Nhiễm khuẩn máu (nhiễm trùng lan rộng qua đường máu);
• Nhiễm trùng huyết toàn thân (một tình trạng nặng, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan);
• Viêm màng não (tấn công vào não và tủy sống, có thể gây tổn thương nghiêm trọng);
• Viêm tủy xương (nhiễm trùng ảnh hưởng đến mô xương).

Việc nhận biết sớm các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng giúp hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả, hạn chế nguy cơ biến chứng do phế cầu khuẩn gây ra.

Giải pháp tiêm ngừa hiệu quả để phòng bệnh phế cầu khuẩn

Hiện nay, tiêm vắc xin là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất trước các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra. Một số loại vắc xin nổi bật bao gồm:

• Synflorix (phế cầu 10): Giúp phòng ngừa các bệnh như viêm tai giữa, viêm phổi, viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết do phế cầu cộng hợp.
• Prevenar 13 (phế cầu 13): Có khả năng ngăn ngừa viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não và nhiễm trùng huyết do các chủng phế cầu phổ biến.
• Vaxneuvance (phế cầu 15): Cộng hợp 15 chủng, mở rộng thêm 22F và 33F so với PCV13. Phù hợp cho trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn, đặc biệt trong phác đồ tiêm bổ sung sau PCV13 hoặc trước PPSV23.
• Pneumovax 23 (PPSV23): Vắc xin polysaccharide chứa 23 chủng phế cầu.

Mặc dù các loại vắc xin hiện tại chưa thể bao phủ toàn bộ hơn 90 chủng của vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, nhưng chúng vẫn bảo vệ rất tốt khỏi các chủng thường gặp và có nguy cơ gây bệnh nặng.

Những nhóm người có nguy cơ cao bao gồm trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch yếu nên được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Trước khi tiêm, nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ bác sĩ để đảm bảo an toàn. Sau tiêm, nếu gặp phản ứng bất thường hoặc nghiêm trọng, cần đến cơ sở y tế ngay để được kiểm tra và xử trí kịp thời.

Bệnh phế cầu xâm lấn là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Việc chủ động tiêm phòng, nhận biết sớm triệu chứng và tuân thủ phác đồ điều trị là những bước quan trọng giúp phòng ngừa cũng như giảm thiểu những biến chứng nghiêm trọng có thể phát sinh từ căn bệnh này.. Đừng chủ quan, hãy bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình trước nguy cơ từ bệnh phế cầu xâm lấn.

Việc tiêm vắc xin phòng phế cầu là một biện pháp chủ động, giúp trẻ tránh khỏi các bệnh lý nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não mủ hay nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn gây nên. Đối với trẻ từ 5 tuổi trở lên, các vắc xin như Prevenar 13, Vaxneuvance (phế cầu 15) và Pneumovax 23 hiện đang được khuyến cáo sử dụng. Phụ huynh có thể đăng kí tiêm ngừa vắc xin Vaxneuvance (phế cầu 15) tại đây để đảm bảo có sẵn liều tiêm phù hợp và thuận tiện sắp xếp thời gian. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy, cung cấp đầy đủ các loại vắc xin chất lượng với hệ thống trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ nhiều kinh nghiệm. Quy trình tiêm chủng nhanh chóng, an toàn cùng dịch vụ tư vấn kĩ lưỡng sẽ giúp phụ huynh yên tâm hơn khi đưa trẻ đi tiêm phòng. Liên hệ ngay tổng đài 18006928 (miễn cước) để được tư vấn chi tiết và đặt lịch hẹn sớm nhất.