Chảy máu tử cung bất thường: Dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa

Chảy máu tử cung bất thường có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm rối loạn nội tiết, u xơ tử cung, viêm nhiễm đường sinh dục, hoặc các bất thường về cấu trúc tử cung. Mặc dù trong nhiều trường hợp, đây là biểu hiện của bệnh lý lành tính, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo về các bệnh lý nghiêm trọng. Do đó, việc phát hiện và chẩn đoán sớm là rất quan trọng để đảm bảo an toàn sức khỏe sinh sản.

Tổng quan về chảy máu tử cung

Chảy máu tử cung bình thường là hiện tượng ra máu có tính chu kỳ từ buồng tử cung, xảy ra trong chu kỳ kinh nguyệt. Đây là phản ánh sinh lý bình thường của hoạt động nội tiết - sinh sản ở phụ nữ. Tuy nhiên, nếu xảy ra ra máu ngoài chu kỳ, kéo dài, không đều, hoặc ra máu sau mãn kinh, đó có thể là dấu hiệu của chảy máu tử cung bất thường. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và triệu chứng của chảy máu tử cung bất thường, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết ở phần sau.

Chảy máu tử cung bất thường là gì?

Chảy máu tử cung bất thường (Abnormal Uterine Bleeding - AUB) là tình trạng ra máu từ tử cung không theo đặc điểm sinh lý bình thường của chu kỳ kinh nguyệt. Đây có thể là biểu hiện của các rối loạn nội tiết, polyp nội mạc tử cung, u xơ tử cung, viêm nhiễm phụ khoa hoặc các bệnh lý ác tính như ung thư nội mạc tử cung. Mặc dù nhiều trường hợp là lành tính, chảy máu tử cung bất thường cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được thăm khám sớm.

Tình trạng này khá phổ biến, với tỷ lệ ảnh hưởng đến khoảng 9 - 30% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tùy theo nhóm tuổi và yếu tố nguy cơ.

Phân biệt chảy máu tử cung bình thường và bất thường

Chu kỳ kinh nguyệt thông thường được tính từ ngày đầu tiên ra máu của kỳ kinh này đến ngày đầu tiên của kỳ kinh tiếp theo. Chu kỳ kinh được xem là bình thường khi:

• Có độ dài từ 21 đến 35 ngày.
• Kỳ hành kinh kéo dài từ 3 đến 8 ngày.
• Lượng máu kinh vừa phải, không gây thiếu máu hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt.

Chảy máu tử cung được xem là bất thường khi có các đặc điểm sau:

• Chu kỳ quá ngắn (<21 ngày) hoặc quá dài (>35 ngày).
• Kéo dài trên 8 ngày hoặc lượng máu ra quá nhiều.
• Chảy máu giữa chu kỳ, sau quan hệ tình dục hoặc sau mãn kinh.
• Không có kinh trong 3 - 6 tháng liên tiếp (vô kinh).
• Kinh nguyệt không đều, thay đổi bất thường.

Các dấu hiệu nhận biết chảy máu tử cung bất thường ở phụ nữ

Chảy máu tử cung định kỳ dưới dạng kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý bình thường ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu ra máu bất thường ngoài chu kỳ kinh, đó có thể là biểu hiện của chảy máu tử cung bất thường. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết chảy máu tử cung bất thường ở phụ nữ:

• Ra máu hoặc đốm máu ngoài kỳ kinh, đặc biệt nếu xảy ra trước kỳ kinh hoặc sau khi quan hệ tình dục.
• Ra máu nhiều bất thường trong kỳ kinh về lượng hoặc thời gian (rong kinh - kinh kéo dài trên 7 ngày).
• Chảy máu lắt nhắt, nhỏ giọt không theo chu kỳ hoặc ra máu kéo dài giữa các kỳ kinh.
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều, quá ngắn (<21 ngày) hoặc quá dài (>35 ngày).
• Ra máu sau sinh kéo dài bất thường (sau 6 tuần) hoặc sau can thiệp sản khoa như nạo, hút thai.
• Chảy máu âm đạo sau mãn kinh, dù chỉ là một lần duy nhất, cũng cần được thăm khám sớm vì có thể liên quan đến bệnh lý ác tính.
• Chảy máu liên quan đến thuốc nội tiết tố, thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị bệnh lý nội khoa khác.

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, chảy máu tử cung bất thường có thể gây:

• Thiếu máu mạn tính, dẫn đến mệt mỏi, giảm hiệu suất lao động và chất lượng sống.
• Suy nhược cơ thể, sụt cân, rối loạn chuyển hóa.
• Nguy cơ vô sinh, đặc biệt nếu nguyên nhân liên quan đến rối loạn rụng trứng hoặc bệnh lý tử cung.
• Tăng nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa, đặc biệt là viêm nội mạc tử cung, viêm phần phụ.

Việc phát hiện sớm và can thiệp y tế đúng lúc sẽ giúp cải thiện đáng kể sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Nếu bạn hoặc người thân gặp các dấu hiệu kể trên, nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Phương pháp điều trị chảy máu tử cung bất thường

Việc điều trị chảy máu tử cung bất thường (Abnormal Uterine Bleeding - AUB) phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể, độ tuổi, mong muốn sinh sản và mức độ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là các phương pháp thường được áp dụng:

Điều trị nội khoa

Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc sau:

• Thuốc tránh thai kết hợp nội tiết (estrogen và progestin): Giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, giảm lượng máu kinh và điều trị rối loạn rụng trứng.
• Progestin đơn thuần (dạng uống hoặc tiêm): Thích hợp cho người không dùng được estrogen; điều chỉnh nội tiết và giảm chảy máu.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Như Ibuprofen, giúp giảm đau bụng kinh và lượng máu mất.
• Acid tranexamic: Thuốc chống tiêu Fibrin, giúp giảm chảy máu kinh nặng.
• Chất đồng vận GnRH: Làm teo nội mạc tử cung và giảm kích thước u xơ trong thời gian ngắn (thường trước phẫu thuật).
• Thuốc kháng sinh: Chỉ dùng nếu chảy máu có liên quan đến viêm nhiễm đường sinh dục.
• Thuốc cầm máu đặc hiệu: Dùng trong trường hợp có rối loạn đông máu.

Bạn cần lưu ý rằng việc sử dụng thuốc cần có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa phụ sản.

Điều trị ngoại khoa 

Phương pháp này được cân nhắc khi điều trị nội khoa không hiệu quả, có bất thường cấu trúc tử cung hoặc nghi ngờ bệnh lý ác tính:

• Thuyên tắc động mạch tử cung (UAE): Làm tắc nguồn nuôi u xơ tử cung, giúp giảm kích thước u và chảy máu.
• Cắt bỏ polyp hoặc u xơ tử cung (qua nội soi buồng tử cung hoặc mổ hở): Giữ lại tử cung nếu phụ nữ còn mong muốn sinh sản.
• Nội soi đốt hoặc cắt lớp nội mạc tử cung (endometrial ablation): Giúp giảm hoặc chấm dứt chảy máu kinh, nhưng không phù hợp với phụ nữ muốn có con.
• Cắt tử cung (Hysterectomy): Phương án cuối cùng khi điều trị khác thất bại hoặc có ung thư nội mạc tử cung. Đây là phẫu thuật triệt để, người bệnh sẽ không còn kinh nguyệt và không thể mang thai.

Làm thế nào để phòng ngừa chảy máu tử cung bất thường?

Để giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe sinh sản, phụ nữ nên:

• Không tự ý sử dụng hormone hoặc thuốc tránh thai nếu không có chỉ định từ bác sĩ.
• Vệ sinh vùng kín đúng cách, tránh thụt rửa sâu gây mất cân bằng vi khuẩn âm đạo.
• Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối, tăng cường rau xanh - trái cây, hạn chế đồ ăn nhanh, tránh rượu bia và thuốc lá.
• Tập thể dục đều đặn, kiểm soát cân nặng để tránh béo phì - yếu tố liên quan đến rối loạn nội tiết.
• Khám phụ khoa định kỳ (6 - 12 tháng/lần) để phát hiện và xử lý sớm các bất thường. 

Tóm lại, khi xuất hiện tình trạng chảy máu tử cung, chị em không nên hoang mang, nhưng cũng cần thận trọng và theo dõi sát sức khỏe của mình. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, thăm khám đúng lúc và tuân thủ điều trị sẽ giúp bạn phòng tránh các biến chứng nguy hiểm. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, khám phụ khoa định kỳ và theo dõi chu kỳ kinh nguyệt đều đặn là những bước quan trọng để bạn phòng ngừa và phát hiện sớm các bất thường. Hãy chủ động lắng nghe cơ thể và tìm đến cơ sở y tế uy tín khi có dấu hiệu bất thường để được tư vấn và chăm sóc kịp thời.