Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào?

Việc tiêm chủng cho trẻ là biện pháp quan trọng trong phòng ngừa bệnh tật, đặc biệt là các bệnh nguy hiểm mà vắc xin 5 trong 1 có thể phòng ngừa. Tuy nhiên, không ít bậc cha mẹ lo lắng về những phản ứng sau tiêm và chưa biết cách xử lý phù hợp. Hiểu rõ những biểu hiện bình thường và bất thường sau tiêm, cũng như áp dụng các biện pháp chăm sóc đúng cách, sẽ giúp trẻ nhanh chóng ổn định sức khỏe. Vậy chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào là đúng?

Vắc xin 5 trong 1 có an toàn không?

Vắc xin 5 trong 1 giúp bảo vệ trẻ khỏi 5 bệnh nguy hiểm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và nhiễm khuẩn do Haemophilus influenzae type B (Hib). Đây là loại vắc xin phổ biến trên toàn cầu, giúp giảm số mũi tiêm cần thiết cho trẻ trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Vắc xin 5 trong 1 không bao gồm phòng ngừa bại liệt; do đó, trẻ vẫn cần được tiêm hoặc uống vắc xin bại liệt (IPV/OPV) theo lịch tiêm chủng.

Sự kết hợp của nhiều thành phần trong một mũi tiêm không làm giảm hiệu quả bảo vệ mà còn mang lại sự bảo vệ toàn diện hơn cho trẻ. Các chuyên gia y tế khẳng định rằng vắc xin này rất an toàn, giúp giảm số lần tiêm mà vẫn đảm bảo hiệu quả miễn dịch.

Các nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh tính an toàn và hiệu quả của vắc xin 5 trong 1. Tại Canada, từ năm 1998, hơn 3,5 triệu liều đã được sử dụng trong chương trình tiêm chủng quốc gia. Những cải tiến quan trọng cũng đã được thực hiện để nâng cao độ an toàn. Một số loại vắc xin 5 trong 1 hiện nay có thể chứa hoặc không chứa thimerosal – một hợp chất có chứa ethylmercury được dùng làm chất bảo quản. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy lượng thimerosal trong vắc xin là an toàn và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bên cạnh đó, vắc xin bại liệt dạng bất hoạt đã thay thế vắc xin sống đường uống, loại bỏ hoàn toàn nguy cơ bại liệt liên quan đến vắc xin. Vắc xin ho gà vô bào cũng được sử dụng thay vì vắc xin ho gà toàn tế bào, giúp giảm thiểu các tác dụng phụ. Những cải tiến này không chỉ tối ưu hóa hiệu quả bảo vệ mà còn giảm thiểu tối đa tác dụng phụ, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.

Với việc vắc xin này đã được bất hoạt, nghĩa là không chứa sinh vật sống, trẻ không có nguy cơ mắc phải bất kỳ bệnh nào mà vắc xin này bảo vệ. Mặc dù tác dụng phụ rất hiếm, trẻ sơ sinh có thể hơi cáu kỉnh sau tiêm và có thể xuất hiện một cục u nhỏ, đỏ và sưng tại vị trí tiêm trong thời gian ngắn. Ở nhiều quốc gia, như Anh, Việt Nam, các vắc xin 5 trong 1 được sử dụng và có thể tiêm cho trẻ sơ sinh như một phần của chương trình tiêm chủng quốc gia.

Phản ứng sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1

Phản ứng thường gặp (xảy ra ở khoảng 1/10 trẻ sau mỗi liều)

• Đỏ, sưng, đau tại chỗ tiêm.

• Sốt nhẹ.

• Cáu kỉnh, quấy khóc.

• Buồn nôn hoặc nôn.

• Tiêu chảy hoặc táo bón.

• Chán ăn.

Những triệu chứng này thường không nghiêm trọng và có thể giảm dần với sự hỗ trợ của thuốc theo chỉ định từ bác sĩ.

Phản ứng hiếm gặp (xảy ra ở khoảng 1/1.000 trẻ sau mỗi liều)

• Sốt cao, có thể gây co giật (động kinh do sốt).

• La hét bất thường, kéo dài.

• Giảm trương lực cơ, khiến trẻ có thể xanh xao, nhợt nhạt hoặc tay chân mềm nhũn.

Nếu trẻ có những triệu chứng này, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra. Mặc dù co giật có thể khiến cha mẹ lo lắng, nhưng không có bằng chứng cho thấy những cơn co giật này gây ra ảnh hưởng lâu dài, và trẻ vẫn có thể tiếp tục tiêm vắc xin an toàn trong tương lai.

Phản ứng dị ứng nghiêm trọng (rất hiếm gặp)

Giống như bất kỳ loại vắc xin, thuốc hay thực phẩm nào, vắc xin 5 trong 1 có thể gây sốc phản vệ – một phản ứng dị ứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến hệ hô hấp và tuần hoàn. Tuy nhiên, tình trạng này rất hiếm gặp và cần được xử lý ngay lập tức bằng adrenaline.

Tại Anh, trong giai đoạn từ năm 1997 đến 2003, có 130 trường hợp sốc phản vệ sau khi tiêm tất cả các loại vắc xin, nhưng tất cả các bệnh nhân đều hồi phục. Với khoảng 117 triệu liều vắc xin được sử dụng trong thời gian này, tỷ lệ sốc phản vệ ước tính là 1/900.000 liều. Trong nhiều trường hợp, những người từng bị sốc phản vệ vẫn có thể tiếp tục tiêm vắc xin theo hướng dẫn của bác sĩ.

Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào?

Sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1, trẻ có thể gặp một số phản ứng nhẹ như đau tại chỗ tiêm, phát ban hoặc sốt. Đây là những phản ứng bình thường và thường tự biến mất sau một thời gian ngắn. Vậy chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào? Dưới đây là những cách giúp cha mẹ chăm sóc trẻ sau tiêm:

Giảm đau và sưng tại chỗ tiêm

• Đắp khăn ẩm mát hoặc túi chườm lạnh lên vùng tiêm để làm giảm sưng và đau.

• Khuyến khích trẻ vận động tay hoặc chân tại vị trí tiêm để giảm khó chịu.

• Nếu trẻ bị đau nhiều, có thể cho trẻ dùng thuốc giảm đau không chứa aspirin theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Xử lý sốt sau tiêm

• Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể hồi phục.

• Cung cấp đủ nước hoặc sữa mẹ để trẻ không bị mất nước.

• Mặc quần áo thoáng mát, tránh mặc quá nhiều lớp.

• Tắm nước ấm giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn.

• Có thể dùng Acetaminophen (Paracetamol) theo liều lượng khuyến cáo từ bác sĩ. Không nên dùng Ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng tuổi trừ khi có chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý quan trọng:

• Không sử dụng Ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng tuổi trừ khi có chỉ định của bác sĩ.

• Không sử dụng Aspirin cho trẻ dưới 18 tuổi.

Khi nào cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức?

Mặc dù các phản ứng sau tiêm thường nhẹ, nhưng cha mẹ cần theo dõi và đưa trẻ đến bác sĩ ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Sốt cao và kéo dài: Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt, trẻ từ 3 - 12 tháng tuổi có sốt trên 39°C hoặc sốt kéo dài hơn 1 ngày, trẻ dưới 2 tuổi bị sốt kéo dài hơn 1 - 2 ngày, trẻ trên 2 tuổi bị sốt kéo dài hơn 3 ngày.

• Phản ứng dị ứng nghiêm trọng: Khó thở, sưng môi, lưỡi hoặc cổ họng, nổi mề đay.

• Co giật: Cơn co giật kéo dài hơn 3 phút hoặc trẻ dưới 6 tháng tuổi bị co giật.

• Các dấu hiệu nguy hiểm khác: Trẻ lờ đờ, mất nước, không ăn uống, nôn mửa nhiều lần, tiêu chảy nặng, khóc liên tục không dứt trong thời gian dài.

Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời.

Bài viết trên đã giải đáp cho câu hỏi: “Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 như thế nào?” và cung cấp những thông tin liên quan. Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin 5 trong 1 đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ vượt qua giai đoạn phản ứng sau tiêm một cách an toàn. Cha mẹ cần theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường, biết cách xử lý khi trẻ sốt hoặc đau tại chỗ tiêm, đồng thời không quên đưa trẻ đi tái khám nếu có dấu hiệu nghiêm trọng. Bằng sự quan tâm và chuẩn bị chu đáo, cha mẹ có thể giúp con yêu khỏe mạnh, phát triển toàn diện.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin kết hợp như 4 trong 1 và 6 trong 1, giúp bảo vệ trẻ em khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Vắc xin 4 trong 1 (Tetraxim) phòng ngừa các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván và bại liệt. Vắc xin 6 trong 1 (Hexaxim) mở rộng khả năng bảo vệ, bao gồm cả viêm gan B và nhiễm khuẩn do Haemophilus influenzae type B (Hib), tương tự như vắc xin 5 trong 1 nhưng bổ sung thêm phòng ngừa bệnh bại liệt. Việc lựa chọn giữa các loại vắc xin này nên dựa trên tư vấn của chuyên gia y tế và nhu cầu cụ thể của từng trẻ. Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ hotline của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu: 1800 6928 để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất.