Cách phòng viêm phổi do phế cầu để giảm nguy cơ biến chứng

Viêm phổi do phế cầu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh đường hô hấp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, trẻ em, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước loại vi khuẩn này. Do đó, chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Vậy cách phòng viêm phổi do phế cầu khuẩn là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Viêm phổi do phế cầu là gì? Triệu chứng điển hình

Trước khi tìm hiểu cách phòng viêm phổi do phế cầu, cần phải nắm được viêm phổi do phế cầu là gì. Viêm phổi do phế cầu khuẩn là bệnh nhiễm trùng phổi do vi khuẩn Streptococcus pneumoniae gây ra. Hiện nay, các nhà khoa học đã xác định được khoảng 90 loại kháng nguyên khác nhau của phế cầu khuẩn. Vi khuẩn phế cầu thường tồn tại trong vùng mũi họng của nhiều người khỏe mạnh mà không gây ra triệu chứng. Đặc biệt, có gần 50% trẻ em khỏe mạnh mang vi khuẩn này trong đường hô hấp và chúng có thể kích hoạt gây bệnh ngay khi gặp điều kiện thuận lợi.

Bệnh viêm phổi do phế cầu khuẩn thường có những triệu chứng điển hình, bao gồm:

• Sốt cao: Thân nhiệt tăng lên trên 38 độ C, có thể kèm theo cảm giác rét run.

• Ho: Bệnh nhân có thể ho khan hoặc ho có đờm, đờm thường có màu vàng hoặc xanh.

• Khó thở: Nhịp thở có thể nhanh hơn hoặc cảm giác khó thở rõ rệt.

• Đau ngực: Cơn đau xuất hiện khi hít thở sâu hoặc ho.

• Mệt mỏi: Cơ thể suy nhược, uể oải do phải chống lại nhiễm trùng.

• Buồn nôn: Một số trường hợp có thể cảm thấy buồn nôn hoặc nôn mửa.

Những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi viêm phổi do phế cầu khuẩn bao gồm trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh mãn tính hoặc những người có hệ miễn dịch suy giảm do đang điều trị bệnh. Những người có bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi hoặc nghiện rượu có nguy cơ mắc bệnh tăng lên gấp 4 lần. Ngoài ra, những bệnh nhân suy giảm miễn dịch do ung thư hoặc nhiễm HIV/AIDS có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn.

Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn 800.000 trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu tử vong do nhiễm phế cầu khuẩn. Tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng phế cầu khuẩn xâm lấn dao động từ 10% - 30%, tùy vào từng nghiên cứu và có xu hướng tăng cao ở người lớn tuổi hoặc những người mắc các bệnh lý đi kèm.

Chẩn đoán và hướng điều trị bệnh viêm phổi do phế cầu

Khi nghi ngờ viêm phổi do phế cầu khuẩn, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá tình trạng nhiễm trùng và thực hiện xét nghiệm vi khuẩn học trên dịch tiết phế quản phổi để xác nhận chẩn đoán. Bên cạnh đó, xét nghiệm nước tiểu cũng có thể được chỉ định nhằm phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng do một số loại vi khuẩn.

Trong trường hợp bệnh nhân có biểu hiện nghi ngờ viêm màng não, đặc biệt khi xuất hiện biến chứng thì cần phải nhập viện cấp cứu và thực hiện chọc dò tủy sống sẽ được thực hiện để lấy mẫu dịch não tủy, từ đó giúp xác định chính xác bệnh lý. Nếu có dấu hiệu nghi nhiễm khuẩn huyết, xét nghiệm máu sẽ được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn gây nhiễm trùng trong máu.

Phác đồ điều trị sẽ tùy thuộc vào từng dạng nhiễm trùng cụ thể:

• Viêm phổi: Điều trị chủ yếu bằng kháng sinh nhằm tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, thường sử dụng các loại như amoxicillin, spiramycin hoặc pristinamycin. Việc lựa chọn kháng sinh dựa trên kháng sinh đồ giúp giảm nguy cơ kháng thuốc.

• Viêm tai giữa: Kháng sinh được chỉ định trong trường hợp tai giữa có dịch mủ hoặc bệnh nhân bị đau nhiều.

• Viêm xoang: Nếu viêm xoang do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh dựa trên kinh nghiệm lâm sàng hoặc kết quả kháng sinh đồ.

• Viêm màng não: Cần điều trị kháng sinh sớm và nhập viện theo dõi. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ 1 - 3 tuần tùy mức độ nghiêm trọng.

• Nhiễm khuẩn huyết hoặc nhiễm trùng huyết: Bắt buộc phải điều trị bằng kháng sinh, thường lựa chọn các loại có phổ kháng khuẩn mạnh theo kinh nghiệm, sau đó điều chỉnh dựa trên kết quả cấy máu.

Cách phòng viêm phổi do phế cầu khuẩn

Trước khi vắc xin phế cầu ra đời, các bệnh do vi khuẩn phế cầu, đặc biệt là viêm phổi, đã gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng. Trẻ em phải chịu đựng bệnh tật kéo dài, người lớn suy giảm sức khỏe, năng suất lao động giảm sút, thậm chí trong nhiều trường hợp, bệnh diễn tiến nặng có thể dẫn đến tử vong. Ngay cả khi hồi phục, người bệnh vẫn phải đối mặt với tổn thất về thời gian, tài chính và áp lực tinh thần, trở thành gánh nặng cho gia đình cũng như xã hội.

Để phòng ngừa các bệnh lý do phế cầu khuẩn gây ra, cần phải duy trì một môi trường sống trong lành, hạn chế khói bụi và ô nhiễm. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý và nuôi con bằng sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời sẽ giúp tăng cường sức đề kháng. Đặc biệt, tiêm vắc xin cũng là cách phòng viêm phổi do phế cầu hiệu quả, giúp bảo vệ cả trẻ nhỏ, người trưởng thành và người cao tuổi, đặc biệt ở người mắc bệnh mãn tính.

Hiện tại, tại Việt Nam có ba loại vắc xin phế cầu dành cho cả trẻ em và người lớn:

• Vắc xin Synflorix (Bỉ): Giúp bảo vệ trước 10 chủng phế cầu gồm 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F và 23F, được sử dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 6 tuổi.

• Vắc xin Prevenar 13 (Bỉ): Hiệu quả trong việc phòng ngừa 13 chủng vi khuẩn phế cầu gồm 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F. Loại vắc xin này được khuyến cáo cho trẻ từ 6 tuần tuổi, người lớn, đặc biệt là người cao tuổi và những người có bệnh nền.

• Vắc xin Pneumovax 23 (Mỹ): Có tác dụng bảo vệ trước 23 chủng vi khuẩn phế cầu như 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F, 33F. Loại vắc xin này phù hợp cho trẻ từ 2 tuổi, thanh thiếu niên và người lớn.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phế cầu dành cho trẻ em và người lớn với mức giá hợp lý cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn. Tại đây, vắc xin được bảo quản theo hệ thống dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP, đảm bảo chất lượng cũng như hiệu quả tiêm chủng. Ngoài ra, đội ngũ y bác sĩ tại trung tâm đều được đào tạo bài bản, có chuyên môn cao và chứng chỉ an toàn tiêm chủng. Đặc biệt, 100% khách hàng trước khi tiêm đều được bác sĩ thăm khám sàng lọc miễn phí để đảm bảo chỉ định tiêm chủng phù hợp.

Viêm phổi do phế cầu là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu thực hiện đúng các biện pháp bảo vệ sức khỏe. Việc tiêm vắc xin đầy đủ, duy trì môi trường sống sạch sẽ, ăn uống khoa học và tăng cường đề kháng là những cách phòng viêm phổi do phế cầu hiệu quả. Chủ động phòng ngừa không chỉ bảo vệ bản thân mà còn góp phần tạo nên một cộng đồng khỏe mạnh, an toàn hơn.