Chiều cao không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn phản ánh phần nào sức khỏe tổng thể và sự phát triển toàn diện của nam giới. Hiểu rõ các dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam giúp phụ huynh và thanh thiếu niên kịp thời can thiệp bằng dinh dưỡng, luyện tập và sinh hoạt hợp lý trong giai đoạn tăng trưởng..
Những dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam
Trẻ từ 10 đến 18 tuổi là giai đoạn vàng để tăng cường chiều cao. Chiều cao ở nam giới thường ngừng tăng từ độ tuổi 18 đến 21 khi các đầu xương dài cốt hóa hoàn toàn. Việc nhận biết dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam không chỉ dựa vào tuổi tác mà còn qua các thay đổi rõ ràng về thể chất và sinh lý. Dưới đây là những dấu hiệu cụ thể giúp bạn xác định liệu chiều cao đã đạt ngưỡng tối đa hay chưa mà bạn có thể tham khảo.
Đóng đầu xương
Một trong những dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam rõ ràng nhất là sự cốt hóa hoàn toàn của sụn tăng trưởng ở đầu xương dài. Sụn tăng trưởng, hay còn gọi là đĩa tăng trưởng, nằm ở hai đầu của các xương dài như xương đùi, xương cẳng chân. Khi sụn này chuyển hóa thành xương cứng, cơ thể không thể kéo dài xương thêm nữa. Đây là dấu hiệu mang tính quyết định và thường được xác nhận thông qua chụp X-quang đầu xương dài. Nếu bác sĩ kết luận sụn tăng trưởng đã đóng hoàn toàn, khả năng cao thêm là không còn.

Kết thúc giai đoạn dậy thì
Dậy thì là giai đoạn mà chiều cao tăng trưởng mạnh mẽ nhất ở nam giới, thường kéo dài từ khoảng 12 đến 17 tuổi. Khi giai đoạn này kết thúc, cơ thể sẽ có những thay đổi khá rõ rệt, báo hiệu những tín hiệu cho thấy sự tăng trưởng chiều cao có thể đã chậm lại hoặc dừng hẳn ở nam giới. Một số biểu hiện có thể bao gồm:
- Giọng nói đã ổn định, không còn hiện tượng vỡ giọng hoặc khàn tiếng thất thường.
- Lông mặt và lông cơ thể phát triển hoàn thiện, dày dặn hơn.
- Vóc dáng cơ thể chuyển sang phát triển theo hướng tăng cơ bắp và độ săn chắc, thay vì chỉ kéo dài xương. Nam giới thường đạt chiều cao gần như tối đa khoảng 1 đến 2 năm sau khi giai đoạn dậy thì kết thúc.
Tăng cân mà không tăng chiều cao
Một dấu hiệu khác của việc dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam là cơ thể bắt đầu tăng cân thay vì tăng chiều cao ngay cả khi duy trì chế độ ăn uống và vận động tốt. Trong giai đoạn tăng trưởng, năng lượng từ thực phẩm chủ yếu được sử dụng để kéo dài xương và phát triển cơ thể. Tuy nhiên, khi chiều cao đạt ngưỡng, năng lượng dư thừa thường tích tụ dưới dạng mỡ hoặc cơ bắp, dẫn đến tăng cân mà không kèm theo tăng chiều cao. Nếu bạn nhận thấy chiều cao không thay đổi trong 6 đến 12 tháng dù vẫn ăn uống đầy đủ thì có thể cơ thể đã ngừng cao.

Độ tuổi sinh học từ 18 đến 21
Đa số nam giới ngừng phát triển chiều cao trong khoảng từ 18 đến 21 tuổi. Đây là thời điểm cơ thể hoàn thiện các quá trình sinh học liên quan đến tăng trưởng. Tuy nhiên, một số ít trường hợp có thể cao thêm chút ít sau 21 tuổi nhưng rất hiếm và phụ thuộc vào yếu tố di truyền hoặc lối sống đặc biệt. Việc nhận biết dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam dựa trên tuổi sinh học giúp bạn đánh giá đúng thời điểm để tập trung vào các phương pháp cải thiện vóc dáng khác thay vì cố gắng tăng chiều cao.
Nguyên nhân khiến chiều cao dừng phát triển sớm ở nam giới
Hiểu được nguyên nhân khiến chiều cao không tăng là bước quan trọng để phòng tránh hoặc điều chỉnh kịp thời. Nhiều yếu tố có thể khiến chiều cao dừng phát triển sớm hơn bình thường, bao gồm cả yếu tố tự nhiên và yếu tố môi trường. Dưới đây là những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quá trình phát triển chiều cao ở nam giới.
Di truyền: Yếu tố quyết định hàng đầu
Yếu tố di truyền thường chiếm từ 60 đến 80% khả năng đạt chiều cao tối đa của một người. Nếu cha mẹ có chiều cao khiêm tốn, con cái thường có xu hướng có chiều cao tương tự. Tuy nhiên, di truyền không phải là một yếu tố tuyệt đối không thể thay đổi. Một số người vẫn có thể đạt chiều cao vượt trội hơn so với cha mẹ nếu được cung cấp dinh dưỡng và môi trường sống tối ưu. Ngược lại, nếu không tận dụng tốt giai đoạn vàng của sự tăng trưởng, chiều cao có thể thấp hơn tiềm năng di truyền mà cơ thể vốn có.

Thiếu dinh dưỡng: Cản trở lớn cho tăng trưởng
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chiều cao, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì. Thiếu canxi, vitamin D, protein, kẽm hay magie có thể làm chậm quá trình phát triển xương. Ví dụ, canxi và vitamin D cần thiết để hình thành cấu trúc xương chắc khỏe, trong khi protein cung cấp nguyên liệu để kéo dài xương. Nếu chế độ ăn thiếu cân đối hoặc nam giới thường xuyên bỏ bữa, cơ thể sẽ không có đủ năng lượng và dưỡng chất để đạt được chiều cao tối ưu, dẫn đến việc chiều cao không tiếp tục tăng trưởng.
Thiếu vận động và ngủ không đủ giấc
Vận động thể chất và giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sản xuất hormone tăng trưởng (HGH), một yếu tố then chốt giúp kéo dài xương. Những nam giới ít vận động, đặc biệt là không tập các môn thể thao có tính chất kéo giãn như bóng rổ, bơi lội, có thể có nguy cơ phát triển chiều cao chậm hơn. Tương tự, việc ngủ không đủ giấc hoặc ngủ quá muộn làm giảm thời gian cơ thể tiết ra hormone tăng trưởng, vốn thường đạt đỉnh vào ban đêm. Thiếu ngủ kéo dài có thể là một trong những yếu tố tác động tiêu cực đến chiều cao, khiến chiều cao có thể ngừng phát triển sớm hơn.
Căng thẳng và rối loạn nội tiết
Căng thẳng tâm lý kéo dài hoặc sự mất cân bằng nội tiết tố cũng là những nguyên nhân có thể khiến chiều cao dừng phát triển sớm. Khi cơ thể ở trong trạng thái căng thẳng kéo dài, hormone cortisol được tiết ra nhiều hơn, điều này có thể ức chế hoạt động của hormone tăng trưởng và làm chậm quá trình phát triển. Ngoài ra, các rối loạn nội tiết như suy tuyến giáp hoặc thiếu hụt hormone tăng trưởng bẩm sinh cũng có thể khiến nam giới không đạt được chiều cao tối ưu theo tiềm năng của mình.

Dậy thì sớm hoặc muộn
Thời điểm bắt đầu dậy thì có ảnh hưởng đáng kể đến giai đoạn tăng trưởng chiều cao. Nam giới dậy thì sớm thường có một giai đoạn tăng trưởng nhanh nhưng ngắn hơn, dẫn đến việc chiều cao dừng lại sớm hơn so với bạn bè đồng trang lứa. Ngược lại, dậy thì muộn có thể làm rút ngắn tổng thời gian phát triển chiều cao do sự lệch pha trong chu kỳ sinh học. Cả hai trường hợp này đều là những yếu tố có thể tác động đến chiều cao và cần được theo dõi kỹ lưỡng.
Trên đây là những thông tin về cách nhận biết dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam mà bạn có thể tham khảo. Việc nhận biết dấu hiệu ngừng phát triển chiều cao ở nam sẽ giúp bạn chủ động điều chỉnh kịp thời trong “giai đoạn vàng” tăng trưởng, nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện tư thế.