Cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG như thế nào? Quy trình xét nghiệm như thế nào?

Cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG là điều mà nhiều người quan tâm khi thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra thai sớm. Thông qua chỉ số HCG, bác sĩ có thể xác định bạn có thai hay không, thai phát triển bình thường hay bất thường. Tuy nhiên, để hiểu đúng cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG, bạn cần biết ý nghĩa của từng ngưỡng giá trị và tham khảo thêm ý kiến chuyên môn nhằm tránh hiểu lầm dẫn đến lo lắng không cần thiết.

Tổng quan về xét nghiệm beta HCG

HCG là tên viết tắt của hormone Human Chorionic Gonadotropin - một loại hormone do nhau thai tiết ra, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, HCG thường được gọi là hormone đặc trưng của thai kỳ. Loại hormone này gồm hai tiểu phần là alpha và beta, tuy nhiên trong thực tế lâm sàng, bác sĩ chủ yếu dựa vào chỉ số beta HCG để đánh giá kết quả xét nghiệm.

Theo các nghiên cứu, xét nghiệm beta HCG được sử dụng để đo nồng độ hormone HCG trong máu hoặc nước tiểu. Đây là loại hormone đặc trưng trong thai kỳ, do các tế bào của nhau thai tiết ra sau khi quá trình thụ tinh diễn ra và phôi làm tổ trong tử cung. HCG đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển và duy trì thai nhi trong giai đoạn đầu.

Xét nghiệm beta HCG không chỉ giúp xác định người phụ nữ có đang mang thai hay không, mà còn được ứng dụng trong chẩn đoán một số bệnh lý khác. Đặc biệt, xét nghiệm này còn hỗ trợ phát hiện các loại ung thư tế bào mầm, bao gồm cả ung thư tinh hoàn ở nam giới, vì HCG có thể xuất hiện trong các khối u có nguồn gốc từ tinh trùng, trứng hoặc tế bào mầm.

Cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG như thế nào?

Chỉ số HCG mang nhiều ý nghĩa tùy vào từng tình huống cụ thể và đặc biệt có giá trị trong việc theo dõi thai kỳ ở phụ nữ.

Mức beta HCG trong giới hạn bình thường

Ở những người không mang thai, bao gồm cả nam giới và phụ nữ, chỉ số HCG thường âm tính và dưới 5 IU/L. Trong khi đó, nếu xuất hiện khối u hoặc đang mang thai, kết quả sẽ dương tính. Với phụ nữ có thai, nồng độ beta HCG thay đổi theo từng tuần như sau:

• Tuần thứ 3 của thai kỳ: 5 - 50 IU/L;
• Tuần thứ 4: 5 - 500 IU/L;
• Tuần thứ 5: 1.000 - 5.000 IU/L;
• Tuần thứ 6: 1.500 - 50.000 IU/L;
• Từ tuần 7 đến 8: 2.000 - 120.000 IU/L;
• Từ tuần 9 đến 12: 25.000 - 300.000 IU/L;
• Từ tuần 13 đến 15: 13.000 - 250.000 IU/L;
• Sau sinh từ 4 đến 6 tuần: 0 - 5 IU/L.

Những con số trên chỉ mang tính tham khảo, do vậy cần có sự tư vấn của bác sĩ để hiểu đúng ý nghĩa trong từng trường hợp cụ thể.

Hàm lượng beta HCG thấp

Khi người phụ nữ có thai nhưng kết quả xét nghiệm cho thấy beta HCG ở mức thấp, điều này có thể liên quan đến các tình trạng như thai ngoài tử cung, sảy thai sớm, thai ngừng phát triển hoặc tuổi thai được xác định sai (sớm hơn tuổi thật). Các trường hợp này cần được theo dõi sát và tái khám theo chỉ định của bác sĩ.

Nồng độ beta HCG cao

Ngược lại, nếu chỉ số beta HCG cao hơn bình thường thì có thể gợi ý một số khả năng như mang song thai hoặc đa thai, thai trứng, hoặc do tuổi thai được ước lượng chưa chính xác. Ngoài ra, chỉ số HCG cao cũng có thể liên quan đến hội chứng Down hoặc một số khối u có bản chất lành tính hay ác tính, nhất là khi người bệnh không đang mang thai.

Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ cần kết hợp thêm các phương pháp như siêu âm để xác định tuổi thai thực tế và đánh giá tình trạng của thai nhi. Đối với người không mang thai, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám kỹ lưỡng và có thể chỉ định thêm các xét nghiệm cần thiết nhằm xác định nguyên nhân làm tăng HCG trong cơ thể.

Quy trình xét nghiệm như thế nào?

Xét nghiệm beta HCG có thể được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu hoặc mẫu nước tiểu. Đây là phương pháp cho kết quả nhanh chóng và có độ chính xác tương đối cao.

Xét nghiệm máu

Trước khi lấy máu, bác sĩ sẽ vệ sinh vùng da cần chích kim bằng bông gòn thấm cồn, thường là ở khu vực cánh tay hoặc khuỷu tay. Trong trường hợp mạch máu khó nhìn thấy, nhân viên y tế có thể sử dụng dây garô buộc nhẹ phía trên tay để làm nổi mạch, giúp việc lấy máu diễn ra thuận lợi hơn.

Tiếp đến, bác sĩ sẽ tiến hành chích kim vào tĩnh mạch ở tay để lấy máu. Sau khi thu đủ lượng máu cần thiết, kim tiêm sẽ được rút ra và vùng da vừa lấy máu sẽ được dán băng hoặc ép bằng bông gòn để cầm máu. Mẫu máu có thể được chứa trong ống nghiệm có hoặc không có chất chống đông như EDTA hoặc heparin, tùy thuộc vào yêu cầu của xét nghiệm.

Mẫu máu sau đó sẽ được ghi đầy đủ thông tin cá nhân của người làm xét nghiệm và bảo quản đúng tiêu chuẩn trước khi chuyển đến phòng thí nghiệm. Tại đây, các thiết bị phân tích hiện đại sẽ được sử dụng để kiểm tra mẫu máu theo quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt. Kết quả cuối cùng sẽ được chuyển đến người xét nghiệm sau khi được bác sĩ xem xét, đánh giá và giải thích rõ ý nghĩa của chỉ số HCG.

Thử nước tiểu

Phương pháp này thường sử dụng que thử thai - một dụng cụ có thể dễ dàng mua tại hiệu thuốc. Người dùng chỉ cần lấy nước tiểu vào cốc và nhúng que thử theo đúng hướng dẫn. Để kết quả chính xác nhất, nên lấy mẫu nước tiểu vào buổi sáng sớm khi nồng độ HCG đạt mức cao nhất. Sau đó, que thử sẽ hiển thị kết quả dựa trên phản ứng hóa học của kỹ thuật sắc ký miễn dịch, thông thường trong khoảng 5 - 10 phút.

Bạn có thể sử dụng que thử thai bất kỳ lúc nào sau khi có dấu hiệu chậm kinh hoặc nghi ngờ có thai. Với thao tác đơn giản, kết quả hiển thị nhanh và đảm bảo tính riêng tư, que thử thai trở thành phương pháp được nhiều người lựa chọn và sử dụng rộng rãi.

Xét nghiệm máu hay nước tiểu cho kết quả chính xác hơn?

Việc sử dụng que thử thai để kiểm tra có thể mang lại kết quả không chính xác tuyệt đối, chẳng hạn như trường hợp dương tính giả - khi bạn không mang thai nhưng kết quả vẫn hiện hai vạch. Độ chính xác của phương pháp này còn phụ thuộc vào một số yếu tố như:

• Việc người dùng có tuân thủ đúng các bước trong hướng dẫn sử dụng hay không.
• Thời điểm kiểm tra: Có thể quá sớm khi trứng chưa kịp làm tổ trong tử cung.
• Chất lượng que thử và cách bảo quản sản phẩm.

Xét nghiệm máu tuy không nhanh và tiện như dùng que thử, nhưng lại có độ chính xác cao hơn. Phương pháp này giúp định lượng chính xác nồng độ beta HCG do nhau thai tiết ra trong máu của mẹ bầu. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn có thể phát hiện lượng hormone HCG rất nhỏ, giúp xác định thai sớm ngay cả trước khi xuất hiện dấu hiệu trễ kinh. Trong khi đó, que thử thai chỉ phản ứng với hormone có trong nước tiểu. Vì vậy, nếu cần kết quả chính xác tuyệt đối, xét nghiệm máu là phương pháp đáng tin cậy hơn.

Ý nghĩa của xét nghiệm HCG

Xét nghiệm HCG không chỉ dùng để xác định người phụ nữ có mang thai hay không, mà còn hỗ trợ phát hiện sớm các bất thường trong thai kỳ. Phương pháp này giúp tầm soát các dị tật bẩm sinh ngay từ khi thai nhi còn trong bụng mẹ. Ngoài ra, cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG đúng còn hỗ trợ bác sĩ trong việc đánh giá sức khỏe thai nhi ở từng giai đoạn.

Bên cạnh đó, xét nghiệm HCG cũng có vai trò trong chẩn đoán một số loại ung thư như:

• Ở nam giới: Ung thư tinh hoàn.
• Ở nữ giới: Ung thư cổ tử cung, buồng trứng và ung thư vú.

Việc xét nghiệm beta HCG giúp phát hiện kịp thời các tình trạng như thai ngoài tử cung, sẩy thai hoặc thai ngừng phát triển, từ đó có hướng xử lý sớm nhằm hạn chế biến chứng nghiêm trọng.

Xét nghiệm HCG còn được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Ước tính tuổi thai tương đối chính xác.
• Dự đoán nguy cơ sảy thai.
• Tầm soát hội chứng Down.
• Kiểm tra trước khi tiến hành các phương pháp điều trị y tế như chụp X-quang, MRI nhằm đảm bảo an toàn nếu người bệnh đang mang thai.

Hiểu đúng cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG sẽ giúp bác sĩ và thai phụ chủ động hơn trong quá trình chăm sóc thai kỳ và xử lý kịp thời các tình huống bất thường.

Xét nghiệm beta HCG là một công cụ hữu ích trong việc phát hiện thai sớm và theo dõi sức khỏe thai kỳ. Tuy nhiên, để hiểu rõ ý nghĩa các chỉ số và tránh lo lắng không cần thiết, bạn nên nắm được cách đọc kết quả xét nghiệm beta HCG đúng cách và tham khảo thêm ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa. Điều này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản và đảm bảo sự phát triển an toàn cho thai nhi.

Tiêm vắc xin đầy đủ trước và trong thai kỳ giúp phụ nữ tăng sức đề kháng, phòng tránh nhiều bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, chuyên cung cấp các loại vắc xin chất lượng cao dành cho phụ nữ mang thai. Tại đây, khách hàng được tư vấn kỹ lưỡng bởi đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, không gian sạch sẽ, quy trình tiêm ngừa an toàn và khoa học. Để được hỗ trợ và đặt lịch tiêm, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 18006928.