Các biến chứng bệnh quai bị có thể xảy ra

Bệnh quai bị là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ em, thường được biết đến với triệu chứng sưng đau ở tuyến nước bọt. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời hoặc không áp dụng biện pháp phòng ngừa, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các biến chứng bệnh quai bị có thể xảy ra, từ đó nhận thức rõ hơn về mức độ nguy hiểm của căn bệnh này.

Các biến chứng bệnh quai bị có thể xảy ra

Quai bị là bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, với triệu chứng điển hình là sưng đau ở tuyến mang tai. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên, và sau khi mắc bệnh, người bệnh thường có miễn dịch suốt đời, ít bị tái nhiễm. Mặc dù bệnh thường tự lui trong vòng 10 ngày mà không để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, nhưng trong một số trường hợp, quai bị có thể dẫn đến những hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe của người bệnh, đặc biệt là đối với hệ sinh sản và một số cơ quan khác.

Viêm tinh hoàn ở nam giới

Viêm tinh hoàn là biến chứng phổ biến ở nam giới khi mắc quai bị, đặc biệt là sau tuổi dậy thì. Khoảng 20-30% nam giới mắc quai bị sau tuổi dậy thì sẽ bị viêm tinh hoàn. Biến chứng này có thể dẫn đến teo tinh hoàn, giảm khả năng sản xuất tinh trùng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Triệu chứng của viêm tinh hoàn bao gồm sốt cao, đau nhức đầu và sưng đau tinh hoàn, có thể chỉ sưng một bên hoặc cả hai bên. Tỷ lệ teo tinh hoàn sau khi mắc bệnh có thể lên đến 30 - 40%. Trong trường hợp teo cả hai tinh hoàn, khả năng vô sinh rất cao.

Viêm buồng trứng ở nữ giới

Ở nữ giới, khoảng 1/15 phụ nữ mắc quai bị sau tuổi dậy thì có thể gặp phải biến chứng viêm buồng trứng. Các triệu chứng thường gặp là sốt, đau hạ vị và mệt mỏi. Tuy nhiên, biến chứng này hiếm khi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản, và tỷ lệ vô sinh là rất thấp. Đặc biệt, phụ nữ mang thai mắc quai bị có nguy cơ cao bị sảy thai, sinh non hoặc thai lưu.

Nhồi máu phổi

Nhồi máu phổi là biến chứng ít gặp ở nam giới, thường xảy ra sau khi viêm tinh hoàn do quai bị. Huyết khối từ tuyến tiền liệt có thể gây tắc nghẽn mạch máu trong phổi, làm suy giảm lưu thông máu và có thể dẫn đến hoại tử một vùng mô phổi.

Viêm màng não

Viêm màng não là biến chứng phổ biến, chiếm khoảng 10 - 35% trường hợp quai bị, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Triệu chứng của viêm màng não bao gồm sốt cao, đau đầu, nôn mửa, co giật và cứng cổ. Viêm não, mặc dù hiếm hơn, có thể xuất hiện sau viêm tuyến mang tai và gây ra các triệu chứng tương tự như các bệnh viêm não do virus khác, như sốt cao, co giật và rối loạn hành vi.

Viêm tuỵ

Biến chứng viêm tụy xảy ra ở khoảng 3-7% người lớn mắc quai bị, và thường xuất hiện vào khoảng ngày thứ 4 đến ngày thứ 10 sau khi bệnh đã thuyên giảm. Viêm tụy gây đau thượng vị, nôn mửa, đầy bụng và chán ăn, đôi khi cần phải nhập viện để theo dõi và điều trị.

Biến chứng hiếm gặp khác

Ngoài các biến chứng liên quan đến hệ thống sinh sản và thần kinh, quai bị còn có thể gây tổn thương các cơ quan như mắt và tai. Một trong những biến chứng nghiêm trọng là mất thính lực tạm thời, có thể xảy ra ở khoảng 1 trong 25 người mắc quai bị.

Trong khi quai bị thường không để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, các hậu quả lâu dài có thể xảy ra, đặc biệt là khi bệnh không được điều trị kịp thời. Do đó, việc phát hiện và điều trị bệnh sớm là rất quan trọng để giảm thiểu các rủi ro sức khỏe.

Các biến chứng bệnh quai bị có chữa được không?

Hiện tại, chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh quai bị, do đó, khi có biến chứng, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị dựa trên cơ chế và triệu chứng của từng tình huống. Đặc biệt, khi có dấu hiệu sưng đau ở tuyến mang tai, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc tự ý điều trị hoặc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng, dẫn đến các hậu quả khó lường.

Đối với nam giới mắc biến chứng viêm tinh hoàn, việc nghỉ ngơi tại giường là rất quan trọng. Bệnh nhân cần tránh vận động mạnh và không mang vác vật nặng trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng cho đến khi tình trạng sưng đau của tinh hoàn thuyên giảm. Để hỗ trợ giảm đau, bệnh nhân có thể dùng thuốc giảm đau như paracetamol mỗi 8 giờ, và mặc quần lót chặt để giữ tinh hoàn ổn định. Bên cạnh đó, việc chườm ấm khu vực sưng đau cũng giúp giảm cảm giác khó chịu.

Thuốc corticoid như prednisolon hoặc dexamethason cũng có thể được chỉ định với liều từ 25-30mg/ngày, dùng trong 5-7 ngày. Tuy nhiên, thuốc corticoid chỉ giúp giảm viêm và đau, mà không ngừng được quá trình teo tinh hoàn. Khi sử dụng các loại thuốc này, cần phải chú ý đến các chống chỉ định, đặc biệt là đối với những bệnh nhân có tiền sử bệnh dạ dày, và kết hợp với thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Đối với các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm màng não và viêm não, nếu bệnh nhân có dấu hiệu tăng áp lực nội sọ như đau đầu, nôn vọt, bác sĩ có thể thực hiện chọc dò tủy sống để giảm áp lực. Tuy nhiên, mỗi lần chọc lấy dịch não tủy không được quá 15ml. Trong những trường hợp này, chế độ nuôi dưỡng và chăm sóc bệnh nhân là cực kỳ quan trọng, và kháng sinh có thể được sử dụng khi có bội nhiễm.

Đối với biến chứng viêm tụy, người bệnh nên chườm ấm vùng thượng vị, ăn thực phẩm nhẹ và dễ tiêu, đồng thời dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Cần chú ý theo dõi để loại trừ các trường hợp phải can thiệp ngoại khoa.

Mặc dù các biến chứng của quai bị có thể được điều trị và kiểm soát, nhưng để tránh những hậu quả nghiêm trọng, việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng.

Phòng ngừa bệnh quai bị hiệu quả

Phòng ngừa bệnh quai bị là một vấn đề quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Phương pháp hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất để dự phòng bệnh quai bị là tiêm vắc xin đúng lịch và đầy đủ. Tiêm chủng không chỉ dành cho trẻ em mà còn cần thiết cho thanh thiếu niên và người trưởng thành chưa có miễn dịch. Vắc xin 3 trong 1 MMR II (Mỹ) và Priorix (Bỉ) giúp phòng ngừa sởi, quai bị và rubella.

Phụ nữ nên hoàn tất lịch tiêm vắc xin trước khi mang thai ít nhất 3 tháng. Trong trường hợp vô tình tiêm vắc xin khi đang mang thai, cần thông báo cho bác sĩ sản khoa để được tư vấn và theo dõi thai kỳ.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một lựa chọn uy tín cho việc tiêm chủng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm chất lượng cao, nhập khẩu chính hãng từ các hãng dược phẩm hàng đầu thế giới, với đội ngũ bác sĩ và nhân viên giàu kinh nghiệm, đảm bảo an toàn cho mọi khách hàng.