Các bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ và cách phòng ngừa

Theo thống kê từ Bộ Y tế, có đến 75% phụ nữ Việt Nam từng mắc ít nhất một bệnh phụ khoa trong đời và 30% trong số đó có nguy cơ tái phát nhiều lần. Mặc dù phổ biến, song nhiều chị em vẫn còn tâm lý e ngại khi đề cập đến vấn đề này dẫn đến việc phát hiện muộn hoặc điều trị sai cách. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các bệnh phụ khoa thường gặp, dấu hiệu nhận biết cũng như các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, cùng tham khảo ngay nhé!

Bệnh phụ khoa là gì?

Bệnh phụ khoa là thuật ngữ dùng để chỉ các bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh dục nữ, bao gồm âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, tử cung, buồng trứng, và ống dẫn trứng. Những bệnh lý này có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (15 - 49 tuổi).

Bệnh phụ khoa không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày như ngứa rát, khí hư bất thường hay đau vùng chậu, mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như vô sinh, thai ngoài tử cung hoặc ung thư nếu không được điều trị đúng cách. Theo Tổng cục Dân số Việt Nam (2022), khoảng 85% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từng gặp ít nhất một vấn đề phụ khoa, nhưng nhiều trường hợp không được phát hiện sớm do thiếu khám định kỳ.

Những bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ

Dưới đây là các bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ, cùng với nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị:

Viêm âm đạo

Viêm âm đạo là bệnh phụ khoa phổ biến nhất, do các tác nhân như vi khuẩn (Gardnerella vaginalis), nấm men (Candida) hoặc ký sinh trùng (trùng roi Trichomonas) gây ra. Nguyên nhân có thể do vệ sinh vùng kín không đúng cách, quan hệ tình dục không an toàn, thay đổi nội tiết tố hoặc lạm dụng kháng sinh làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo. 

Biểu hiện của viêm âm đạo bao gồm:

• Khí hư ra nhiều bất thường, có màu trắng đục, vàng, xanh hoặc mùi hôi tanh.
  Ngứa rát vùng kín, tiểu buốt hoặc đau khi quan hệ.
• Tình trạng viêm âm đạo nếu không được điều trị kịp thời có thể gây viêm vùng chậu, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Viêm cổ tử cung

Viêm cổ tử cung thường xảy ra do nhiễm vi khuẩn lây qua đường tình dục như Chlamydia hoặc lậu, nhiễm virus HPV hoặc tổn thương cơ học sau sinh nở. Triệu chứng bao gồm khí hư bất thường (có mủ hoặc máu), chảy máu sau quan hệ, đau bụng dưới hoặc khó khăn khi tiểu. Bệnh này phổ biến ở phụ nữ đã quan hệ tình dục, đặc biệt nếu không sử dụng bao cao su. Nếu không được điều trị, viêm cổ tử cung có thể dẫn đến viêm vùng chậu, vô sinh hoặc tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung do liên quan đến virus HPV.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Viêm lộ tuyến cổ tử cung xảy ra khi các tế bào tuyến trong ống cổ tử cung phát triển ra ngoài, dễ bị viêm nhiễm do vi khuẩn hoặc nấm. Nguyên nhân bao gồm thay đổi nội tiết (trong thai kỳ hoặc tiền mãn kinh), sinh nở nhiều lần hoặc nhiễm trùng mãn tính. Triệu chứng thường gặp là khí hư nhiều, có mùi hôi, đau khi quan hệ hoặc chảy máu âm đạo bất thường. Nếu không điều trị, bệnh có thể gây viêm lan rộng hoặc làm tăng nguy cơ tổn thương cổ tử cung.

Rối loạn kinh nguyệt và hội chứng buồng trứng đa nang

Rối loạn kinh nguyệt và hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là các vấn đề liên quan đến mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản. Nguyên nhân bao gồm rối loạn hormone, stress, béo phì hoặc yếu tố di truyền. Triệu chứng của PCOS gồm kinh nguyệt không đều, mất kinh, đau bụng kinh, tăng cân, rụng tóc hoặc mọc mụn nhiều. Nếu không điều trị, PCOS có thể dẫn đến vô sinh, tiểu đường hoặc bệnh tim mạch.

U xơ tử cung

U xơ tử cung là khối u lành tính phát triển ở lớp cơ tử cung, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (30 - 50 tuổi). Nguyên nhân liên quan đến thay đổi nội tiết (tăng estrogen) hoặc yếu tố di truyền. Triệu chứng bao gồm rong kinh, đau vùng chậu, tiểu nhiều hoặc khó chịu khi quan hệ. Nếu u lớn, nó có thể gây áp lực lên các cơ quan lân cận, dẫn đến vô sinh hoặc cần phẫu thuật.

Polyp cổ tử cung

Polyp cổ tử cung là các khối u lành tính phát triển ở cổ tử cung hoặc ống cổ tử cung, thường do nhiễm trùng mãn tính, thay đổi nội tiết hoặc viêm kéo dài. Triệu chứng bao gồm ra huyết bất thường, khí hư nhiều hoặc đau khi quan hệ. Mặc dù thường lành tính, polyp cần được loại bỏ để tầm soát ung thư cổ tử cung. Điều trị thường là phẫu thuật nhỏ (polypectomy) để cắt bỏ polyp, kết hợp xét nghiệm tế bào học để đảm bảo không có bất thường ác tính.

Ung thư phụ khoa

Ung thư phụ khoa (bao gồm ung thư cổ tử cung, tử cung, và buồng trứng) là những bệnh lý nghiêm trọng nhất, có thể đe dọa tính mạng nếu không phát hiện sớm. Nguyên nhân chính bao gồm nhiễm virus HPV (đặc biệt với ung thư cổ tử cung), yếu tố di truyền hoặc rối loạn nội tiết. Triệu chứng thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhưng có thể bao gồm chảy máu âm đạo bất thường, đau vùng chậu hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân.

Cách phòng ngừa bệnh phụ khoa hiệu quả

Phòng ngừa bệnh phụ khoa là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản. Dưới đây là các biện pháp cụ thể:

• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Sử dụng dung dịch vệ sinh có độ pH 4.5 - 5.5, rửa nhẹ nhàng từ trước ra sau, tránh thụt rửa sâu hoặc dùng xà phòng mạnh. Thay băng vệ sinh 4 - 6 giờ/lần trong kỳ kinh nguyệt.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn, nấm, hoặc HPV. Khám định kỳ và điều trị đồng thời cho bạn tình nếu cần.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đủ chất (bổ sung vitamin A, C, lợi khuẩn từ sữa chua không đường), ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn và kiểm soát stress.
• Khám phụ khoa định kỳ: Theo Bộ Y tế Việt Nam (2022), phụ nữ nên khám phụ khoa 6 - 12 tháng/lần, đặc biệt sau 30 tuổi, để phát hiện sớm các vấn đề bất thường. Xét nghiệm Pap smear và HPV được khuyến cáo 3 năm/lần cho phụ nữ từ 21 - 65 tuổi.
• Tiêm vắc xin HPV: Vắc xin ngừa HPV được khuyến cáo cho phụ nữ từ 9 - 45 tuổi để giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung.

Bệnh phụ khoa là tình trạng mà hầu như chị em phụ nữ nào cũng có thể gặp phải ít nhất một lần trong đời. Việc nhận biết sớm, chủ động thăm khám và điều trị, đồng thời duy trì lối sống lành mạnh sẽ là “chìa khóa” giúp phòng tránh và kiểm soát hiệu quả các bệnh lý này. Ngoài ra, hãy chủ động bảo vệ bản thân bằng cách tiêm ngừa HPV giúp phòng ngừa các bệnh nguy hiểm từ sớm, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Liên hệ đến hotline 18006928 của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và hỗ trợ tận tình nhé!