Bị tắc ruột nên ăn gì? Những thực phẩm cần kiêng và gợi ý chế độ ăn hỗ trợ hồi phục

Tắc ruột là một bệnh lý đường tiêu hóa nguy hiểm, có thể dẫn đến biến chứng nặng nếu không điều trị kịp thời. Ngoài phác đồ y khoa, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hồi phục và giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Vậy bị tắc ruột nên ăn gì và cần kiêng những gì? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Người bị tắc ruột nên ăn gì?

Khi gặp tình trạng tắc ruột, hệ tiêu hóa bị suy giảm chức năng và trở nên rất nhạy cảm. Lúc này, chế độ ăn đóng vai trò hỗ trợ quan trọng nhằm giảm gánh nặng cho đường ruột và hạn chế nguy cơ biến chứng. Vậy bị tắc ruột nên ăn gì để vừa đảm bảo cung cấp năng lượng cho cơ thể, vừa giúp đường tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng hơn?

• Thức ăn lỏng, mềm và dễ tiêu hóa: Người bệnh nên ưu tiên các món ăn dạng lỏng như cháo loãng, súp, canh rau củ nấu nhuyễn. Những loại thức ăn này không chỉ dễ nuốt mà còn hạn chế việc tạo khối bã thức ăn trong lòng ruột, giúp nhu động ruột hoạt động thuận lợi hơn.
• Thực phẩm giàu protein nhưng nhẹ bụng: Protein là chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình hồi phục, tuy nhiên cần lựa chọn nguồn đạm dễ tiêu như thịt gà bỏ da, cá hấp, trứng luộc mềm hoặc đậu phụ. Đây là những thực phẩm ít gây đầy bụng nhưng vẫn cung cấp đủ dưỡng chất để duy trì sức khỏe.
• Rau củ quả nấu chín kỹ: Thay vì ăn rau sống hay trái cây cứng, người bệnh nên sử dụng rau củ được nấu nhừ như bí đỏ, cà rốt, khoai lang, cải bó xôi. Các loại trái cây chín mềm như chuối chín, đu đủ hoặc dưa hấu cũng được khuyến nghị nhờ chứa nhiều vitamin, khoáng chất và dễ tiêu hóa.
• Thực phẩm chứa lợi khuẩn: Sữa chua không đường hoặc các món ăn lên men an toàn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ tái phát các vấn đề đường ruột.
• Uống đủ nước và bổ sung điện giải: Ngoài thực phẩm, bệnh nhân nên uống nhiều nước lọc, nước ép hoa quả không bã hoặc dung dịch bù điện giải theo chỉ định bác sĩ. Điều này giúp tránh mất nước và hỗ trợ ruột hoạt động trơn tru hơn.

Những thực phẩm cần kiêng khi bị tắc ruột

Song song với việc bổ sung thực phẩm lành mạnh, việc kiêng khem cũng đóng vai trò rất quan trọng. Nếu không kiểm soát chế độ ăn, tình trạng tắc nghẽn có thể trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí gây biến chứng nguy hiểm.

• Nhóm thực phẩm nhiều chất xơ không hòa tan: Các loại rau củ già, ngũ cốc nguyên hạt, đậu hạt nguyên vỏ, măng, ổi xanh, xoài xanh hay hồng ngâm đều có lượng chất xơ thô cao. Chúng dễ kết tụ lại trong lòng ruột, tạo thành khối bã thức ăn cản trở nhu động ruột.
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ, khó tiêu: Đồ chiên rán, thức ăn nhanh, nội tạng động vật hoặc thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo bão hòa khiến dạ dày và ruột phải làm việc nhiều hơn. Điều này không những gây đầy hơi, chướng bụng mà còn làm tình trạng tắc ruột nặng thêm.
• Thực phẩm quá dai hoặc quá cứng: Các món ăn chứa nhiều gân, sụn hoặc thịt đỏ nhiều thớ sợi có thể khó nghiền nát trong quá trình nhai, dễ tạo khối lớn khi đi vào đường tiêu hóa, từ đó làm tăng nguy cơ tắc nghẽn.
• Đồ uống có gas, cồn và chất kích thích: Rượu, bia, nước ngọt có gas hay cà phê đậm đặc đều ảnh hưởng xấu đến hoạt động tiêu hóa. Chúng gây đầy hơi, làm rối loạn nhu động ruột và kéo dài thời gian hồi phục.
• Trái cây hoặc thực phẩm chứa nhiều nhựa, chất chát: Một số loại thực phẩm như mít non, xoài xanh, ổi chưa chín có chứa chất chát, dễ kết tủa khi gặp axit trong dạ dày, hình thành các cục bã khó tiêu và gây tắc ruột.

Như vậy, thay vì chỉ tập trung tìm hiểu bị tắc ruột nên ăn gì, người bệnh cũng cần chú ý đến danh sách thực phẩm cần tránh. Việc kiêng khem đúng cách không chỉ giúp đường ruột hồi phục nhanh hơn mà còn hạn chế nguy cơ tái phát bệnh.

Làm thế nào để ngăn ngừa tắc ruột do bã thức ăn hiệu quả?

Tắc ruột do bã thức ăn là một trong những biến chứng nguy hiểm thường gặp ở đường tiêu hóa. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu chất xơ thô, chứa nhựa hoặc chất chát, trong khi hệ tiêu hóa không đủ khả năng nghiền nát và xử lý hết. Về lâu dài, những mảng bã thức ăn này tích tụ và gây cản trở lưu thông trong ruột. Vì vậy, để phòng tránh tình trạng này, người bệnh cần áp dụng một chế độ ăn uống khoa học kết hợp với lối sống lành mạnh.

Ăn uống đúng cách và lựa chọn thực phẩm phù hợp

Để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và phòng ngừa tắc ruột, việc ăn uống đúng cách và lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò then chốt:

• Ăn chậm, nhai kỹ: Thói quen này giúp nghiền nát thực phẩm ngay từ khoang miệng, giảm gánh nặng cho dạ dày và ruột, hạn chế khả năng hình thành bã thức ăn.
• Ưu tiên món nấu chín kỹ: Rau củ, trái cây nên được nấu mềm hoặc xay nhuyễn thay vì ăn sống hoặc để nguyên miếng lớn.
• Tránh ăn nhiều hoa quả chứa nhựa hoặc chất chát khi đói như xoài xanh, ổi, hồng… vì các hợp chất này có thể kết tủa trong môi trường dạ dày rỗng, tạo thành khối khó tiêu.
• Kết hợp thực phẩm giàu chất nhớt: Đậu bắp, rau mồng tơi hay rau đay có tác dụng hỗ trợ nhu động ruột và ngăn táo bón - một yếu tố nguy cơ dễ dẫn đến tắc ruột.

Uống đủ nước

Nước giữ vai trò thiết yếu trong việc làm giảm tình trạng táo bón và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Người trưởng thành nên duy trì lượng nước khoảng 2 - 2,5 lít mỗi ngày, có thể bổ sung thêm nước ép trái cây không bã hoặc canh rau củ loãng. Đối với bệnh nhân từng bị tắc ruột, ngoài việc quan tâm bị tắc ruột nên ăn gì, việc uống đủ nước cũng chính là biện pháp thiết thực để phòng ngừa tái phát.

Rèn luyện thể chất kết hợp lối sống khoa học

Hoạt động thể chất đều đặn giúp tăng cường nhu động ruột và cải thiện quá trình tiêu hóa. Người bệnh có thể lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc đạp xe tùy theo tình trạng sức khỏe. Bên cạnh đó, giữ thói quen sinh hoạt điều độ, ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng cũng góp phần duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Kiểm soát chế độ dinh dưỡng sau điều trị

Với những người từng điều trị tắc ruột, việc ngăn ngừa tái phát càng trở nên quan trọng. Bệnh nhân cần tiếp tục duy trì chế độ ăn cân bằng, tránh ăn uống thất thường hoặc sử dụng quá nhiều thực phẩm khó tiêu. Việc tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể về bị tắc ruột nên ăn gì và kiêng gì trong từng giai đoạn sẽ giúp tối ưu hiệu quả phòng ngừa.

Tắc ruột là bệnh lý nguy hiểm, việc điều chỉnh chế độ ăn uống chỉ đóng vai trò hỗ trợ và không thay thế điều trị y khoa. Người bệnh nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ, đồng thời áp dụng chế độ ăn dễ tiêu, tránh thực phẩm gây đầy hơi để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Nếu còn băn khoăn về vấn đề “bị tắc ruột nên ăn gì”, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được hướng dẫn phù hợp với tình trạng cụ thể.