Bệnh lao phổi ở người già: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Khác với người trẻ, bệnh lao phổi ở người già thường diễn tiến âm thầm và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp mạn tính khác. Điều này khiến việc chẩn đoán bệnh lao phổi ở người già thường bị chậm trễ, làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Việc nhận biết sớm triệu chứng, điều trị đúng cách và chủ động phòng ngừa là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho nhóm đối tượng người già này.

Nguyên nhân gây ra bệnh lao phổi ở người già

Ở người già, nguyên nhân dẫn đến bệnh lao thường xuất phát từ sự suy yếu tổng thể của hệ miễn dịch cũng như các yếu tố sức khỏe đi kèm theo tuổi tác. Cụ thể:

• Suy giảm miễn dịch: Khi tuổi càng cao, khả năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể dần giảm sút, khiến việc chống lại vi khuẩn lao trở nên kém hiệu quả, tạo điều kiện cho bệnh phát triển.
• Bệnh lý nền kéo dài: Người lớn tuổi thường sống chung với nhiều bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, COPD..., những bệnh này khiến sức khỏe tổng thể suy yếu và làm tăng nguy cơ mắc lao.
• Suy nhược cơ thể: Người già có khả năng hồi phục sau bệnh kém hơn so với người trẻ, quá trình điều trị lâu dài và dễ gặp biến chứng khiến bệnh diễn tiến phức tạp.
• Nguy cơ phơi nhiễm cao: Người già thường xuyên lui tới các cơ sở y tế, viện dưỡng lão hoặc môi trường đông người, nơi có thể tiếp xúc với người nhiễm lao mà không biết, làm tăng khả năng lây nhiễm.
• Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch: Một số người lớn tuổi sử dụng thuốc chứa corticoid để điều trị viêm đau khớp lâu dài, làm giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn lao.

Triệu chứng bệnh lao ở người già

Bệnh lao ở người già thường diễn tiến âm thầm và biểu hiện không rõ ràng như ở người trẻ, khiến việc chẩn đoán dễ bị chậm trễ. Hơn nữa, các dấu hiệu của bệnh lao dễ bị nhầm lẫn với những bệnh hô hấp mạn tính khác như viêm phổi, viêm phế quản mạn tính hay các rối loạn liên quan đến tuổi già. Một trong những dấu hiệu nổi bật là ho kéo dài dai dẳng trên 3 tuần, có thể kèm theo đờm hoặc ho khan. Người bệnh cũng thường cảm thấy khó thở, đặc biệt khi gắng sức hoặc vào ban đêm. Bên cạnh đó, sụt cân không rõ nguyên nhân và tình trạng ăn mất ngon là những dấu hiệu khá điển hình, thường đi kèm với sốt nhẹ vào buổi chiều hoặc sốt kéo dài không rõ nguyên nhân.

Một số trường hợp còn có biểu hiện ra mồ hôi vào ban đêm, cảm giác mệt mỏi kéo dài và giảm sút sức khỏe tổng quát. Người bệnh có thể cảm thấy đau ngực âm ỉ, đặc biệt khi ho hoặc hít sâu. Những biểu hiện này đôi khi không rõ ràng, bị xem nhẹ hoặc quy cho các bệnh lí tuổi già, khiến bệnh lao bị bỏ sót. Do đó, khi người già có những triệu chứng trên kéo dài, đặc biệt là trong bối cảnh miễn dịch suy yếu, cần nghĩ đến khả năng mắc bệnh lao và đến cơ sở y tế để được kiểm tra, chẩn đoán chính xác.

Điều trị bệnh như thế nào hiệu quả?

Bệnh lao phổi có nguy cơ lây truyền cao, đặc biệt khi trong đờm có chứa nhiều vi khuẩn lao thì khả năng lây nhiễm càng lớn. Vì vậy, người mắc bệnh cần có ý thức tự phòng ngừa lây lan cho những người xung quanh, đặc biệt là trẻ nhỏ - đối tượng dễ bị nhiễm vi khuẩn do hệ miễn dịch còn yếu. Việc hạn chế tiếp xúc gần, đeo khẩu trang khi ho hoặc nói chuyện là cần thiết để bảo vệ người thân.

Đối với người già bị lao phổi, cần sớm đến các cơ sở y tế chuyên khoa Hô hấp để được khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Căn cứ vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị phù hợp. Trong quá trình điều trị, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ liều lượng và thời gian dùng thuốc. Việc tự ý bỏ thuốc, quên liều hay điều trị không đầy đủ sẽ làm tăng nguy cơ kháng thuốc, dẫn đến bệnh dễ tái phát và khó kiểm soát hơn.

Ngoài việc dùng thuốc, bệnh nhân cần được nghỉ ngơi hợp lý, tránh mệt mỏi và căng thẳng tinh thần. Nên duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, không thức khuya và đảm bảo giấc ngủ đầy đủ để hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe.

Cách chăm sóc bệnh lao phổi ở người già và phòng ngừa lây lan cho người nhà

Việc chăm sóc bệnh nhân lao phổi cần lưu ý một số vấn đề như:

• Cho bệnh nhân nằm yên, đầu nâng cao và nghiêng sang một bên, tránh kích động.
• Chuẩn bị cốc hứng máu khi ho để theo dõi lượng máu, không để nuốt lại gây nôn.
• Ho ra nhiều máu cần đưa đi cấp cứu ngay.
• Đảm bảo chế độ ăn đủ năng lượng, giàu kẽm (thịt bò, ngũ cốc), đạm (trứng, thịt), sắt (mộc nhĩ, lòng đỏ trứng), vitamin (rau củ, trái cây).
• Ăn món lỏng, dễ tiêu khi mới khởi phát bệnh, không hút thuốc, uống rượu hay ăn cay nóng.
• Nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, ngủ đủ 7 - 8 tiếng/đêm và 1 - 2 tiếng/trưa.
• Khi hồi phục, có thể vận động nhẹ, tránh nơi đông người.
• Tái khám đúng lịch để theo dõi tiến triển và hiệu quả điều trị.

Bên cạnh đó, khi chăm sóc người mắc lao phổi tại nhà, người thân hoặc người chăm sóc cần tuân thủ một số nguyên tắc sau để hạn chế nguy cơ lây nhiễm:

• Bố trí phòng riêng cho người bệnh và hạn chế tối đa việc tiếp khách thăm hỏi trong suốt quá trình điều trị.
• Người bệnh không nên tiếp xúc với trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu như người mắc tiểu đường, HIV/AIDS, suy thận,…
• Luôn đeo khẩu trang, đặc biệt khi ra khỏi phòng hoặc tiếp xúc với người khác.
• Các vật dụng đã qua sử dụng như khăn giấy cần được thu gom đúng cách, cho vào thùng rác đậy kín và xử lý theo hướng dẫn.
• Tuyệt đối không dùng chung đồ cá nhân với người bệnh như bát đũa, ly uống nước, bàn chải, khăn tắm, giường ngủ hay nhà vệ sinh.

Bệnh lao phổi ở người già là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm đặc biệt do hệ miễn dịch suy giảm và nguy cơ biến chứng cao. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và chăm sóc hợp lý sẽ giúp người già cải thiện chất lượng cuộc sống, hạn chế lây lan trong cộng đồng và phòng ngừa tái phát hiệu quả.

Tiêm vắc xin là cách phòng ngừa bệnh lao hiệu quả, giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại vi khuẩn lao, giảm nguy cơ lây nhiễm và biến chứng nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy được nhiều người lựa chọn, cung cấp đa dạng các loại vắc xin chính hãng, quy trình tiêm an toàn và đội ngũ nhân viên y tế tận tâm. Ngoài ra, trung tâm còn có không gian sạch sẽ, tiện nghi cùng dịch vụ chăm sóc sau tiêm chu đáo. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm, vui lòng gọi ngay đến hotline miễn phí 18006928.