Bàn chân lạnh là thiếu chất gì? Dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm

Bàn chân lạnh là hiện tượng nhiều người gặp phải, đặc biệt vào mùa lạnh hoặc khi ngồi lâu. Tuy nhiên, nếu cảm giác lạnh ở bàn chân kéo dài ngay cả khi cơ thể được giữ ấm, đó có thể là tín hiệu cho thấy cơ thể bạn đang thiếu hụt dinh dưỡng hoặc gặp vấn đề về lưu thông máu. Vậy bàn chân lạnh là thiếu chất gì? Tình trạng này có nguy hiểm không và nên khắc phục như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây của Tiêm chủng Long Châu.

Nguyên nhân khiến bàn chân lạnh

Bàn chân là vùng xa tim nhất, do đó bất kỳ sự gián đoạn nào trong lưu thông máu đều dễ biểu hiện tại đây. Có nhiều nguyên nhân khiến bàn chân bị lạnh, bao gồm:

Tuần hoàn máu kém

Khi mạch máu bị co hẹp hoặc tắc nghẽn, lượng máu mang oxy và nhiệt đến bàn chân bị hạn chế, dẫn đến cảm giác lạnh, tê và đôi khi là đau rát. Người ít vận động, ngồi lâu hoặc có bệnh lý mạch máu ngoại biên thường gặp tình trạng này.

Nhiệt độ môi trường thấp

Tiếp xúc với thời tiết lạnh trong thời gian dài khiến cơ thể phản xạ bằng cách co mạch máu ngoại vi để giữ ấm cho cơ quan trọng như tim và não. Điều này khiến tay, chân đặc biệt là bàn chân dễ bị lạnh hơn.

Căng thẳng và lo âu

Khi bạn căng thẳng, hormone adrenaline được tiết ra làm co mạch máu ở các chi, khiến lưu lượng máu giảm và dẫn đến bàn chân lạnh.

Hút thuốc lá và lạm dụng chất kích thích

Nicotine trong thuốc lá làm co mạch, giảm lưu thông máu. Uống nhiều cà phê hoặc rượu cũng có thể gây ra hiện tượng tương tự.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Đây là nguyên nhân phổ biến nhưng ít được chú ý. Khi cơ thể thiếu sắt, vitamin nhóm B, magie hay omega-3, việc sản xuất hồng cầu và lưu thông máu bị ảnh hưởng, khiến bàn chân luôn lạnh, dù nhiệt độ môi trường bình thường.

Bàn chân lạnh là thiếu chất gì?

Nếu bạn thường xuyên bị lạnh bàn chân, đặc biệt là vào buổi tối hoặc khi ngủ, cơ thể có thể đang thiếu một số vi chất quan trọng.

Thiếu chất sắt

Sắt là khoáng chất thiết yếu giúp cơ thể tạo ra hemoglobin, một protein trong hồng cầu chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đến các mô. Khi thiếu sắt, lượng hồng cầu giảm khiến oxy không được phân phối đầy đủ đến tay, chân, gây cảm giác lạnh, mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao.

Cách bổ sung:

• Ăn thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, hải sản, trứng, rau cải bó xôi, đậu lăng.
• Kết hợp với thực phẩm chứa vitamin C (cam, bưởi, ổi) để tăng hấp thu sắt.
• Nếu được bác sĩ chỉ định, có thể sử dụng viên bổ sung sắt dạng uống.

Thiếu magie

Magie tham gia hơn 300 phản ứng sinh học trong cơ thể, bao gồm điều hòa hoạt động cơ bắp và duy trì sự co giãn mạch máu. Khi thiếu magie, mạch máu dễ co lại, làm giảm lưu lượng máu đến chân tay, khiến bạn cảm thấy lạnh, chuột rút và tim đập nhanh.

Nguồn bổ sung magie:

• Các loại hạt (hạnh nhân, hạt điều, hạt bí), ngũ cốc nguyên cám, bơ, chuối và chocolate đen.
• Với người hấp thu kém, bác sĩ có thể chỉ định dạng viên uống hoặc dung dịch bổ sung magie.

Thiếu vitamin B12

Vitamin B12 hỗ trợ sản xuất hồng cầu và bảo vệ hệ thần kinh. Thiếu B12 có thể dẫn đến thiếu máu hồng cầu to khiến bàn chân lạnh, tê bì hoặc ngứa ran. Người ăn chay trường, người lớn tuổi hoặc người bị rối loạn hấp thu (viêm dạ dày, cắt dạ dày) thường dễ thiếu vitamin này.

Cách bổ sung:

• Ăn các thực phẩm như thịt bò, cá hồi, trứng, sữa và phô mai.
• Sử dụng viên uống hoặc tiêm B12 nếu được bác sĩ khuyến nghị.

Thiếu vitamin B9 (Folate)

Vitamin B9 đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành tế bào máu mới. Khi cơ thể thiếu folate, lượng hồng cầu khỏe mạnh giảm, dẫn đến thiếu máu và cảm giác lạnh ở bàn chân.

Nguồn bổ sung tự nhiên:

• Rau xanh đậm (rau bina, cải bó xôi, măng tây), gan động vật, ngũ cốc nguyên hạt, đậu và hạt hướng dương.
• Phụ nữ mang thai đặc biệt cần bổ sung đầy đủ B9 để phòng ngừa thiếu máu và dị tật thai nhi.

Thiếu omega-3

Một nguyên nhân khác giải thích bàn chân lạnh là thiếu chất gì chính là sự thiếu hụt omega-3, một nhóm axit béo giúp duy trì tính linh hoạt của mạch máu và hỗ trợ tuần hoàn. Thiếu omega-3 khiến mạch máu kém đàn hồi, lưu thông chậm, từ đó làm giảm nhiệt độ ở bàn chân.

Nguồn omega-3 dồi dào:

• Cá hồi, cá thu, cá mòi, hạt chia, hạt lanh và quả óc chó.
• Có thể bổ sung bằng viên dầu cá, nhưng cần chọn sản phẩm đạt chuẩn và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Bàn chân lạnh thường là dấu hiệu của bệnh gì?

Không chỉ do thiếu chất, bàn chân lạnh còn có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý tiềm ẩn:

• Tiểu đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài làm tổn thương dây thần kinh ngoại biên, gây tê và lạnh bàn chân.
• Suy giáp: Tuyến giáp hoạt động kém khiến quá trình trao đổi chất chậm lại, làm giảm nhiệt độ cơ thể.
• Bệnh Raynaud: Mạch máu ở đầu ngón tay, ngón chân co thắt mạnh khi tiếp xúc lạnh, khiến da trắng bệch rồi chuyển tím tái.
• Bệnh động mạch ngoại biên (PAD): Các mảng xơ vữa làm hẹp lòng mạch, giảm lượng máu đến chân.
• Thiếu máu: Do thiếu sắt, B12, folate.

Nếu bạn nhận thấy bàn chân thường xuyên lạnh kèm theo đau rát, tê bì, da nhợt nhạt hoặc có vết loét lâu lành, nên đi khám sớm để tìm nguyên nhân chính xác.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đến cơ sở y tế nếu gặp các dấu hiệu sau:

• Cảm giác lạnh ở bàn chân kéo dài trên 2 tuần, không cải thiện dù đã giữ ấm.
• Bàn chân chuyển màu tím tái, đau buốt hoặc tê bì.
• Có vết loét hoặc bong tróc da không lành.
• Xuất hiện kèm mệt mỏi, chóng mặt, da nhợt hoặc tim đập nhanh.

Bác sĩ sẽ thăm khám, xét nghiệm máu, đo lưu thông máu ở chân để xác định xem bạn thiếu chất gì hoặc đang mắc bệnh mạch máu, tiểu đường, hay rối loạn tuyến giáp.

Cách cải thiện tình trạng bàn chân lạnh

Dù nguyên nhân là thiếu chất hay bệnh lý, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau để cải thiện tình trạng bàn chân lạnh hiệu quả:

Giữ ấm đúng cách:

• Mang tất len hoặc cotton khi ngủ.
• Dùng túi chườm ấm hoặc ngâm chân nước ấm 10 - 15 phút mỗi tối.

Tăng cường vận động: Đi bộ, yoga, đạp xe hoặc massage chân giúp kích thích tuần hoàn máu.

Bổ sung dinh dưỡng cân đối:

• Bổ sung thêm thực phẩm chứa sắt, magie, vitamin B12, B9 và omega-3. Đây được xem là những vi chất có liên quan trực tiếp đến tình trạng bàn chân lạnh là thiếu chất gì.
• Uống đủ 1,5 - 2 lít nước/ngày để máu lưu thông tốt hơn.

Hạn chế chất kích thích: Giảm hút thuốc, rượu và cà phê vì các hoá chất trong đó có thể gây co mạch máu.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt nếu bạn có bệnh lý tim mạch, tiểu đường hoặc thiếu máu, hãy khám 6 tháng/lần để kịp thời xử lý sớm.

Tình trạng bàn chân lạnh không chỉ do thời tiết mà có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang thiếu sắt, magie, vitamin B12, B9 hoặc omega-3, những dưỡng chất quan trọng giúp duy trì tuần hoàn máu và nhiệt độ ổn định.

Hiểu rõ bàn chân lạnh là thiếu chất gì sẽ giúp bạn chủ động bổ sung dinh dưỡng, cải thiện sức khỏe và phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến tim mạch, nội tiết hay thần kinh. Nếu cảm giác lạnh bàn chân kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường, đừng chần chừ hãy đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.