Bạch hầu thanh quản là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Bạch hầu thanh quản là một thể bệnh nguy hiểm của bạch hầu, gây tổn thương trực tiếp đến đường hô hấp. Đặc trưng của bệnh là tình trạng viêm nhiễm kèm theo sự xuất hiện của giả mạc trong thanh quản, khiến người bệnh khó thở, thậm chí có nguy cơ tử vong nếu không được xử trí kịp thời. Để hiểu rõ hơn về bạch hầu thanh quản, bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm bảo vệ sức khỏe.

Bạch hầu thanh quản là gì?

Bạch hầu thanh quản là một thể bệnh nguy hiểm của bạch hầu, do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra, với đặc điểm tổn thương chính tại thanh quản. Khi nhiễm bệnh, vi khuẩn xâm nhập vào niêm mạc đường hô hấp trên, đặc biệt là vùng thanh quản, tạo ra giả mạc màu trắng xám bám chặt vào niêm mạc. Giả mạc này có thể dày lên và lan rộng, gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến suy hô hấp cấp nếu không được can thiệp kịp thời.

Bệnh bạch hầu thanh quản thường tiến triển nhanh, với các triệu chứng điển hình như khàn tiếng, ho ông ổng, khó thở tăng dần, đặc biệt là khó hít vào. Trong các trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị ngạt thở do tắc nghẽn thanh quản hoàn toàn. Ngoài tổn thương đường hô hấp, độc tố của vi khuẩn bạch hầu còn có thể gây tổn thương tim, thần kinh và nhiều cơ quan khác trong cơ thể.

Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp khi tiếp xúc với giọt bắn từ người bệnh hoặc người lành mang trùng. Trẻ nhỏ và những người chưa được tiêm vắc xin bạch hầu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Nguyên nhân bệnh bạch hầu thanh quản

Bạch hầu thanh quản là một dạng nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Vi khuẩn này lây lan chủ yếu qua đường hô hấp khi tiếp xúc với giọt bắn từ người bệnh hoặc người lành mang trùng. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến bệnh bạch hầu thanh quản:

• Giọt bắn đường hô hấp: Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, vi khuẩn có thể lây sang người xung quanh.

• Tiếp xúc trực tiếp: Việc chạm vào dịch tiết từ mũi, họng của người bệnh hoặc chạm vào các bề mặt nhiễm vi khuẩn cũng có thể gây lây nhiễm.

• Dùng chung vật dụng cá nhân: Các vật dụng như cốc, muỗng, bàn chải đánh răng có thể chứa vi khuẩn và truyền bệnh sang người khác.

Những người chưa được tiêm vắc xin bạch hầu hoặc không tiêm nhắc lại đúng lịch có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Trẻ nhỏ, người già, người suy giảm miễn dịch là nhóm đối tượng dễ bị nhiễm bệnh do hệ miễn dịch không đủ mạnh để chống lại vi khuẩn.

Các giai đoạn phát triển của bạch hầu thanh quản

Bạch hầu thanh quản là một dạng nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng, tiến triển qua ba giai đoạn với mức độ ảnh hưởng ngày càng nặng.

Giai đoạn khởi phát

Ở giai đoạn đầu, bệnh có triệu chứng nhẹ, dễ nhầm với viêm họng hoặc cảm lạnh thông thường. Người bệnh có thể sốt nhẹ, đau họng, ho khan, khàn tiếng, nuốt khó và cảm thấy mệt mỏi. Đây là thời điểm vi khuẩn bắt đầu phát triển tại niêm mạc thanh quản và sản sinh độc tố gây viêm nhiễm.

Giai đoạn toàn phát

Khi bệnh tiến triển, màng giả màu trắng xám dày lên, bám chặt vào niêm mạc thanh quản, gây hẹp đường thở. Người bệnh có thể khàn giọng nặng, mất tiếng, ho nhiều, thở rít và cảm giác khó thở ngày càng rõ rệt. Nếu không được can thiệp sớm, tình trạng tắc nghẽn đường thở có thể trở nên nguy hiểm.

Giai đoạn biến chứng

Bệnh diễn tiến nghiêm trọng khi đường thở bị bít tắc hoàn toàn, dẫn đến suy hô hấp cấp, tím tái, thậm chí ngưng thở. Ngoài ra, độc tố bạch hầu có thể lan vào máu, gây viêm cơ tim, tổn thương thần kinh và suy đa tạng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Nhận diện sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng của bạch hầu thanh quản.

Tiêm vắc xin: Biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất

Tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch là phương pháp tối ưu giúp phòng ngừa bạch hầu thanh quản. vắc xin không chỉ tạo miễn dịch đặc hiệu, giúp cơ thể nhận diện và chống lại vi khuẩn bạch hầu mà còn góp phần ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế, trẻ em cần được tiêm vắc xin bạch hầu trong chương trình tiêm chủng mở rộng hoặc tiêm chủng dịch vụ để đảm bảo miễn dịch dài hạn. Lịch tiêm phòng cơ bản bao gồm 3 mũi đầu tiên khi trẻ được 2, 3 và 4 tháng tuổi, sau đó cần tiêm nhắc lại vào các mốc 18 tháng, 4-7 tuổi và 9-15 tuổi để duy trì miễn dịch. Đối với người lớn, việc tiêm nhắc lại vắc xin phòng bạch hầu mỗi 10 năm một lần để bảo vệ sức khỏe.

Các loại vắc xin phòng bạch hầu phổ biến

Hiện nay, có nhiều loại vắc xin phối hợp giúp phòng ngừa bạch hầu cùng với các bệnh khác như ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và viêm màng não do vi khuẩn Hib. Một số loại vắc xin được sử dụng phổ biến bao gồm:

• Vắc xin 6 trong 1 (Infanrix Hexa, Hexaxim): Phòng ngừa đồng thời 6 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và viêm não do vi khuẩn Hib.

• Vắc xin 5 trong 1 (Pentaxim): Bảo vệ khỏi 5 bệnh gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và viêm não do vi khuẩn Hib. Đây là loại vắc xin được sử dụng phổ biến trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em.

• Vắc xin 4 trong 1 (Tetraxim): Ngăn ngừa 4 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván và bại liệt. Loại vắc xin này thường được dùng cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên.

Bạch hầu thanh quản là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Trong đó, tiêm vắc xin đầy đủ theo đúng lịch là biện pháp quan trọng nhất để phòng tránh bệnh hiệu quả.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ cung cấp các loại vắc xin thế hệ mới từ những nhà sản xuất hàng đầu thế giới. Khi lựa chọn tiêm chủng tại Long Châu, khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa trực tiếp tư vấn, khám sàng lọc miễn phí trước tiêm, đảm bảo an toàn tối đa. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống cơ sở vật chất hiện đại sẽ mang đến trải nghiệm tiêm chủng an toàn, tiện lợi và chất lượng. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình bằng cách tiêm phòng đầy đủ ngay hôm nay!