Ăn dặm BLW là gì? Hướng dẫn thực hiện phương pháp ăn dặm BLW hiệu quả

Trong giai đoạn tập ăn, nhiều trẻ tỏ ra biếng ăn, lười ăn hoặc thậm chí phản kháng khi bị cha mẹ ép ăn từng muỗng. Việc này không chỉ khiến cha mẹ mệt mỏi, căng thẳng mà còn ảnh hưởng đến tâm lý và sự phát triển tự nhiên của trẻ. Trước thực trạng đó, phương pháp ăn dặm BLW, giúp trẻ chủ động khám phá thức ăn theo cách riêng của mình mà không cần phải xay nhuyễn hay đút từng thìa. Vậy ăn dặm BLW là gì? Làm thế nào để thực hiện phương pháp này đúng cách và hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Ăn dặm BLW là gì?

Phương pháp ăn dặm BLW (Baby-Led Weaning), hay còn gọi là ăn dặm tự chỉ huy, là cách tiếp cận cho phép trẻ tự quyết định mình sẽ ăn gì, ăn bao nhiêu và ăn theo cách nào. Thay vì được đút ăn bằng thìa, trẻ sẽ chủ động lựa chọn và đưa thức ăn vào miệng theo nhu cầu cá nhân. Cha mẹ chỉ đóng vai trò chuẩn bị thực phẩm phù hợp, còn việc ăn uống sẽ do trẻ kiểm soát hoàn toàn. Nếu được áp dụng đúng cách, phương pháp này có thể mang lại nhiều lợi ích tích cực cho sự phát triển của trẻ.

Ăn dặm tự chỉ huy thường được khuyến khích bắt đầu từ khi bé tròn 6 tháng tuổi – thời điểm trẻ có thể ngồi vững và đưa thức ăn lên miệng một cách an toàn. Với cách này, trẻ sẽ bỏ qua giai đoạn ăn bột, cháo xay nhuyễn và chuyển sang ăn các món có độ đặc hơn bằng tay ngay từ đầu. Thức ăn được chuẩn bị dưới dạng miếng mềm, vừa tay cầm, để bé có thể tự nhón, nhai và nuốt theo tốc độ riêng của mình, không cần sự can thiệp quá mức từ người lớn.

Cha mẹ có thể cắt nhỏ các loại thực phẩm giống như phần ăn của người lớn, nhưng đảm bảo mềm, dễ cầm và an toàn với bé, sau đó bày lên đĩa hoặc khay để trẻ tự khám phá và thưởng thức. Phương pháp BLW giúp bé phát triển kỹ năng nhai sớm trước khi học nuốt hoàn chỉnh, đồng thời tạo điều kiện để trẻ lắng nghe cảm giác no – đói của cơ thể, hạn chế tình trạng bị ép ăn hay ăn không đủ no.

Thời điểm thích hợp để áp dụng phương pháp ăn dặm BLW cho trẻ

Theo khuyến cáo của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và lời tư vấn từ các chuyên gia, thời điểm lý tưởng để bắt đầu cho trẻ ăn dặm theo phương pháp tự chỉ huy là khi trẻ đã trên 6 tháng tuổi và có thể sử dụng thức ăn ở dạng đặc. Bởi lẽ, ở giai đoạn này, phần lớn trẻ đã có khả năng ngồi vững, biết cầm nắm đồ vật và phối hợp tay miệng một cách linh hoạt. Đồng thời, phản xạ đẩy lưỡi – khiến trẻ tự động nhè thức ăn – gần như không còn, trong khi hệ tiêu hóa cũng đang dần hoàn thiện hơn.

Tuy vậy, để áp dụng phương pháp này một cách hiệu quả và an toàn, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa nhằm nắm rõ quy trình và cách thực hiện phù hợp với từng bé. Bên cạnh đó, trong giai đoạn khởi đầu, cha mẹ cần chú ý quan sát biểu hiện, thái độ cũng như sự tương tác của trẻ với phương pháp ăn dặm tự chỉ huy, từ đó đưa ra cách hỗ trợ kịp thời và điều chỉnh phù hợp với nhu cầu của bé.

Hướng dẫn thực hiện phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (BLW)

Để áp dụng hiệu quả phương pháp ăn dặm BLW cho bé, cha mẹ nên tuân thủ một số nguyên tắc sau:

• Chuẩn bị khu vực ăn uống sạch sẽ và dễ dọn dẹp: Nên cho bé đeo yếm loại lớn hơn thông thường để tránh làm bẩn quần áo. Ngoài ra, việc lót một tấm trải dưới ghế ngồi của bé sẽ giúp cha mẹ dễ dàng vệ sinh sau bữa ăn.
• Tiếp tục cho bé bú mẹ hoặc bú bình song song với ăn dặm: Trong năm đầu đời, nguồn dinh dưỡng chính của bé vẫn là sữa mẹ hoặc sữa công thức. Do đó, việc duy trì các cữ bú đều đặn là rất quan trọng dù bé đã bắt đầu ăn dặm.
• Không ép bé ăn: Ở giai đoạn đầu, trẻ có thể chưa ăn được nhiều vì còn đang làm quen với thực phẩm. Cha mẹ không nên thúc ép mà hãy để trẻ tự lựa chọn và điều chỉnh lượng ăn theo nhu cầu. Nhiệm vụ của cha mẹ là chuẩn bị bữa ăn đúng giờ và đa dạng thực phẩm phù hợp.
• Chuẩn bị thực phẩm dễ cầm nắm: Cắt thức ăn thành thanh dài hoặc miếng vuông giúp bé dễ dàng cầm bằng tay và chủ động ăn. Cách này hỗ trợ kỹ năng vận động tinh và khả năng phối hợp tay – miệng của trẻ.
• Giới thiệu thực phẩm từng bước: Ban đầu, chỉ nên cho bé thử một vài loại thực phẩm với lượng nhỏ để bé làm quen. Sau đó, có thể tăng dần số lượng và sự đa dạng trong bữa ăn.
• Hạn chế dùng chén, dĩa ở giai đoạn đầu: Bé có thể có xu hướng làm rơi hoặc ném đồ dùng ăn uống. Thay vào đó, cha mẹ nên bày thức ăn trực tiếp lên khay ăn để bé dễ tiếp cận. Có thể tập cho bé dùng thìa hoặc nĩa mềm, an toàn khi bé đã sẵn sàng.
• Biến bữa ăn thành trải nghiệm thú vị: Hãy để bé cảm thấy giờ ăn là lúc vui chơi, khám phá. Cha mẹ có thể khuyến khích bé thử các loại thực phẩm với hình dạng, kết cấu và màu sắc khác nhau để kích thích giác quan, phát triển kỹ năng nhai – nuốt một cách tự nhiên.

• Tăng cường sự đa dạng trong khẩu phần ăn: Đưa vào thực đơn nhiều loại thực phẩm tươi ngon, màu sắc bắt mắt như cà chua, bông cải xanh, cà rốt, dưa hấu,... để giúp bé phát triển vị giác, giảm nguy cơ kén ăn và tăng hứng thú mỗi khi đến giờ ăn.

Các loại thực phẩm phù hợp với phương pháp ăn dặm tự chỉ huy

Thực phẩm sử dụng trong phương pháp ăn dặm tự chỉ huy cần đảm bảo độ mềm, được cắt thành miếng vừa tay để trẻ dễ cầm nắm, đồng thời hạn chế nguy cơ gây nghẹn. Dưới đây là những nhóm thực phẩm mà cha mẹ có thể tham khảo để đưa vào thực đơn cho trẻ:

• Nhóm thực phẩm giàu carbohydrate (chất bột đường): Bao gồm các loại ngũ cốc, khoai lang, khoai tây, củ mì... Đây là nguồn cung cấp năng lượng và chất xơ quan trọng, hỗ trợ hoạt động thể chất và hệ tiêu hóa của bé.
• Nhóm thực phẩm giàu chất béo: Gồm dầu thực vật, mỡ động vật, bơ, phô mai… Những chất béo này mang lại nguồn năng lượng cô đặc, giúp nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh, hỗ trợ hấp thu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của não bộ và hệ thần kinh.
• Nhóm thực phẩm giàu đạm (protein): Bao gồm các loại thịt, cá, trứng, tôm… có vai trò xây dựng mô cơ thể và tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên bổ sung thêm các chế phẩm từ sữa như sữa chua hoặc phô mai tiệt trùng mềm để đa dạng nguồn cung cấp đạm.
• Nhóm thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất: Bao gồm rau xanh, củ quả chín… là nguồn cung cấp dồi dào các vi chất cần thiết để điều hòa các chức năng sinh lý trong cơ thể, đồng thời giàu chất xơ giúp phòng ngừa táo bón ở trẻ.

Lưu ý trong chế biến thực phẩm: Cha mẹ không nên thêm muối, đường hay các chất tạo ngọt nhân tạo vào món ăn của trẻ, bởi những gia vị này không mang lại giá trị dinh dưỡng phù hợp ở độ tuổi này và có thể làm thay đổi vị giác của trẻ. Đồng thời, cần tránh sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn đóng gói… do chứa nhiều phụ gia và chất béo không lành mạnh, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bé.

Giai đoạn ăn dặm là một bước ngoặt quan trọng trong hành trình phát triển của trẻ, đồng thời cũng là thử thách không nhỏ đối với các bậc cha mẹ. Việc lựa chọn phương pháp ăn dặm phù hợp đôi khi khiến nhiều phụ huynh bối rối, đặc biệt giữa nhiều xu hướng nuôi con hiện đại như phương pháp ăn dặm BLW. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích, giúp quá trình cho bé làm quen với thức ăn trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua để bé phát triển toàn diện chính là tiêm ngừa đầy đủ và đúng lịch. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp đa dạng các gói tiêm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bao gồm cả tiêm lẻ và các gói tiêm trọn gói theo từng giai đoạn. Những loại vắc xin thiết yếu như viêm gan B, lao, bạch hầu – ho gà – uốn ván, phế cầu, Rota, cúm mùa, sởi – quai bị – rubella, thủy đậu… đều có sẵn tại trung tâm, giúp cha mẹ dễ dàng lựa chọn theo nhu cầu và đảm bảo trẻ có một khởi đầu thật khỏe mạnh.