Amidan bình thường và dấu hiệu cảnh báo viêm amidan

Hình dạng của amidan bình thường và amidan bị viêm có sự khác biệt rõ rệt. Khi amidan ở trạng thái khỏe mạnh, chúng thường có kích thước nhỏ, màu hồng nhạt và không gây khó chịu hay ảnh hưởng đến vùng họng. Ngược lại, viêm amidan sẽ khiến khu vực này sưng to, đỏ tấy, thậm chí có thể xuất hiện mủ trắng, là những dấu hiệu có thể quan sát được bằng mắt thường. Vậy trước khi tìm hiểu viêm amidan, hãy cùng khám phá cấu trúc và đặc điểm của amidan khi bình thường nhé!

Cấu tạo và đặc điểm của một amidan bình thường

Xét về mặt sinh lý, amidan bình thường là một tổ chức lympho có kích thước lớn, nằm tại vùng vòm họng và bên dưới lớp niêm mạc hầu họng. Tuyến amidan đảm nhiệm chức năng sản sinh kháng thể, giúp ngăn ngừa sự xâm nhập của virus và vi khuẩn có hại vào cơ thể. Hình ảnh amidan bình thường thường cho thấy khu vực này có màu hồng nhạt, không sưng đau, không nổi hạch, không xuất hiện vệt trắng đục và hoàn toàn không có dấu hiệu viêm đỏ.

Cấu tạo của amidan bình thường gồm ba lớp chính, được sắp xếp từ ngoài vào trong:

• Lớp biểu mô phủ: Là lớp ngoài cùng, có nhiệm vụ bao phủ bề mặt amidan, tạo hàng rào ngăn chặn các yếu tố gây bệnh bám vào và xâm nhập.
• Lớp mô liên kết: Nằm ngay dưới lớp biểu mô, lớp này có cấu trúc mỏng và giàu mạch máu, giúp vận chuyển dưỡng chất nuôi dưỡng tổ chức amidan.
• Lớp hạch bạch huyết: Là lớp sâu nhất, đóng vai trò chủ chốt trong việc sản sinh kháng thể tự nhiên, hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh.

Các dấu hiệu của viêm amidan

Viêm amidan là tình trạng thường gặp ở cả trẻ nhỏ lẫn người lớn, với nhiều triệu chứng dễ bị nhầm lẫn. Vậy làm sao để nhận biết sớm? Hãy cùng tìm hiểu các dấu hiệu đặc trưng của viêm amidan nhé!

Viêm amidan ở trẻ nhỏ

Ở trẻ nhỏ, viêm amidan thường có những triệu chứng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp thông thường như cảm lạnh, cảm cúm hay viêm họng. Những biểu hiện ban đầu có thể bao gồm:

• Trẻ hay bị nôn trớ.
• Biểu hiện chán ăn, bỏ bú hoặc bỏ bữa do cảm giác khó nuốt.
• Trẻ sốt, có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao kèm theo dấu hiệu mệt mỏi và thở khò khè.
• Ho và chảy nước mũi cũng là những dấu hiệu thường gặp.
• Trẻ thường quấy khóc kéo dài trên 2 ngày.

Do các biểu hiện viêm amidan ở trẻ không mang tính đặc hiệu cao nên rất dễ bị bỏ qua. Nếu các triệu chứng không có dấu hiệu thuyên giảm sau vài ngày, cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra nhằm ngăn ngừa tình trạng bệnh tiến triển nặng. Lúc này, hình ảnh amidan bình thường sẽ thay đổi rõ rệt, trở nên sưng đỏ và có thể xuất hiện mủ hoặc đốm trắng.

Viêm amidan ở người lớn

Ở người trưởng thành, viêm amidan có thể khởi phát từ một đợt viêm họng cấp hoặc mãn tính, sau đó lan đến tổ chức amidan. Một số dấu hiệu nhận biết bao gồm:

• Cổ họng đau rát, khàn tiếng.
• Cảm giác khó nuốt, nuốt đau do đau họng kéo dài.
• Ho kèm theo đờm, thường xuyên cảm thấy cổ họng bị vướng hoặc ngứa.
• Khó thở nhẹ đến vừa, đặc biệt khi amidan sưng to gây hẹp đường thở.
• Quan sát thấy amidan sưng đỏ, có thể xuất hiện những đốm trắng hoặc mủ, dấu hiệu đặc trưng của viêm amidan hốc mủ, khác hoàn toàn với hình ảnh amidan bình thường.
• Hơi thở có mùi hôi.
• Có thể xuất hiện sốt cao trên 38 độ C kéo dài trong vòng 3 – 5 ngày.
• Nếu tình trạng kéo dài hoặc trở nặng, người bệnh có thể bị đau tai, ù tai, giảm thính lực và có biểu hiện viêm tai.

Một số biến chứng do viêm amidan gây ra

Viêm amidan nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách có thể tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Một số biến chứng phổ biến gồm:

• Ngưng thở khi ngủ: Khi amidan viêm nặng và sưng to, nó có thể chèn ép lên đường hô hấp, đặc biệt là khi nằm ngủ, dẫn đến hội chứng ngưng thở khi ngủ, một tình trạng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về tim mạch và hô hấp.
• Áp xe quanh amidan: Trường hợp viêm amidan không điều trị triệt để, vi khuẩn có thể lan rộng và gây áp xe ở vùng quanh amidan. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy đau họng dữ dội, sốt cao, thậm chí có thể gặp phải tình trạng viêm mô tế bào hoặc hoại tử, cần điều trị bằng thuốc kháng sinh mạnh hoặc can thiệp phẫu thuật dẫn lưu, thậm chí cắt bỏ amidan.
• Viêm tai giữa: Vi khuẩn từ ổ viêm ở amidan có thể lây lan qua ống Eustachian tới tai giữa, gây ra tình trạng viêm, tích tụ dịch và làm giảm thính lực, thậm chí gây đau tai kéo dài.
• Sốt thấp khớp: Trong trường hợp amidan bị viêm do liên cầu khuẩn có khả năng xâm nhập vào máu, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ sốt thấp khớp. Biến chứng này ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan, đặc biệt là khớp, cơ và van tim với các triệu chứng như đau khớp, sốt, sưng amidan, mệt mỏi toàn thân.

Cách chăm sóc và bảo vệ amidan

Để duy trì trạng thái amidan bình thường, tránh các nguy cơ viêm nhiễm và biến chứng, việc chăm sóc đúng cách là vô cùng quan trọng. Một số phương pháp giúp bảo vệ amidan hiệu quả có thể kể đến như:

• Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Việc đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày kết hợp với việc súc miệng bằng nước muối sinh lý ấm sẽ giúp loại bỏ vi khuẩn gây hại và giữ cho khoang miệng luôn sạch sẽ.
• Chế độ sinh hoạt lành mạnh: Nên ngủ đủ từ 6 - 8 tiếng mỗi ngày, duy trì thói quen ngủ sớm, hạn chế căng thẳng và nên duy trì tập thể dục đều đặn khoảng 30 phút mỗi ngày để tăng cường hệ miễn dịch.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, rau xanh và trái cây tươi để hỗ trợ cơ thể nâng cao sức đề kháng.
• Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ họng: Khi thời tiết trở lạnh, cần giữ ấm vùng cổ bằng cách quàng khăn, mặc ấm. Đồng thời, nên đeo khẩu trang khi ra ngoài để hạn chế hít phải khói bụi, phấn hoa hoặc các tác nhân gây dị ứng có thể ảnh hưởng đến amidan.

Amidan bình thường đóng vai trò như một “hàng rào miễn dịch” tự nhiên giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Tuy nhiên, khi amidan bị viêm, cơ thể không chỉ mất đi lớp bảo vệ này mà còn đối mặt với hàng loạt biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, hãy luôn quan tâm đến sức khỏe vùng họng, nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp chăm sóc phù hợp để duy trì tình trạng amidan bình thường, góp phần bảo vệ sức khỏe toàn diện cho cả trẻ em lẫn người lớn.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín dành cho mọi gia đình trong việc tiêm chủng phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe chủ động. Với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp và các gói tiêm đa dạng, Long Châu cam kết mang đến dịch vụ an toàn, tiện lợi và chất lượng. Đặt lịch tiêm ngay hôm nay để bảo vệ bạn và người thân khỏi những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm!