10 dấu hiệu thoát vị đĩa đệm thường gặp nhất

Theo các chuyên gia cơ xương khớp, thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở mọi đối tượng, đặc biệt là người thường xuyên mang vác nặng, dân văn phòng ngồi nhiều hoặc người lớn tuổi. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân lại chủ quan vì triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt, dễ nhầm với đau cơ thông thường. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện sớm 10 dấu hiệu bệnh thoát vị đĩa đệm rõ ràng nhất, đồng thời cung cấp thêm thông tin về nguyên nhân, cách chẩn đoán và phòng ngừa hiệu quả.

10 dấu hiệu thoát vị đĩa đệm phổ biến nhất

Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị thoát ra khỏi vị trí ban đầu và chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống. Điều này dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau, tùy theo vị trí và mức độ tổn thương. Dưới đây là 10 dấu hiệu của bệnh thoát vị đĩa đệm thường gặp nhất mà bạn không nên bỏ qua.

Đau lưng hoặc cổ kéo dài, không rõ nguyên nhân

Đau là dấu hiệu sớm và phổ biến nhất. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ vùng thắt lưng hoặc cổ, cơn đau có thể lan dọc xuống vai, tay hoặc chân. Đặc biệt, cơn đau tăng lên khi vận động, cúi người hoặc mang vác vật nặng, nhưng lại giảm khi nghỉ ngơi. Nguyên nhân là do phần đĩa đệm bị lệch chèn vào rễ thần kinh, gây kích thích và đau kéo dài. Nếu để lâu, cơn đau có thể lan rộng và trở nên dai dẳng hơn.

Tê hoặc ngứa ran ở tay, chân

Một trong những dấu hiệu bệnh thoát vị đĩa đệm dễ nhận biết là cảm giác tê bì, châm chích hoặc ngứa ran ở các chi. Hiện tượng này thường xuất hiện một bên cơ thể – bên bị chèn ép thần kinh. Cảm giác tê có thể lan dọc từ vai xuống tay hoặc từ mông xuống bàn chân, khiến người bệnh khó cầm nắm hoặc đi lại. Đây là hậu quả của việc các dây thần kinh cảm giác bị chèn ép và dẫn truyền tín hiệu kém.

Đau lan theo đường dây thần kinh tọa

Cơn đau lan dọc từ thắt lưng xuống mông, mặt sau đùi và đến bàn chân là biểu hiện điển hình của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Đau dây thần kinh tọa có thể khiến người bệnh khó đứng lâu hoặc đi bộ xa, mỗi bước đi đều đau nhói như có luồng điện chạy qua. Nếu không điều trị, cơn đau sẽ tăng dần, gây hạn chế vận động nghiêm trọng.

Yếu cơ, khó cử động tay hoặc chân

Khi rễ thần kinh bị chèn ép trong thời gian dài, các cơ do rễ thần kinh đó chi phối sẽ yếu đi rõ rệt. Người bệnh có thể cảm thấy khó nâng tay, khó nắm đồ vật, hoặc khó đứng lên ngồi xuống. Đây là dấu hiệu bệnh thoát vị đĩa đệm đã tiến triển nặng, có nguy cơ dẫn đến teo cơ nếu không can thiệp sớm. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy sức cơ giảm rõ rệt, hãy đi khám chuyên khoa ngay.

Mất cảm giác hoặc phản xạ kém ở chi

Ngoài đau và tê, nhiều người còn bị mất cảm giác ở vùng da tay hoặc chân. Khi sờ vào da, cảm giác nóng – lạnh hoặc chạm nhẹ không còn rõ như trước. Trong một số trường hợp, phản xạ gân xương cũng giảm, khiến việc di chuyển trở nên vụng về, chậm chạp hơn. Đây là dấu hiệu cho thấy các dây thần kinh cảm giác đang bị tổn thương.

Cứng khớp, khó cúi hoặc xoay người

Buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc ngồi lâu ở một tư thế, người bệnh thường thấy cột sống bị cứng, khó cúi người hoặc xoay cổ. Cảm giác này là do cơ quanh cột sống co cứng để “bảo vệ” vùng đĩa đệm bị tổn thương. Tình trạng kéo dài không chỉ gây đau mà còn làm giảm linh hoạt, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Đau tăng khi ho, hắt hơi hoặc cười lớn

Một đặc điểm khá đặc trưng của thoát vị đĩa đệm là cơn đau tăng rõ khi ho, hắt hơi, cười lớn hoặc rặn mạnh. Nguyên nhân là khi thực hiện những hành động này, áp lực trong cột sống tăng đột ngột, khiến phần nhân nhầy bị thoát ra chèn ép rễ thần kinh mạnh hơn. Nếu bạn thường xuyên đau dữ dội khi ho hoặc hắt hơi, đó có thể là tín hiệu cảnh báo cần được kiểm tra.

Rối loạn tiểu tiện, đại tiện (trường hợp nặng)

Đây là dấu hiệu nguy hiểm nhất, thường gặp ở người bị thoát vị đĩa đệm nặng, đặc biệt ở vùng thắt lưng thấp. Người bệnh có thể gặp tình trạng bí tiểu, mất kiểm soát tiểu tiện hoặc táo bón kéo dài. Đây là hậu quả của việc chèn ép vào tủy sống hoặc các dây thần kinh điều khiển bàng quang – ruột, đòi hỏi can thiệp y tế khẩn cấp để tránh nguy cơ liệt vĩnh viễn.

Mất thăng bằng khi di chuyển

Cảm giác loạng choạng, không vững khi đi lại cũng là một trong những dấu hiệu của bệnh thoát vị đĩa đệm mà nhiều người bỏ qua. Nguyên nhân là các dây thần kinh vận động bị ảnh hưởng, khiến khả năng phối hợp giữa cơ và khớp bị suy giảm. Nếu để lâu, người bệnh có thể gặp nguy cơ té ngã, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

Đau tăng khi ngồi lâu hoặc cúi người

Tư thế ngồi sai hoặc ngồi quá lâu làm tăng áp lực lên cột sống, đặc biệt là vùng thắt lưng. Khi đó, đĩa đệm bị ép nặng hơn, gây đau nhức nhiều hơn. Nếu bạn thường xuyên đau lưng khi ngồi làm việc, đây có thể là dấu hiệu bệnh thoát vị đĩa đệm ở giai đoạn sớm. Việc thay đổi tư thế, đứng dậy vận động nhẹ sau mỗi 30 – 45 phút sẽ giúp giảm nguy cơ tiến triển bệnh.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây thoát vị đĩa đệm

Sau khi đã nắm rõ các dấu hiệu nhận biết, việc hiểu nguyên nhân giúp bạn chủ động phòng tránh hiệu quả hơn. Thoát vị đĩa đệm xảy ra do nhiều yếu tố kết hợp, trong đó bao gồm:

• Lão hóa tự nhiên: Khi tuổi tác tăng, nhân nhầy trong đĩa đệm mất dần tính đàn hồi, dễ nứt và thoát ra ngoài.
• Sai tư thế: Ngồi cong lưng, cúi gập cổ hoặc vặn người sai cách làm tăng áp lực lên cột sống.
• Ít vận động, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn gây áp lực lên đĩa đệm.
• Chấn thương hoặc lao động nặng: Thường xuyên khuân vác, mang vật nặng không đúng tư thế làm tăng nguy cơ tổn thương cột sống.
• Yếu tố di truyền: Một số người có cấu trúc đĩa đệm yếu bẩm sinh, dễ thoát vị sớm hơn.

Theo số liệu từ các tổ chức y tế quốc tế, khoảng 80% người trưởng thành từng bị đau lưng ít nhất một lần trong đời, đây là một trong những yếu tố cảnh báo nguy cơ thoát vị đĩa đệm tiềm ẩn.

Cách chẩn đoán thoát vị đĩa đệm hiện nay

Khi nghi ngờ có các dấu hiệu kể trên, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác. Các phương pháp phổ biến hiện nay gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng cột sống, đánh giá cảm giác, phản xạ và sức cơ để xác định vị trí tổn thương.
• Chẩn đoán hình ảnh: Các kỹ thuật như X-quang, MRI hoặc CT scan giúp quan sát rõ vị trí và mức độ thoát vị.
• Phân biệt bệnh: Một số bệnh khác như thoái hóa khớp, đau thần kinh tọa hay viêm cơ cũng có triệu chứng tương tự, nên việc chẩn đoán đúng là rất quan trọng.

Chẩn đoán sớm không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn ngăn ngừa biến chứng nặng như teo cơ hay rối loạn thần kinh.

Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm và giảm đau hiệu quả tại nhà

Thoát vị đĩa đệm là bệnh có thể kiểm soát được nếu bạn biết cách chăm sóc cột sống đúng cách. Dưới đây là những biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hỗ trợ cải thiện tình trạng đau nhức:

• Giữ tư thế đúng: Khi ngồi, nên giữ lưng thẳng, hai vai cân đối, hạn chế cúi gập người quá lâu.
• Tập thể dục đều đặn: Các môn nhẹ như bơi, yoga, đi bộ giúp tăng độ dẻo dai cho cơ lưng và cột sống.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm tải áp lực cho đĩa đệm.
• Tránh nâng vật nặng đột ngột: Khi cần mang đồ, hãy gập gối và giữ vật sát người thay vì cúi gập lưng.
• Nghỉ ngơi và hỗ trợ đúng cách: Sử dụng đệm có độ cứng vừa phải, ghế có tựa lưng, tránh nằm hoặc ngồi quá lâu ở một tư thế.

Những thói quen nhỏ nhưng đúng cách này sẽ góp phần lớn trong việc bảo vệ cột sống, hạn chế thoát vị và đau mạn tính.

Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm. Việc nắm rõ các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm giúp bạn chủ động thăm khám, điều trị và điều chỉnh lối sống phù hợp. Nếu xuất hiện những biểu hiện như đau lưng kéo dài, tê bì tay chân hay yếu cơ, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa cơ xương khớp để được kiểm tra và tư vấn cụ thể. Chủ động chăm sóc cột sống chính là chìa khóa giúp bạn duy trì sức khỏe, vận động linh hoạt và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.