Xuất huyết nang buồng trứng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị an toàn

Xuất huyết nang buồng trứng là một trong những biến chứng phổ biến liên quan đến u nang buồng trứng mà nhiều phụ nữ gặp phải. Dù thường lành tính, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, bao gồm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, vô sinh hoặc thậm chí đe dọa tính mạng. Trong bài viết dưới đây, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về tình trạng này, cách nhận biết cũng như phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả.

Xuất huyết nang buồng trứng là gì?

Xuất huyết nang buồng trứng là tình trạng các mạch máu nhỏ trong nang buồng trứng bị vỡ, dẫn đến tích tụ máu bên trong nang hoặc chảy ra khoang bụng, thường xảy ra trong quá trình rụng trứng sinh lý. Đây là một dạng biến chứng của u nang buồng trứng cơ năng, lành tính, phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từ 20 - 40 tuổi, khi nang trứng trưởng thành và phóng noãn. 

Xuất huyết nang buồng trứng khác với u nang bệnh lý, vì nó thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên và không phải lúc nào cũng phát triển thành khối u ác tính. Đây là hiện tượng bình thường ở phụ nữ trưởng thành, nhưng cần phân biệt sớm để loại trừ các vấn đề nghiêm trọng hơn như thai ngoài tử cung.

Nguyên nhân và triệu chứng điển hình của xuất huyết nang buồng trứng

Các nguyên nhân chính dẫn đến xuất huyết nang buồng trứng

Xuất huyết nang buồng trứng chủ yếu xảy ra trong quá trình rụng trứng tự nhiên. Khi nang trứng phát triển đến giai đoạn trưởng thành, áp lực nội nang tăng cao có thể làm vỡ các mao mạch bên trong, gây hiện tượng xuất huyết. Đây là một cơ chế sinh lý bình thường, nhưng trong một số trường hợp, lượng máu chảy nhiều hoặc kéo dài có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng.

Ngoài yếu tố sinh lý, tình trạng này còn có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân bệnh lý hoặc yếu tố tác động bên ngoài như:

• Rối loạn nội tiết tố: Làm ảnh hưởng đến sự phát triển và rụng trứng, dẫn đến hình thành các nang bất thường dễ vỡ.
• Chấn thương vùng bụng: Do va chạm mạnh, vận động quá sức hoặc lao động nặng.
• Quan hệ tình dục thô bạo: Gây áp lực cơ học lên vùng chậu, làm vỡ các mạch máu nhỏ quanh buồng trứng.
• Nhiễm trùng vùng chậu: Các ổ viêm lan rộng đến buồng trứng, làm suy yếu thành mạch và gây xuất huyết.
• Sử dụng thuốc nội tiết không đúng chỉ định: Đặc biệt là thuốc tránh thai hoặc thuốc hỗ trợ rụng trứng.
• Bệnh lý nền như lạc nội mạc tử cung: Làm thay đổi cấu trúc mô buồng trứng và tăng nguy cơ xuất huyết.

Triệu chứng nhận biết xuất huyết nang buồng trứng

Các triệu chứng thường khởi phát đột ngột, dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý cấp tính khác vùng bụng. Bệnh nhân xuất huyết nang buồng trứng có thể gặp các biểu hiện sau:

• Đau bụng dưới cấp tính: Cơn đau xuất hiện đột ngột, dữ dội ở một bên hố chậu (phải hoặc trái), có thể lan sang lưng hoặc xuống đùi. Mức độ đau tăng khi vận động, đi lại hoặc thay đổi tư thế.
• Chảy máu âm đạo bất thường: Xuất hiện máu rỉ rả giữa chu kỳ, kèm dịch nhầy hoặc máu có màu sẫm.
• Rối loạn toàn thân: Trong trường hợp xuất huyết nhiều, người bệnh có thể có các dấu hiệu của mất máu cấp như buồn nôn, chóng mặt, thở gấp, tim đập nhanh, vã mồ hôi, thậm chí ngất xỉu.
• Sốt nhẹ và khó chịu vùng chậu: Triệu chứng này thường xuất hiện khi có dấu hiệu nhiễm trùng.

Do các triệu chứng có thể tương tự với viêm ruột thừa, viêm vùng chậu cấp hoặc thai ngoài tử cung, việc thăm khám sớm và chẩn đoán chính xác là điều bắt buộc để xử lý kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm.

U nang buồng trứng xuất huyết có nguy hiểm không?

U nang buồng trứng xuất huyết thường không quá nguy hiểm và đa phần là lành tính, có thể tự khỏi mà không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu được phát hiện sớm.Tuy nhiên, ở một số tình huống hiếm gặp, tình trạng này có thể tiến triển thành biến chứng nguy hiểm như vỡ nang hoàn toàn, gây xuất huyết ổ bụng lớn, thiếu máu cấp tính và thậm chí đe dọa tính mạng nếu không cấp cứu kịp thời. Biến chứng khác bao gồm nhiễm trùng lan rộng, hoại tử buồng trứng hoặc xoắn nang, dẫn đến đau kéo dài và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn. 

Phụ nữ có nang lớn trên 5cm, tiền sử bệnh phụ khoa hoặc đang mang thai thường có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn. Mặc dù phần lớn các khối u buồng trứng là lành tính, cần lưu ý rằng khoảng 15% các trường hợp có thể là u ác tính, do đó không thể chủ quan trong việc theo dõi và đánh giá y khoa định kỳ. 

Chẩn đoán và điều trị xuất huyết nang buồng trứng

Chẩn đoán xuất huyết nang buồng trứng

Quá trình chẩn đoán xuất huyết nang buồng trứng bắt đầu bằng thăm khám lâm sàng kết hợp đánh giá các dấu hiệu sinh tồn như mạch, huyết áp và thân nhiệt. Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bụng dưới (hạ vị) nhằm phát hiện điểm đau khu trú, phản ứng thành bụng hoặc dấu hiệu gợi ý viêm phúc mạc.

Siêu âm phụ khoa, đặc biệt là siêu âm đầu dò âm đạo, là phương pháp hình ảnh chủ lực giúp:

• Xác định kích thước và đặc điểm nang buồng trứng.
• Phát hiện máu tụ trong nang hoặc ổ bụng.
• Giúp phân biệt với các nguyên nhân khác như thai ngoài tử cung.

Các xét nghiệm huyết học giữ vai trò hỗ trợ quan trọng trong chẩn đoán:

• Định lượng Beta-hCG giúp phân biệt với thai ngoài tử cung.
• Công thức máu toàn bộ đánh giá mức độ thiếu máu, nhiễm trùng nếu có.

Các xét nghiệm hình ảnh nâng cao như CT-scan hoặc MRI có thể được chỉ định trong các trường hợp nghi ngờ biến chứng phức tạp hoặc không rõ ràng trên siêu âm.

Phác đồ xử trí tình trạng xuất huyết nang buồng trứng

Phác đồ điều trị phụ thuộc vào mức độ xuất huyết, triệu chứng lâm sàng và tình trạng tổng quát của bệnh nhân. Trường hợp nhẹ và không biến chứng, bệnh nhân có thể được theo dõi ngoại trú, nghỉ ngơi, uống nhiều nước và sử dụng thuốc giảm đau thông thường (như paracetamol). Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nội tiết (thuốc tránh thai kết hợp) để ổn định nội tiết tố và ngăn ngừa tái phát trong tương lai, đặc biệt với nang cơ năng. Trong trường hợp nặng, xuất huyết nhiều hoặc vỡ nang, cần phẫu thuật nội soi để cầm máu, loại bỏ nang hoặc truyền máu nếu thiếu máu cấp tính.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị luôn đặt mục tiêu bảo tồn tối đa chức năng buồng trứng, nhất là ở phụ nữ trẻ và chưa sinh con. Theo dõi hậu phẫu và tái khám định kỳ là yếu tố quan trọng giúp đánh giá nguy cơ tái phát hoặc biến chứng lâu dài.

Cách phòng ngừa u nang buồng trứng xuất huyết

Phòng ngừa u nang buồng trứng xuất huyết đòi hỏi sự kết hợp giữa lối sống khoa học, chế độ dinh dưỡng hợp lý và thói quen theo dõi sức khỏe phụ khoa định kỳ, bao gồm:

• Duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn giàu vitamin A, protein, rau củ tươi và thực phẩm cân bằng estrogen như sữa đậu nành, nhằm ổn định nội tiết tố.
• Tránh lao động nặng, chấn thương vùng bụng, quan hệ tình dục thô bạo hoặc tập luyện cường độ cao, đặc biệt khi đang có nang buồng trứng.
• Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm các bất thường và điều trị kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng.
• Kiểm soát các bệnh lý nền như rối loạn kinh nguyệt hoặc viêm vùng chậu cũng là biện pháp quan trọng.

Xuất huyết nang buồng trứng là tình trạng không hiếm gặp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu bị bỏ qua. Việc chủ động phát hiện sớm và điều trị đúng cách không chỉ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài của người phụ nữ. Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình và đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc vùng bụng dưới.