Xét nghiệm bệnh xã hội là gì? Bệnh xã hội bao gồm những bệnh gì?

Xét nghiệm bệnh xã hội không chỉ giúp phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn như giang mai, lậu, sùi mào gà hay HIV mà còn hỗ trợ bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Với sự phát triển của y học, việc thực hiện xét nghiệm bệnh xã hội ngày nay trở nên nhanh chóng, ít gây khó chịu và đảm bảo độ chính xác cao. Mỗi người nên chủ động kiểm tra khi có dấu hiệu bất thường hoặc trước khi lập gia đình để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người thân.

Xét nghiệm bệnh xã hội là gì?

Bệnh xã hội là nhóm bệnh lây qua đường tình dục (STDs) hoặc do các tác nhân gây nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs). Những bệnh này thường lây từ người sang người thông qua quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Tuy nhiên, một số bệnh như herpes sinh dục hay HPV còn có thể lan truyền qua tiếp xúc da gần gũi, kể cả khi không có quan hệ tình dục đầy đủ.

Xét nghiệm bệnh xã hội giúp phát hiện liệu một người có đang nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục hay không. Khi kết quả cho thấy dương tính, nghĩa là người đó đã mắc bệnh và cần được can thiệp y tế. Việc điều trị kịp thời không chỉ giúp cải thiện sức khỏe cá nhân mà còn góp phần hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Bệnh xã hội bao gồm những bệnh gì?

Con đường lây nhiễm bệnh xã hội thường liên quan đến hoạt động tình dục không an toàn. Một số bệnh xã hội phổ biến hiện nay có thể kể đến như:

HIV/AIDS

HIV/AIDS là một trong những bệnh xã hội nguy hiểm và nghiêm trọng nhất hiện nay. Human Immunodeficiency Virus (HIV) là tác nhân gây ra sự suy giảm hệ miễn dịch ở người. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus HIV tấn công các tế bào miễn dịch, làm suy yếu khả năng phòng vệ tự nhiên trước các tác nhân gây bệnh. Người nhiễm HIV sẽ dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và ung thư hơn so với người bình thường.

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, HIV có thể tiến triển sang giai đoạn cuối gọi là AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome), khi hệ miễn dịch gần như bị phá hủy hoàn toàn. Ở giai đoạn này, người bệnh dễ gặp phải các biến chứng đe dọa tính mạng. 

Lậu

Lậu là một bệnh xã hội phổ biến do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Loại vi khuẩn này có thể xâm nhập vào cơ thể qua quan hệ tình dục không an toàn, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm ở nhiều vị trí như niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng và cả vùng họng. Triệu chứng thường gặp là tiểu buốt, tiết dịch mủ ở cơ quan sinh dục, đau rát khi quan hệ và có thể kèm theo sốt. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh lậu có thể gây biến chứng nghiêm trọng như vô sinh, viêm vùng chậu hoặc nhiễm trùng lan rộng.

Giang mai

Giang mai là bệnh lý do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây nên, thường lây truyền qua quan hệ tình dục hoặc từ mẹ sang con trong thai kỳ. Bệnh diễn tiến âm thầm qua nhiều giai đoạn, với biểu hiện ban đầu là vết loét không đau ở cơ quan sinh dục, sau đó có thể lan rộng gây phát ban, tổn thương da và niêm mạc. Nếu không được điều trị đúng cách, giang mai có thể xâm nhập sâu vào cơ thể, gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan nội tạng như tim, gan, hệ thần kinh trung ương và não, thậm chí dẫn đến tử vong.

Mụn rộp sinh dục

Mụn rộp sinh dục là một bệnh xã hội do virus Herpes simplex (HSV) gây nên, thường lây truyền qua quan hệ tình dục không an toàn. Khi nhiễm virus, người bệnh sẽ xuất hiện các mụn nước nhỏ, sau đó vỡ ra tạo thành vết loét gây đau rát ở vùng kín, hậu môn hoặc miệng. Bệnh có thể tái phát nhiều lần do virus tồn tại trong cơ thể suốt đời. Dù hiện chưa có thuốc điều trị dứt điểm, nhưng các loại thuốc kháng virus có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa lây lan.

Bệnh sùi mào gà

Sùi mào gà là bệnh do virus HPV (Human Papillomavirus), đặc biệt là type 6 và 11 gây ra. Bệnh đặc trưng bởi sự xuất hiện của các nốt sùi mềm, màu hồng nhạt, có hình dạng như hoa mào gà ở cơ quan sinh dục, hậu môn hoặc miệng. Những tổn thương này không gây đau nhưng dễ lây lan và có thể phát triển nhanh nếu không được điều trị. Đáng lưu ý, một số chủng HPV nguy hiểm hơn, như type 16 và 18, có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung, âm hộ, dương vật hoặc vòm họng nếu không được tầm soát và điều trị kịp thời.

Xét nghiệm bệnh xã hội gồm những loại nào?

Tùy theo tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định nhiều phương pháp xét nghiệm khác nhau để kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), bao gồm:

Xét nghiệm máu và nước tiểu

Một câu hỏi thường gặp là liệu xét nghiệm máu có phát hiện được bệnh xã hội hay không? Câu trả lời là có. Phần lớn các bệnh lây qua đường tình dục đều có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu hoặc nước tiểu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cần có thời gian ủ bệnh trước khi kết quả cho ra kết luận chính xác. Ví dụ, với virus HIV, có thể phải mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng sau khi phơi nhiễm mới có thể xác định được bằng xét nghiệm.

Xét nghiệm bằng tăm bông (gạc)

Phương pháp này thường được dùng để phát hiện các bệnh như HPV, chlamydia, lậu hoặc mụn rộp sinh dục.

Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ dùng một miếng gạc chuyên dụng để lấy mẫu dịch từ vùng nghi ngờ bị nhiễm. Đối với nữ giới, mẫu bệnh phẩm thường được lấy ở âm đạo hoặc cổ tử cung. Đối với nam giới, mẫu có thể lấy từ niệu đạo hoặc dương vật, tùy vào vị trí nghi ngờ nhiễm bệnh.

Xét nghiệm phết bào cổ tử cung (PAP) và xét nghiệm HPV

Xét nghiệm PAP không được xếp vào nhóm xét nghiệm bệnh xã hội, nhưng lại có vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường có nguy cơ gây ung thư cổ tử cung hoặc ung thư hậu môn. Phương pháp này đặc biệt được khuyến cáo cho nữ giới có nguy cơ cao do nhiễm HPV kéo dài, đặc biệt là các chủng HPV 16 và 18 - vốn có liên quan mật thiết đến nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, người có quan hệ tình dục qua đường hậu môn cũng có nguy cơ bị ung thư hậu môn do nhiễm HPV.

Kết quả PAP bất thường không đồng nghĩa với việc chắc chắn mắc ung thư. Trên thực tế, nhiều trường hợp bất thường có thể tự hồi phục mà không cần điều trị. Trong những tình huống như vậy, bác sĩ thường đề nghị làm thêm xét nghiệm HPV. Nếu kết quả HPV âm tính, nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung hoặc hậu môn trong thời gian tới là rất thấp.

Chọc dò thắt lưng (vòi cột sống)

Chọc dò thắt lưng không phải là xét nghiệm thường quy dành cho các bệnh xã hội. Tuy nhiên, phương pháp này có thể được chỉ định nếu bác sĩ nghi ngờ người bệnh đang ở giai đoạn muộn của giang mai hoặc nhiễm herpes đã lan đến hệ thần kinh trung ương.

Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ gây tê vùng lưng để bệnh nhân không cảm thấy đau. Sau đó, một kim mảnh sẽ được đưa vào giữa các đốt sống ở phần thắt lưng nhằm rút ra một lượng nhỏ dịch não tủy. Mẫu dịch này sẽ được đem đi phân tích để xác định có sự hiện diện của tác nhân gây bệnh hay không.

Việc chủ động thực hiện xét nghiệm bệnh xã hội là bước quan trọng trong chăm sóc sức khỏe cá nhân và phòng ngừa lây lan cho cộng đồng. Phát hiện sớm giúp điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe sinh sản. Nếu có dấu hiệu bất thường hoặc đã từng quan hệ tình dục không an toàn, bạn nên sớm đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và thực hiện xét nghiệm bệnh xã hội phù hợp.

Tiêm vắc xin HPV là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm virus HPV - tác nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung và các bệnh lý liên quan. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin HPV chính hãng, đảm bảo chất lượng và nguồn gốc rõ ràng. Khách hàng đến đây sẽ được tư vấn bởi đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, không gian tiêm sạch sẽ, quy trình nhanh chóng và an toàn. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928.