Xét nghiệm HIV sau 6 tháng có chính xác không?

Việc xét nghiệm HIV đúng thời điểm là rất quan trọng để đảm bảo kết quả phản ánh đúng tình trạng của bạn. Nhiều người đã xét nghiệm sau 6 tháng và lo lắng liệu có cần xét nghiệm lại hay không. Vì vậy hiểu rõ mức độ chính xác của xét nghiệm ở mốc thời gian này, điều kiện cần và điều kiện đủ sẽ giúp bạn xử lý thông tin thật sáng suốt và tự tin hơn.

Nếu bạn xét nghiệm HIV sau khoảng 6 tháng (tức khoảng 24 tuần) kể từ lần phơi nhiễm hoặc hành vi có nguy cơ, thì kết quả thường được xem là rất chính xác, đặc biệt khi thực hiện đúng loại xét nghiệm và tại cơ sở y tế uy tín.

Vì sao có thể tin tưởng kết quả sau 6 tháng?

Nhiều người lo lắng xét nghiệm HIV sau 6 tháng có chính xác không? Theo các hướng dẫn y tế quốc tế, hầu hết xét nghiệm HIV hiện đại, nhất là xét nghiệm thế hệ thứ 4 (kết hợp kháng nguyên p24 và kháng thể HIV), có thể phát hiện hơn 99% các trường hợp nhiễm chỉ sau vài tuần đến vài tháng kể từ khi phơi nhiễm.
Do đó, sau 6 tháng, gần như mọi trường hợp nhiễm HIV đều có thể được phát hiện nếu xét nghiệm được thực hiện đúng cách.

Kết quả xét nghiệm nói lên điều gì?

Nếu kết quả âm tính (không phát hiện HIV) và không có phơi nhiễm mới kể từ lần nguy cơ trước, bạn gần như có thể yên tâm rằng mình không nhiễm HIV.
Nếu kết quả dương tính, dù đã qua 6 tháng, bạn vẫn cần làm xét nghiệm xác nhận tại cơ sở y tế. Kết quả dương tính chỉ được khẳng định khi có xét nghiệm kiểm tra lại bằng phương pháp chuyên biệt.

Một vài lưu ý quan trọng

Rất chính xác không có nghĩa là 100% chắc chắn trong mọi trường hợp. Kết quả vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi:

Sai sót trong quá trình xét nghiệm hoặc lấy mẫu.
Có phơi nhiễm mới sau lần xét nghiệm trước đó.
Việc sử dụng thuốc hoặc bệnh lý làm thay đổi phản ứng miễn dịch.

Vì vậy, để yên tâm hoàn toàn, hãy xét nghiệm tại cơ sở uy tín, thực hiện đúng hướng dẫn, và trao đổi với bác sĩ hoặc nhân viên tư vấn HIV nếu bạn còn thắc mắc hoặc lo lắng.

Vì sao mốc 6 tháng được xem là đủ? Giải thích các yếu tố liên quan tới thời kỳ cửa sổ và loại xét nghiệm

Thời kỳ cửa sổ (Window period) là gì?

Thời kỳ cửa sổ là khoảng thời gian từ lúc một người phơi nhiễm với HIV đến khi xét nghiệm có thể phát hiện được virus hoặc phản ứng của cơ thể với virus.
Trong giai đoạn này, virus đã có thể tồn tại trong cơ thể, nhưng lượng kháng thể hoặc kháng nguyên chưa đủ nhiều để xét nghiệm phát hiện, nên nếu xét nghiệm quá sớm có thể cho kết quả âm tính giả, nghĩa là đã nhiễm nhưng xét nghiệm vẫn âm tính.

Khi 6 tháng trôi qua, thì bạn đã vượt rất xa mốc thời kỳ cửa sổ thông thường, nên khả năng còn bị âm tính giả hay dương tính giả vì xét nghiệm quá sớm gần như rất thấp.

Loại xét nghiệm và chất lượng ảnh hưởng như thế nào?

Độ chính xác của kết quả xét nghiệm HIV phụ thuộc rất nhiều vào loại xét nghiệm được sử dụng, cũng như quy trình lấy mẫu, bảo quản và phân tích tại cơ sở y tế.

Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm sử dụng mẫu máu tĩnh mạch thường cho kết quả đáng tin cậy hơn so với các xét nghiệm nhanh dùng mẫu máu đầu ngón tay hoặc nước bọt. Lý do là vì xét nghiệm trong phòng thí nghiệm được thực hiện bằng máy móc hiện đại, độ nhạy cao và ít sai số hơn.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, các xét nghiệm HIV thế hệ mới có độ nhạy trên 99% khi được thực hiện đúng quy trình và tại cơ sở uy tín. Vì vậy, khi bạn đã xét nghiệm sau 6 tháng bằng phương pháp hiện đại và không có phơi nhiễm mới, gần như mọi khả năng chưa phát hiện được virus do còn trong thời kỳ cửa sổ đều được loại bỏ.

Khi nào vẫn cần lưu ý?

Có phơi nhiễm mới sau lần xét nghiệm trước

Khi có tiếp xúc nguy cơ mới, kết quả xét nghiệm cũ không còn phản ánh đúng tình trạng hiện tại. Lúc này, bạn cần tính lại thời gian cửa sổ từ lần phơi nhiễm mới nhất.

*Khi có tiếp xúc nguy cơ mới, bạn cần tính lại thời gian cửa sổ từ lần phơi nhiễm mới nhất*

Sử dụng loại xét nghiệm cũ hoặc cơ sở không đạt chuẩn

Nếu xét nghiệm được thực hiện bằng test nhanh thế hệ cũ, dụng cụ không rõ nguồn gốc, hoặc tại nơi thiếu uy tín, kết quả có thể không chính xác tuyệt đối. Trong trường hợp này, bạn nên xét nghiệm lại tại cơ sở y tế đáng tin cậy, sử dụng xét nghiệm thế hệ 4 kết hợp kháng nguyên, kháng thể.

Đang hoặc vừa sử dụng thuốc liên quan đến HIV

Những người đang dùng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) hoặc vừa kết thúc điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) nên được bác sĩ tư vấn trực tiếp. Các thuốc này có thể ảnh hưởng đến thời điểm virus hoặc kháng thể xuất hiện, khiến xét nghiệm phát hiện chậm hơn.

Hướng dẫn để bạn yên tâm với kết quả xét nghiệm HIV sau 6 tháng và các bước tiếp theo

Khi kết quả là âm tính (không phát hiện HIV)

Nếu không có tiếp xúc nguy cơ mới và bạn đã xét nghiệm sau 6 tháng bằng loại xét nghiệm hiện đại, thì bạn có thể tin rằng mình không bị nhiễm bệnh HIV. Bạn vẫn nên duy trì các biện pháp phòng ngừa HIV như:

Sử dụng bao cao su đúng cách.
Không dùng chung kim tiêm.
Xét nghiệm định kỳ nếu có hành vi nguy cơ.

Nếu bạn vẫn lo lắng hoặc có triệu chứng bất thường, bạn có thể xét nghiệm lại hoặc tham khảo bác sĩ để yên tâm hơn.

Khi kết quả là dương tính (phát hiện nhiễm HIV)

Dương tính sau 6 tháng cần được xác nhận lại bằng xét nghiệm xác minh tại cơ sở chuyên khoa trước khi kết luận chính thức về tình trạng nhiễm. Sau khi xác nhận, bạn nên được hướng dẫn bởi bác sĩ chuyên môn về:

Điều trị ARV.
Theo dõi tải lượng virus.
Chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Vì việc phát hiện sớm giúp cải thiện sức khỏe và giảm lây truyền cho người khác.

*Phát hiện HIV sớm giúp cải thiện sức khỏe và giảm lây truyền cho người khác*

Khi bạn vẫn không chắc hoặc có yếu tố phức tạp

Nếu bạn có sử dụng PrEP/PEP, hoặc có tiếp xúc mới gần đây, thì ngay cả xét nghiệm sau 6 tháng vẫn nên trao đổi với bác sĩ để xác định có cần xét nghiệm thêm hay không.

Nếu xét nghiệm ban đầu là loại test nhanh tại nhà hoặc test chỉ kháng thể, nên cân nhắc làm lại với xét nghiệm phòng thí nghiệm hiện đại để đảm bảo độ tin cậy cao nhất.

Lời khuyên về lựa chọn cơ sở và loại xét nghiệm

Chọn trung tâm xét nghiệm được cấp phép, có quy trình bảo đảm chất lượng, nhân viên chuyên môn và thiết bị hiện đại.
Hỏi rõ loại xét nghiệm bạn sẽ làm, nếu có thể, chọn loại kháng nguyên/kháng thể (4th generation) hoặc xét nghiệm RNA nếu được khuyên bởi bác sĩ.
Luôn thông báo với nhân viên y tế về thời điểm nguy cơ, việc dùng thuốc nếu có để chọn loại xét nghiệm phù hợp.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc xét nghiệm HIV sau 6 tháng có chính xác không. Xét nghiệm HIV sau 6 tháng kể từ lần tiếp xúc có nguy cơ thường được xem là rất chính xác, nếu bạn sử dụng loại xét nghiệm hiện đại và thực hiện tại cơ sở uy tín. Mốc thời gian này đã vượt thời kỳ cửa sổ một cách an toàn, giúp bạn yên tâm hơn với kết quả âm tính nếu có. Dù vậy, nếu kết quả dương tính, tiếp xúc mới xuất hiện hoặc bạn sử dụng thuốc dự phòng thì vẫn cần xác nhận và theo dõi theo hướng dẫn y tế. Hãy luôn duy trì biện pháp phòng ngừa và trao đổi với bác sĩ để được tư vấn phù hợp với trường hợp cá nhân của bạn.