Viêm xung huyết hang vị dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Viêm xung huyết hang vị dạ dày là tình trạng viêm niêm mạc tại vùng hang vị - phần cuối của dạ dày, nằm giữa thân vị và môn vị. Khi bị viêm, các mạch máu tại đây giãn nở, gây hiện tượng xung huyết, làm niêm mạc trở nên đỏ rực, phù nề và dễ tổn thương. 

Viêm xung huyết hang vị dạ dày không phải là bệnh lý ác tính, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc nội soi tiêu hóa kết hợp sinh thiết mô học là phương pháp chẩn đoán chính xác, giúp đánh giá mức độ tổn thương và nguy cơ tiến triển.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm xung huyết hang vị dạ dày 

Viêm xung huyết hang vị dạ dày thường gây ra các triệu chứng tiêu hóa rõ rệt, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Các biểu hiện có thể xuất hiện rải rác hoặc kéo dài tùy theo mức độ tổn thương niêm mạc.

Dưới đây là những triệu chứng thường gặp:

• Người bệnh cảm thấy đau âm ỉ vùng thượng vị, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi đói.
• Có cảm giác nóng rát, ợ hơi, ợ chua, nhất là sau các bữa ăn nhiều dầu mỡ hoặc gia vị.
• Xuất hiện tình trạng đầy bụng, khó tiêu, ăn không ngon miệng.
• Buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau khi ăn no.
• Miệng có vị đắng, hơi thở có mùi hôi do dịch vị trào ngược.
• Một số trường hợp có thể bị rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hoặc táo bón xen kẽ.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày 

Viêm xung huyết hang vị dạ dày nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng sống.

Dưới đây là những biến chứng thường gặp:

• Loét dạ dày: Tình trạng viêm kéo dài làm tổn thương sâu niêm mạc, dẫn đến hình thành ổ loét.
• Xuất huyết tiêu hóa: Các mạch máu bị giãn nở và tổn thương có thể gây chảy máu, biểu hiện qua nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
• Thiếu máu: Mất máu kéo dài hoặc hấp thu kém sắt và vitamin B12 gây thiếu máu nhược sắc hoặc thiếu máu hồng cầu to.
• Dị sản ruột: Niêm mạc hang vị bị thay thế bằng biểu mô ruột, làm tăng nguy cơ ung thư hóa.
• Loạn sản tế bào: Là giai đoạn tiền ung thư, khi các tế bào niêm mạc biến đổi bất thường về hình thái và chức năng.

Khi nào cần gặp bác sĩ? 

Viêm xung huyết hang vị dạ dày có thể khởi phát âm thầm, nhưng nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh dễ tiến triển thành loét hoặc tổn thương tiền ung thư. Việc thăm khám chuyên khoa tiêu hóa là cần thiết trong các trường hợp sau:

Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo cần đi khám:

• Đau âm ỉ vùng thượng vị kéo dài trên 2 tuần, không cải thiện sau khi thay đổi chế độ ăn.
• Buồn nôn, nôn hoặc cảm giác đầy bụng sau ăn, đặc biệt khi ăn các món nhiều dầu mỡ.
• Sút cân không rõ nguyên nhân, dù không thay đổi khẩu phần ăn.
• Mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao là dấu hiệu của thiếu máu do mất máu vi thể hoặc kém hấp thu.
• Có tiền sử viêm dạ dày mạn tính, nhiễm Helicobacter pylori hoặc từng điều trị loét dạ dày.
• Có người thân từng mắc ung thư dạ dày hoặc các bệnh lý tiêu hóa ác tính.

Viêm xung huyết hang vị dạ dày là hậu quả của nhiều yếu tố tác động lên niêm mạc dạ dày, gây viêm và xung huyết. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp bác sĩ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp và ngăn ngừa tái phát.

Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp:

• Nhiễm Helicobacter pylori: Là nguyên nhân phổ biến nhất, gây viêm mạn tính và tổn thương niêm mạc hang vị.
• Lạm dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Các thuốc như Ibuprofen, Naproxen gây tổn thương trực tiếp lên niêm mạc.
• Rối loạn vận động dạ dày: Làm tăng áp lực lên vùng hang vị, gây viêm và xung huyết.

Những ai có nguy cơ mắc bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày? 

Viêm xung huyết hang vị dạ dày có thể xảy ra ở nhiều đối tượng, nhưng một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do đặc điểm sinh lý, tiền sử bệnh lý hoặc yếu tố môi trường.

Dưới đây là những đối tượng dễ mắc bệnh:

• Người trưởng thành từ 30 tuổi trở lên, đặc biệt nhóm tuổi trung niên.
• Người từng điều trị loét dạ dày hoặc có tiền sử viêm dạ dày.
• Người nhiễm Helicobacter pylori, dù đã điều trị nhưng chưa kiểm tra lại tình trạng tái nhiễm.
• Người có người thân từng mắc ung thư dạ dày hoặc các bệnh lý tiêu hóa ác tính.
• Người thường xuyên sử dụng thuốc chống viêm không steroid mà không có sự giám sát y tế.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày

Ngoài các nhóm đối tượng dễ mắc bệnh, một số yếu tố môi trường và lối sống có thể thúc đẩy tiến triển của viêm xung huyết hang vị dạ dày. Việc kiểm soát các yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và điều trị bệnh.

Dưới đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Hút thuốc lá và uống rượu bia thường xuyên: Các chất kích thích này làm giảm lưu lượng máu nuôi niêm mạc và gây viêm kéo dài.
• Stress kéo dài: Căng thẳng thần kinh ảnh hưởng đến hệ thần kinh ruột, làm giảm khả năng phục hồi tổn thương.
• Thói quen ăn uống thất thường: Ăn quá no, bỏ bữa hoặc ăn khuya thường xuyên gây rối loạn tiết dịch vị. 

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm xung huyết hang vị dạ dày 

Việc chẩn đoán chính xác viêm xung huyết hang vị dạ dày giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương niêm mạc và lựa chọn hướng điều trị phù hợp. Các phương pháp hiện nay đều dựa trên nội soi kết hợp xét nghiệm hỗ trợ.

Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán thường được áp dụng:

• Nội soi tiêu hóa thực quản - dạ dày: Là phương pháp chủ yếu để quan sát trực tiếp vùng hang vị, đánh giá mức độ xung huyết, phù nề và tổn thương niêm mạc.
• Sinh thiết mô học: Mẫu mô được lấy trong quá trình nội soi để phân tích dưới kính hiển vi, giúp xác định mức độ viêm, loạn sản hoặc dị sản.
• Xét nghiệm Helicobacter pylori: Kiểm tra tình trạng nhiễm khuẩn để có hướng điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị viêm xung huyết hang vị dạ dày

Phụ thuộc vào nguyên nhân gây viêm xung huyết hang vị dạ dày mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:

• Tiệt trừ Helicobacter pylori: Áp dụng phác đồ kháng sinh kết hợp thuốc ức chế bơm proton theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
• Sử dụng thuốc bảo vệ niêm mạc: Các thuốc như Sucralfate hoặc Bismuth giúp làm lành tổn thương.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt: Giảm kích thích niêm mạc, hỗ trợ phục hồi tế bào tuyến.
• Theo dõi định kỳ bằng nội soi: Đặc biệt với người có dị sản ruột hoặc tiền sử gia đình mắc ung thư dạ dày.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm xung huyết hang vị dạ dày 

Chế độ sinh hoạt: 

Chế độ sinh hoạt khoa học là yếu tố hỗ trợ quan trọng trong quá trình điều trị viêm xung huyết hang vị dạ dày. Người bệnh nên thực hiện các nguyên tắc sau:

• Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya và tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài vì stress ảnh hưởng đến lưu lượng máu nuôi niêm mạc.
• Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia và các chất kích thích gây hại cho niêm mạc dạ dày.
• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là nội soi tiêu hóa nếu thuộc nhóm nguy cơ cao.

Chế độ dinh dưỡng:

Dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ và phục hồi niêm mạc hang vị. Một chế độ ăn uống phù hợp giúp giảm kích thích niêm mạc, tăng cường miễn dịch và cải thiện khả năng hấp thu vi chất.

Người bệnh nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Ưu tiên thực phẩm tươi sống, chế biến đơn giản như hấp, luộc.
• Ăn nhiều thực phẩm tươi, giàu chất xơ để hỗ trợ nhu động ruột và giảm viêm.
• Tránh các món ăn quá nóng hoặc quá nhiều gia vị gây kích ứng niêm mạc.

Phương pháp phòng ngừa viêm xung huyết hang vị dạ dày

Các biện pháp dự phòng chủ yếu tập trung vào kiểm soát nguyên nhân gây bệnh và duy trì lối sống lành mạnh. Người bệnh nên áp dụng các phương pháp sau:

• Điều trị Helicobacter pylori triệt để theo phác đồ kháng sinh kết hợp thuốc ức chế bơm proton.
• Nội soi định kỳ để phát hiện sớm tổn thương niêm mạc, đặc biệt với người có tiền sử viêm dạ dày mạn tính, dị sản ruột hoặc có yếu tố di truyền.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh như đã nêu ở trên.

Viêm xung huyết hang vị dạ dày là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát đúng cách. Việc phát hiện sớm, điều trị triệt để nguyên nhân và duy trì lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa. Chủ động nội soi định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tiến triển bệnh và ngăn ngừa nguy cơ ung thư hóa.