Viêm nang lông vùng kín là gì? Những vấn đề cần biết về viêm nang lông vùng kín

Nang lông là những túi nhỏ trên da nơi sợi lông mọc ra, có mặt ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể trừ môi, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Khi nang lông bị nhiễm trùng hoặc bít tắc, chúng có thể trở nên đỏ và sưng tấy gọi là viêm nang lông.

Khái niệm "viêm nang lông vùng kín" hoặc "viêm nang lông sinh dục" dùng để chỉ tình trạng viêm nhiễm này xảy ra ở các nang lông xung quanh âm đạo, đặc biệt là ở môi âm hộ, bẹn, đùi trong và vùng mu. Mặc dù thường lành tính và trong nhiều trường hợp tự giới hạn, viêm nang lông vùng kín vẫn có thể gây ra những thách thức đáng kể cho bệnh nhân, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Điểm khác biệt chính giữa viêm nang lông và mụn trứng cá là ở vị trí trung tâm của nốt sẩn. Trong đó viêm nang lông là nốt sẩn hoặc mụn mủ ở chân lông với một sợi lông ở giữa nốt sẩn viêm nang lông, còn mụn trứng cá là do lỗ chân lông bị bít tắc hoặc nhiễm trùng.

Những triệu chứng của viêm nang lông vùng kín

Các triệu chứng của viêm nang lông vùng kín có thể thay đổi tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Tuy nhiên, các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

Các nốt sẩn hoặc mụn mủ nhỏ: Thường xuất hiện thành từng nhóm giống như mụn trứng cá nhỏ, một số có đầu trắng.

Mụn nước hoặc mụn mủ: Mụn có thể có dịch mủ màu đục hoặc vàng chảy ra từ các nốt đỏ. Chúng có thể vỡ ra, chảy dịch và đóng vảy hoặc tạo thành vết loét có vỏ.

Sưng tấy: Vùng da bị ảnh hưởng có thể sưng lên và đôi khi rỉ mủ.

Ngứa, đau và/hoặc khó chịu: Vùng da bị viêm nang lông thường ngứa và có thể gây đau. Một số bệnh nhân còn cảm thấy nóng rát.

Tác động của viêm nang lông vùng kín với sức khỏe 

Nhìn chung, viêm nang lông là một tình trạng lành tính và thường tự khỏi trong vài ngày đến vài tuần mà không cần can thiệp y tế. Đối với đa số bệnh nhân, tiên lượng để hồi phục hoàn toàn là rất tốt nếu được vệ sinh đúng cách và quản lý tốt các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Mặc dù không đe dọa tính mạng, viêm nang lông vùng kín vẫn có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân do gây ngứa, đau, khó chịu vùng kín.

Biến chứng có thể gặp viêm nang lông vùng kín

Mặc dù phần lớn các trường hợp viêm nang lông đều tự khỏi mà không để lại di chứng, nhưng nếu không được chú ý hoặc xử lý kịp thời, đặc biệt là trong các trường hợp nặng hoặc tái phát, viêm nang lông vùng kín có thể dẫn đến một số biến chứng sau:

• Tiến triển thành các tình trạng da nghiêm trọng hơn như viêm mô bào hoặc áp xe. Các nang lông bị nhiễm trùng có thể phát triển thành mụn nhọt hoặc cụm mụn nhọt.
• Nhiễm trùng da tái phát hoặc lan rộng vì viêm nang lông do nhiễm trùng đôi khi tự khỏi rồi lại tái phát, lây lan sang các khu vực khác trên cơ thể.
• Sau khi các tổn thương lành vùng da đó có thể để lại sẹo.
• Vùng da bị ảnh hưởng có thể trở nên sẫm màu hơn (tăng sắc tố) hoặc sáng hơn (giảm sắc tố) so với vùng da xung quanh.
• Trong những trường hợp nặng, khi nhiễm trùng thâm nhập sâu vào da và làm hỏng nang lông, có thể dẫn đến rụng lông vĩnh viễn và không mọc lại được.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Trong đa số trường hợp, viêm nang lông vùng kín có thể tự khỏi với các biện pháp tự chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ nếu gặp các tình trạng sau:

• Các nốt sẩn trở nên cứng, đau nhức.
• Có dịch mủ chảy ra từ các nốt sẩn.
• Các nốt sẩn lan rộng hoặc ngày càng tồi tệ hơn.
• Bạn có các triệu chứng toàn thân như sốt, ớn lạnh trong người, mệt mỏi.
• Tình trạng không cải thiện sau vài tuần áp dụng các biện pháp tự chăm sóc.

Nguyên nhân gây viêm nang lông vùng kín

Viêm nang lông xảy ra khi nang lông bị tổn thương, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc các tác nhân khác xâm nhập và gây nhiễm trùng hoặc viêm. Các nguyên nhân chính bao gồm:

Nhiễm trùng

Vi khuẩn: Vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng này. Trong đó, thường gặp nhất là vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu). Vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa thường được gọi là "viêm nang lông bồn tắm nước nóng" sau khi tiếp xúc với nước ô nhiễm từ hồ bơi hoặc bồn tắm nước nóng không được xử lý đúng cách. Các vi khuẩn khác như Klebsiella và Enterobacter cũng có thể gây ra tình trạng này, thường gặp sau khi sử dụng kháng sinh đường uống dài ngày.

Nấm: Các loài nấm Malassezia gây ra viêm nang lông Pityrosporum. Mặc dù hiếm hơn, nấm Candida cũng là một nguyên nhân gây viêm nang lông vùng kín.

Virus: Thường gặp nhất là virus Herpes.

Ký sinh trùng: Ve Demodex folliculorum là một nguyên nhân gây viêm nang lông Demodex, mặc dù vẫn còn gây tranh cãi vì ve này thường có mặt tự nhiên ở vùng bã nhờn của da.

Nguyên nhân không nhiễm trùng

Lông mọc ngược: Xảy ra sau khi cạo lông, khi sợi lông cuộn ngược vào trong da thay vì mọc thẳng ra ngoài, gây kích ứng, viêm và nhiễm trùng nang lông.

Tổn thương da và ma sát: Nang lông có thể bị tổn thương do cạo, wax, nhổ lông, chấn thương da, băng dính, hoặc ma sát thường xuyên do cọ xát da.

Mặc quần áo bó sát: Quần áo bó sát, không thoáng khí, đặc biệt là các loại vải tổng hợp như Lycra có thể gây ma sát, giữ nhiệt và mồ hôi, tạo môi trường ẩm ướt lý tưởng cho vi khuẩn phát triển và bít tắc nang lông.

Đổ mồ hôi quá mức: Môi trường ấm và ẩm do mồ hôi nhiều cùng với ma sát có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và xâm nhập vào nang lông.

Vệ sinh kém: Thiếu vệ sinh cá nhân đúng cách và sử dụng xà phòng hoặc hóa chất mạnh có thể gây kích ứng da và dẫn đến viêm nang lông ở vùng kín.

Thay đổi hormone: Sự thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc mãn kinh có thể làm tăng sản xuất dầu và làm suy yếu hàng rào bảo vệ tự nhiên của da, khiến da dễ bị viêm nang lông hơn.

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm nang lông vùng kín?

Một số nhóm người và tình trạng sức khỏe nhất định làm tăng nguy cơ phát triển viêm nang lông vùng kín:

• Người có nang lông bị tổn thương do cạo, bị thương, băng dính dính chặt vào da hoặc mặc quần áo bó sát.
• Người có tiền sử bệnh đái tháo đường.
• Người béo phì hoặc có trọng lượng cơ thể cao.
• Người sử dụng kháng sinh đường uống trong thời gian dài.
• Người bị suy giảm miễn dịch hoặc suy yếu hệ miễn dịch.
• Bệnh nhân có tiền sử tái phát nhiễm nấm Candida âm đạo.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm nang lông vùng kín

Các yếu tố sau đây không phải là nguyên nhân trực tiếp nhưng làm tăng khả năng phát triển viêm nang lông vùng kín:

Tình trạng da hiện có: Bệnh nhân bị mụn trứng cá, viêm da.

Môi trường:

• Sử dụng bồn tắm nước nóng không được khử trùng đúng cách.
• Tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh từ môi trường như vi khuẩn trong nước hoặc đất.

Thói quen sinh hoạt:

• Thường xuyên cạo, nhổ hoặc wax lông làm tổn thương nang lông và tăng nguy cơ lông mọc ngược.
• Mặc quần áo bó sát đặc biệt là quần áo làm bằng vải không thoát mồ hôi, giữ nhiệt và độ ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Đổ mồ hôi nhiều kết hợp với ma sát từ quần áo có thể bít tắc nang lông và gây viêm.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm nang lông vùng kín

Thông thường, không cần xét nghiệm chẩn đoán hoặc hình ảnh học để chẩn đoán bệnh. Tuy nhiên, nếu điều trị không hiệu quả hoặc trong các trường hợp nặng/tái phát, bác sĩ có thể yêu cầu:

Cấy dịch/mủ: Dùng tăm bông lấy mẫu từ một trong những tổn thương để gửi đến phòng xét nghiệm xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng

Soi tươi KOH: Có thể được sử dụng để quan sát sợi nấm và bào tử liên quan đến viêm nang lông do Malassezia hoặc Candida.

Sinh thiết da: Trong phần lớn các trường hợp viêm nang lông, sinh thiết không cần thiết cho chẩn đoán. Tuy nhiên, đối với viêm nang lông tăng bạch cầu ái toan (eosinophilic folliculitis), sinh thiết da là cần thiết để xác nhận chẩn đoán.

Xét nghiệm máu: Trong những trường hợp viêm nang lông tái phát hoặc nặng, có thể thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra các vấn đề sức khỏe khác làm tăng nguy cơ viêm nang lông.

Phương pháp điều trị viêm nang lông vùng kín

Nội khoa

Thuốc kháng sinh

Dạng bôi: Đối với các trường hợp viêm nang lông do tụ cầu khuẩn đơn giản với ít mụn mủ, các loại kháng sinh bôi như mupirocin và clindamycin thường là lựa chọn đầu tay. Các loại kem, gel kháng sinh bôi ngoài da có thể được kê đơn nếu nguyên nhân là do vi khuẩn.

Dạng uống: Nếu thuốc bôi không hiệu quả hoặc bệnh nhân có viêm nang lông sâu hơn (như nhọt và cụm nhọt) hoặc tổn thương da lan rộng, kháng sinh đường uống như cephalexin và dicloxacillin là các lựa chọn.

Thuốc kháng nấm

Thuốc kháng nấm dạng toàn thân thường là lựa chọn điều trị cho viêm nang lông Pityrosporum do nấm Malassezia hoặc viêm nang lông do Candida. Ngoài ra cũng có một số sản phẩm kem bôi hoặc dung dịch vệ sinh,... hỗ trợ điều trị viêm nang lông vùng kín do nấm.

Thuốc kháng virus

Viêm nang lông do virus Herpes simplex có thể được điều trị tương tự như một đợt bùng phát herpes thông thường bằng acyclovir, valacyclovir và famciclovir đường uống.

Thuốc chống ký sinh trùng

Đối với viêm nang lông Demodex, các thuốc chống ký sinh trùng là lựa chọn điều trị. Các lựa chọn trị liệu bao gồm permethrin bôi tại chỗ cũng như ivermectin và metronidazole đường uống. Một nghiên cứu cho thấy liệu pháp kép ivermectin/metronidazole đường uống có thể hiệu quả hơn đơn trị liệu. Ngoài ra, kem permethrin 5% bôi tại chỗ cũng là lựa chọn điều trị ban đầu thường được lựa chọn.

Ngoại khoa

Dẫn lưu nang lông bị nhiễm trùng: Nếu có mụn nhọt lớn hoặc cụm mụn nhọt chứa đầy dịch hoặc mủ, bác sĩ có thể rạch một vết nhỏ để dẫn lưu, giúp giảm đau và rút ngắn thời gian phục hồi.

Loại bỏ tổn thương: Đối với viêm nang lông do nhiễm trùng Molluscum contagiosum, có thể điều trị bằng nạo hoặc đốt lạnh.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn nặng của viêm nang lông vùng kín

Chế độ dinh dưỡng

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và uống nhiều nước để có làn da khỏe mạnh, nâng cao sức đề kháng, giúp hạn chế bệnh lý về da.

Chế độ sinh hoạt

• Vệ sinh vùng bị nhiễm trùng bằng cách rửa vùng kín hai lần một ngày bằng nước ấm và xà phòng kháng khuẩn nhẹ. Đảm bảo sử dụng khăn rửa mặt và khăn tắm sạch mỗi lần.
• Giữ vùng kín sạch sẽ và khô ráo.
• Tránh dùng xà phòng mạnh hoặc hóa chất như kem tẩy lông, xà phòng có mùi thơm, dung dịch vệ sinh phụ nữ và kem tẩy trắng.
• Giặt khăn tắm, ga trải giường và quần áo ra mồ hôi thường xuyên bằng nước nóng và xà phòng để tiêu diệt vi trùng.
• Không dùng chung khăn tắm, dao cạo và các vật dụng chăm sóc cá nhân khác với bất kỳ ai.
• Thay quần áo ẩm ướt ngay lập tức đặc biệt là quần áo tập thể dục hoặc đồ bơi ra khỏi bồn tắm nước nóng hoặc hồ bơi.
• Tránh gãi và chạm vào vùng bị ảnh hưởng mặc dù vùng da có thể ngứa, việc gãi có thể làm mở nang lông, gây nhiễm trùng hoặc làm nặng thêm tình trạng.

Phương pháp phòng ngừa viêm nang lông vùng kín hiệu quả

Một số phương pháp giúp phòng bệnh viêm nang lông vùng kín gồm:

• Vệ sinh kỹ lưỡng sau quan hệ tình dục và sau khi sử dụng bồn tắm nước nóng để giảm khả năng nhiễm trùng nang lông.
• Thực hành vệ sinh âm đạo tốt trong kỳ kinh nguyệt vì trong thời kỳ này, da nhạy cảm hơn và có lượng vi khuẩn cao hơn có thể lây nhiễm vào nang lông và da bị trầy xước.
• Tránh các trang phục bó sát, chọn quần áo rộng rãi làm bằng vải cho phép da bạn thở từ đó giúp giảm mồ hôi và ma sát vùng kín.