U tuyến tiền liệt là gì? Nguyên nhân và triệu chứng u tuyến tiền liệt

U tuyến tiền liệt là một trong những bệnh lý thường gặp ở nam giới, đặc biệt ở độ tuổi trung niên và cao tuổi. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị u tuyến tiền liệt sẽ giúp nam giới chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

U tuyến tiền liệt tuyến là gì?

Tuyến tiền liệt là một cơ quan nhỏ thuộc hệ sinh dục nam, có trọng lượng khoảng 20 gam, nằm ngay dưới bàng quang, phía trước trực tràng và bao quanh đoạn đầu của niệu đạo. Ở nam giới, tuyến này đóng vai trò tạo áp lực lên niệu đạo để kiểm soát dòng chảy của nước tiểu.

Ngoài chức năng đó, tuyến tiền liệt còn tham gia sản xuất một số thành phần của tinh dịch, giúp nuôi dưỡng, bảo vệ tinh trùng và hỗ trợ tinh trùng di chuyển nhanh hơn trong cơ quan sinh dục nữ để gặp trứng.

U tuyến tiền liệt (hay còn gọi là u xơ tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt lành tính) là tình trạng tuyến tiền liệt phát triển kích thước bất thường, gây chèn ép niệu đạo và bàng quang, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động tiểu tiện. Ở Việt Nam, thống kê cho thấy hơn 60% nam giới trên 50 tuổi mắc bệnh này và tỷ lệ tăng lên tới hơn 90% ở nhóm trên 80 tuổi.

Nguyên nhân u tuyến tiền liệt

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng tăng sinh bất thường của tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, các chuyên gia ghi nhận một số yếu tố nguy cơ dưới đây có thể làm gia tăng khả năng mắc bệnh.

Tuổi tác

Cũng giống như các cơ quan khác trong cơ thể, tuyến tiền liệt sẽ chịu ảnh hưởng của quá trình lão hóa sau nhiều năm hoạt động. Theo thời gian, kích thước tuyến có thể tăng dần, dễ bị tác động bởi độc tố, hóa chất hoặc vi sinh vật, từ đó làm gia tăng nguy cơ hình thành u tuyến tiền liệt.

Sự thay đổi hormone sinh dục nam

Một trong những yếu tố then chốt là sự tích lũy hormone testosterone và sự chuyển đổi của hormone này thành dihydrotestosterone (DHT). Ngay cả ở người lớn tuổi, testosterone vẫn tiếp tục được sản xuất và chuyển hóa, dẫn đến sự tích tụ DHT trong tuyến tiền liệt, kích thích tế bào tăng sinh và gây phì đại.

Tuổi tác kết hợp với biến đổi hormone được xem là hai nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới.

Các yếu tố khác

Ngoài hai yếu tố chính trên, nhiều nguyên nhân khác cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển bệnh, bao gồm:

• Môi trường làm việc: Tiếp xúc thường xuyên với bụi bẩn, hóa chất độc hại.
• Di truyền: Nam giới có người thân từng mắc bệnh sẽ có nguy cơ cao hơn.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh: Ăn nhiều đồ chiên rán, dầu mỡ; ít rau xanh, trái cây; uống ít nước; lạm dụng rượu, bia, thuốc lá, cà phê; ít vận động.
• Thói quen tình dục: Quan hệ quá nhiều hoặc quá ít đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tuyến tiền liệt.

Triệu chứng u tuyến tiền liệt

U tuyến tiền liệt thường tiến triển qua 3 giai đoạn, từ nhẹ đến nặng với biểu hiện ngày càng rõ rệt. 

Giai đoạn 1

Đây là giai đoạn nhẹ nhất với các triệu chứng biểu hiện như sau:

• Khó bắt đầu tiểu tiện, tiểu gấp nhưng dòng tiểu yếu.
• Lượng nước tiểu ít mỗi lần, tiểu nhiều về đêm.
• Trọng lượng tuyến tiền liệt khoảng 45 gam.
• Thường có thể kiểm soát bằng thuốc nếu phát hiện sớm.

Giai đoạn 2 

Ở giai đoạn này, triệu chứng tiểu tiện rõ rệt hơn và bắt đầu gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày.

• Bàng quang giãn, tồn đọng nước tiểu sau khi đi tiểu.
• Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu khó, nước tiểu đục.
• Tần suất đi tiểu tăng cả ban ngày và ban đêm.
• Trọng lượng tuyến tiền liệt trên 45 gam, cần can thiệp y tế theo chỉ định bác sĩ.

Giai đoạn 3

Đây là giai đoạn nặng, tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.

• Nước tiểu rỉ ra liên tục, mất khả năng kiểm soát.
• Bàng quang căng phồng, chèn ép các cơ quan xung quanh, gây đau tức bụng và rối loạn chức năng.
• Có thể tiểu ra máu do vỡ tĩnh mạch ở bàng quang hoặc niệu đạo.
• Triệu chứng toàn thân như da xanh, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, chán ăn, mất ngủ, mệt mỏi, suy nhược, tăng huyết áp.
• Nguy cơ biến chứng nguy hiểm như suy thận nếu không điều trị kịp thời.

Chẩn đoán và điều trị u xơ tuyến tiền liệt

Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường, nam giới nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, xác định nguyên nhân và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.

Chẩn đoán u tuyến tiền liệt

Bác sĩ có thể chẩn đoán u xơ tuyến tiền liệt bằng thăm khám trực tràng, siêu âm, chụp MRI và các xét nghiệm cần thiết để đánh giá kích thước, khối lượng và phân biệt với bệnh lý khác. Trước khi siêu âm, người bệnh thường được yêu cầu nhịn tiểu để hình ảnh rõ và chính xác hơn.

Điều trị u xơ tuyến tiền liệt

Phác đồ điều trị phụ thuộc vào mức độ tiến triển của bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh:

• Điều trị nội khoa: Sử dụng các nhóm thuốc như thuốc chẹn alpha-1, thuốc ức chế 5-alpha reductase hoặc phối hợp, thường áp dụng cho trường hợp nhẹ, khi tuyến tiền liệt có kích thước dưới 45 gam.
• Can thiệp ngoại khoa: Bao gồm phẫu thuật nội soi, mổ hở hoặc nút động mạch tuyến tiền liệt. Những phương pháp này được chỉ định khi kích thước tuyến quá lớn hoặc điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả.

Tóm lại, u tuyến tiền liệt là bệnh lý ở nam giới, tuy không nguy hiểm ngay lập tức nhưng có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu chủ quan. Khám sức khỏe định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và điều trị sớm khi có triệu chứng bất thường là cách tốt nhất để bảo vệ tuyến tiền liệt và chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ tiêm chủng uy tín, an toàn và thuận tiện, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là lựa chọn đáng tin cậy. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm chủng chuẩn y khoa và nguồn vắc xin chất lượng, Long Châu cam kết mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho bạn và gia đình. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn và đặt lịch tiêm sớm nhất!