U nhú tiền đình ở lưỡi là gì? Cách phân biệt với sùi mào gà

U nhú tiền đình ở lưỡi là một bệnh lý lành tính phổ biến trong khoang miệng, thường không gây đau đớn nhưng dễ gây nhầm lẫn với sùi mào gà. Hiểu rõ đặc điểm, nguyên nhân và cách điều trị sẽ giúp bạn phòng ngừa và xử lý kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu chủ đề "U nhú tiền đình ở lưỡi là gì?" qua bài viết dưới đây.

U nhú tiền đình ở lưỡi là gì? 

U nhú tiền đình ở lưỡi, hay còn gọi là Papillomatosis, là tình trạng xuất hiện các khối u lành tính trên bề mặt lưỡi, thường có dạng nốt sần nhỏ, màu hồng nhạt hoặc trắng, kích thước từ 2 - 10mm. Đây là một trong những tổn thương lành tính phổ biến, chiếm khoảng 3 - 5% các trường hợp bất thường trong khoang miệng. 

Các u nhú này thường không gây đau, phát triển chậm và có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành dải. Nguyên nhân chính được xác định là do nhiễm virus HPV, đặc biệt là các chủng nguy cơ thấp như HPV 6 và HPV 11, chiếm hơn 60% trường hợp. 

Ngoài lưỡi, u nhú tiền đình có thể xuất hiện ở các vị trí khác như môi, cơ quan sinh dục, bụng hoặc cổ. Triệu chứng của bệnh trong giai đoạn đầu thường không rõ ràng, khiến nhiều người nhầm lẫn với sùi mào gà, một bệnh lý nguy hiểm hơn do cùng liên quan đến HPV.

U nhú tiền đình ở lưỡi có cần điều trị không?

Về việc có cần điều trị hay không, câu trả lời phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng của u nhú đến sức khỏe và tâm lý của bệnh nhân. Nếu u nhú không gây khó chịu, không ảnh hưởng đến chức năng ăn uống hay thẩm mỹ, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi mà không cần can thiệp. 

Tuy nhiên, việc loại bỏ u nhú được khuyến nghị để ngăn ngừa kích ứng do va chạm, giảm nguy cơ lây nhiễm HPV (nếu có) và cải thiện tâm lý bệnh nhân. Các phương pháp điều trị bao gồm phẫu thuật laser, đốt điện hoặc cắt bỏ thông thường, với tỷ lệ thành công cao (85 - 90%) và nguy cơ tái phát thấp, khoảng 10 - 15%. Quá trình phục hồi sau điều trị thường kéo dài 7 - 10 ngày, với hướng dẫn chăm sóc cụ thể từ bác sĩ để đảm bảo hiệu quả lâu dài. 

Dấu hiệu nhận biết và nguyên nhân gây u nhú tiền đình ở lưỡi

Sau khi đã trả lời được câu hỏi: “U nhú tiền đình ở lưỡi là gì?”, tiếp theo hãy cùng điểm qua những dấu hiệu nhận biết và nguyên nhân gây bệnh, để có thể dễ dàng nhận biết sớm và điều trị kịp thời. 

Hình dạng

U nhú tiền đình ở lưỡi có các dấu hiệu đặc trưng giúp dễ dàng nhận biết. Các nốt sần nhỏ, màu hồng nhạt hoặc trắng, có hình dạng giống ngón tay hoặc nấm, thường xuất hiện ở mặt lưng hoặc cạnh bên của lưỡi, đôi khi ở mặt dưới lưỡi hoặc đáy miệng. 

Kích thước

Kích thước u nhú thường dao động từ 2 - 10mm, hiếm khi lớn hơn 1cm, với bề mặt nhám hoặc sùi. Các u này không gây đau, trừ khi bị tổn thương do cắn phải hoặc ma sát khi ăn uống. 

Diễn tiến bệnh

Tốc độ phát triển của u nhú rất chậm, có thể kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm mà không thay đổi đáng kể về kích thước. Những dấu hiệu này giúp bác sĩ phân biệt u nhú tiền đình với các bệnh lý khác trong khoang miệng, đặc biệt là sùi mào gà.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chính gây u nhú tiền đình ở lưỡi là do nhiễm virus HPV, đặc biệt là các chủng HPV 6 và 11 có khả năng lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp chứ không qua đường tình dục như các chủng HPV gây bệnh sùi mào gà. 

Yếu tố nguy cơ

Bên cạnh đó, nhiều yếu tố nguy cơ khác cũng góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh:

• Hệ miễn dịch suy yếu: Theo thống kê từ Hiệp hội Răng Miệng Châu Á, những người có hệ miễn dịch kém như bệnh nhân tiểu đường, HIV hoặc đang điều trị ức chế miễn dịch có nguy cơ phát triển u nhú cao gấp 3 lần người bình thường. 

• Vệ sinh răng miệng kém: Tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn phát triển cũng là yếu tố đáng lưu ý. 

• Chấn thương mạn tính ở lưỡi: Do răng sứt mẻ, dụng cụ nha khoa không vừa khít hoặc thói quen cắn lưỡi vô thức cũng có thể kích thích sự hình thành u nhú, với khoảng 15 - 20% ca bệnh có liên quan đến yếu tố này. Kích ứng liên tục từ các tổn thương nhỏ ở lưỡi không chỉ tạo cửa ngõ cho virus xâm nhập mà còn thúc đẩy quá trình tăng sinh tế bào bất thường, dẫn đến hình thành các u nhú lành tính.

• Di truyền: Một số nghiên cứu cũng đề cập đến yếu tố di truyền khi ghi nhận tình trạng gia đình có nhiều người cùng mắc, tuy nhiên cần thêm bằng chứng khoa học để khẳng định mối liên hệ này. 

U nhú tiền đình ở lưỡi có phải sùi mào gà không? 

Nhiều bệnh nhân cũng thắc mắc liệu căn bệnh này có phải là sùi mào gà hay không. U nhú tiền đình ở lưỡi và sùi mào gà đều liên quan đến virus HPV, nhưng chúng là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau về đặc điểm, tiến triển và mức độ nguy hiểm. 

Hình dạng và diễn tiến

• U nhú tiền đình là khối u lành tính, thường do các chủng HPV nguy cơ thấp (HPV 6, 11) gây ra, xuất hiện dưới dạng nốt sần đơn lẻ, màu hồng hoặc trắng, kích thước nhỏ (2 - 10mm), phát triển chậm và hiếm khi lan rộng. 

• Sùi mào gà có thể do cả các chủng HPV nguy cơ thấp và cao (như HPV 16, 18) gây ra, với tổn thương dạng sùi, màu hồng đến đỏ, kích thước lớn hơn (5mm - 2cm) và dễ lan rộng khắp khoang miệng hoặc cơ quan sinh dục. 

Khả năng lây nhiễm 

Khả năng lây nhiễm của u nhú tiền đình rất thấp, trong khi sùi mào gà lây lan mạnh qua tiếp xúc tình dục hoặc da kề da. Về tiến lượng, u nhú tiền đình hiếm khi diễn biến xấu, trong khi sùi mào gà có nguy cơ ác tính hóa, đặc biệt với các chủng HPV nguy cơ cao.

Điều trị

Về phương diện điều trị, u nhú tiền đình thường được xử lý cục bộ bằng các phương pháp như laser hoặc đốt điện, với tỷ lệ tái phát thấp. Trong khi đó, sùi mào gà đòi hỏi điều trị phức tạp hơn do nguy cơ tái phát cao (20 - 30%) và khả năng lan rộng.

Cách phân biệt chính xác

Xét nghiệm PCR có thể xác định chính xác chủng HPV, giúp phân biệt hai bệnh lý này. Nhìn chung, sùi mào gà nguy hiểm hơn do khả năng lây nhiễm cao và nguy cơ biến chứng ác tính. Tuy nhiên, cả hai bệnh lý đều cần được chẩn đoán, điều trị sớm để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. 

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi: “U nhú tiền đình ở lưỡi là gì?” và những thông tin liên quan. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích. Để tìm hiểu thêm kiến thức hữu ích về sức khỏe, mời bạn tham khảo bài viết tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.