Triệu chứng bệnh tay chân miệng ở trẻ sơ sinh

Là cha mẹ, không ai muốn nhìn thấy con mình mệt mỏi, quấy khóc vì những cơn sốt hay vết loét đau rát trong miệng. Đó là những dấu hiệu thường gặp khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng, một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra và có thể lây lan rất nhanh, đặc biệt trong môi trường tập thể. Đối với trẻ sơ sinh, việc phát hiện sớm triệu chứng càng trở nên quan trọng bởi trẻ chưa thể diễn đạt cảm giác khó chịu bằng lời. Bài viết sau đây sẽ giúp cha mẹ nhận diện sớm các biểu hiện của bệnh tay chân miệng ở trẻ sơ sinh, từ đó có hướng chăm sóc phù hợp và kịp thời.

Bệnh tay chân miệng ở trẻ sơ sinh

Tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh lây lan nhanh qua đường tiêu hóa và đường hô hấp, chủ yếu do các chủng virus thuộc nhóm Enterovirus, phổ biến nhất là Coxsackievirus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71). Trong đó, EV71 thường liên quan đến các trường hợp bệnh nặng và có nguy cơ cao gây biến chứng nghiêm trọng ở trẻ em.

Ở trẻ sơ sinh, tay chân miệng là mối lo ngại lớn vì hệ miễn dịch của trẻ còn rất yếu, dễ bị tấn công bởi virus và khó kiểm soát tình trạng bệnh nếu không phát hiện sớm. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng như sốt nhẹ, quấy khóc, bú kém, sau đó xuất hiện các nốt hồng ban hoặc mụn nước nhỏ ở lòng bàn tay, bàn chân, trong miệng hoặc vùng mông.

Điều đáng lưu ý là bệnh tay chân miệng có khả năng lây lan rất nhanh, đặc biệt tại các môi trường tập trung đông trẻ như nhà trẻ, công viên, bệnh viện hoặc khi trẻ tiếp xúc gần với người đang mang mầm bệnh. Virus có thể truyền qua:

• Giọt bắn đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.
• Tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước, nước bọt, chất nôn, hoặc phân của người nhiễm.
• Chạm tay vào các bề mặt, đồ vật bị nhiễm virus rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
• Đáng lo hơn, bệnh có thể lây nhiễm ngay trong giai đoạn ủ bệnh, tức là khi chưa có bất kỳ dấu hiệu rõ rệt nào, khiến việc phòng ngừa trở nên khó khăn hơn.

Tại Việt Nam, bệnh tay chân miệng có thể xuất hiện quanh năm nhưng thường bùng phát mạnh vào hai thời điểm cao điểm: Từ tháng 4 đến tháng 6 và từ tháng 10 đến tháng 12. Do đó, trong giai đoạn này, cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến vệ sinh cá nhân và môi trường sống của trẻ, đồng thời theo dõi sát các dấu hiệu bất thường để kịp thời phát hiện và điều trị.

Tay chân miệng tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh và kiểm soát nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, cơ chế lây lan cũng như biểu hiện ban đầu sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ sơ sinh trong những năm tháng đầu đời.

Triệu chứng bệnh tay chân miệng ở trẻ sơ sinh

Tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, đối tượng có hệ miễn dịch còn non nớt và dễ tổn thương trước sự tấn công của virus. Việc phát hiện sớm những dấu hiệu đầu tiên của bệnh là vô cùng quan trọng, giúp phụ huynh kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế và có biện pháp chăm sóc phù hợp, hạn chế biến chứng nguy hiểm.

Giai đoạn khởi phát

Trong những ngày đầu nhiễm bệnh, trẻ sơ sinh có thể xuất hiện một số triệu chứng không đặc hiệu, rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác như:

• Mệt mỏi, lười vận động;
• Bú kém hoặc bỏ bú;
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao kéo dài;
• Đau họng, khó chịu, dễ quấy khóc.

Lúc này, nhiều phụ huynh có thể chưa nghi ngờ đến tay chân miệng vì chưa có dấu hiệu rõ ràng trên da hoặc niêm mạc.

Giai đoạn toàn phát

Sau 1 – 2 ngày từ khi sốt, các triệu chứng điển hình của bệnh sẽ dần lộ rõ, tập trung ở 3 khu vực: Miệng – tay – chân, và có thể lan sang một số vùng khác trên cơ thể.

• Vùng miệng: Xuất hiện các đốm đỏ nhỏ bên trong miệng, trên mặt trong má, lưỡi và nướu. Các đốm này nhanh chóng phát triển thành mụn nước hoặc vết loét nhỏ, có màu vàng xám và viền đỏ, gây đau rát. Trẻ thường khó chịu, không muốn bú hoặc ăn, kèm theo tình trạng chảy nước miếng, quấy khóc nhiều hơn bình thường.
• Tay và chân: Các nốt đỏ ban đầu nổi lên ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, sau đó lan dần ra đầu gối, khuỷu tay, mông, đùi hoặc vùng bẹn. Những nốt đỏ này có thể chuyển thành mụn nước, không ngứa, không đau nhưng rất đặc trưng. Một số trường hợp có thể gặp hiện tượng bong tróc da nhẹ sau khi mụn nước khô.

Thời gian kéo dài của triệu chứng

Triệu chứng bệnh tay chân miệng ở trẻ sơ sinh thường kéo dài từ 3 đến 10 ngày, tùy vào mức độ nặng nhẹ và phản ứng của cơ thể trẻ. Trong thời gian này, cần chú ý theo dõi chặt chẽ diễn tiến bệnh. Nếu thấy các dấu hiệu bất thường như sốt cao không hạ, co giật, li bì, nôn ói liên tục, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay vì đó có thể là dấu hiệu biến chứng thần kinh hoặc tim mạch.

Phòng ngừa tay chân miệng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là ở nhóm trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, những đối tượng có hệ miễn dịch còn non yếu. Do hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh tay chân miệng, việc phòng ngừa chủ động là biện pháp hiệu quả và cần thiết nhất giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ lây nhiễm cũng như các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

• Giữ vệ sinh cá nhân: Tập cho trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng đúng cách, nhất là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi chơi đồ chơi hoặc tiếp xúc với môi trường bên ngoài.
• Hạn chế tiếp xúc nguồn lây: Tránh đưa trẻ đến nơi đông người như siêu thị, công viên, nhà trẻ… vào thời điểm dịch đang bùng phát.
• Vệ sinh đồ dùng cá nhân: Định kỳ làm sạch và khử trùng các vật dụng mà trẻ thường xuyên tiếp xúc như bình sữa, núm ti, đồ chơi, xe đẩy, ghế ăn,...
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho trẻ, đặc biệt là vitamin C, vitamin nhóm B, kẽm và sắt… nhằm tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng chống lại virus.
• Hướng dẫn trẻ không đưa tay lên mắt, mũi, miệng khi tay còn bẩn để hạn chế đường xâm nhập của virus.

Tóm lại, các triệu chứng bệnh tay chân miệng ở trẻ sơ sinh tuy có thể bắt đầu nhẹ nhàng nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ diễn tiến nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách. Cha mẹ nên đặc biệt chú ý khi thấy bé có dấu hiệu như sốt nhẹ, bú kém, nổi ban đỏ hay mụn nước ở tay, chân và miệng. Việc chủ động quan sát, chăm sóc đúng hướng và đưa bé đi khám kịp thời sẽ giúp hạn chế rủi ro, giúp con nhanh chóng hồi phục và phát triển khỏe mạnh. Phòng bệnh vẫn là ưu tiên hàng đầu, nhưng nhận biết triệu chứng sớm cũng chính là chìa khóa quan trọng để bảo vệ con yêu.