Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có sao không?

Khi chăm sóc trẻ sơ sinh, bất kỳ dấu hiệu nào khác thường, dù là nhỏ nhất, cũng khiến cha mẹ không khỏi lo lắng. Hiện tượng này có thể đơn thuần là do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, nhưng cũng có thể là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa hoặc dị ứng với sữa. Hiểu rõ về tình trạng này sẽ giúp phụ huynh an tâm hơn trong hành trình nuôi con. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về chủ đề: “Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có sao không?” qua bài viết dưới đây.

Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có sao không?

Hiện tượng sôi bụng ở trẻ sơ sinh thường được biểu hiện bằng những âm thanh “ọc ọc” phát ra từ bụng, là điều khá phổ biến trong những tuần đầu sau sinh. Nguyên nhân chủ yếu là do hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt, chưa hoàn thiện về mặt chức năng. Đây thường là một biểu hiện sinh lý bình thường khi nhu động ruột hoạt động để vận chuyển sữa và khí qua ống tiêu hóa.

Tuy nhiên, nếu sôi bụng đi kèm với các triệu chứng như quấy khóc kéo dài, đầy hơi, trướng bụng, đi ngoài phân bất thường hoặc nôn trớ, phụ huynh cần cảnh giác. Những dấu hiệu này có thể liên quan đến rối loạn tiêu hóa nhẹ như khó tiêu, tăng co thắt ruột hoặc trẻ nuốt phải nhiều không khí khi bú (aerophagia). Các yếu tố góp phần bao gồm tư thế bú sai, bú quá nhanh hoặc tắc nghẽn đường thở như nghẹt mũi.

Về mặt sinh lý, do niêm mạc ruột và hệ thống enzyme tiêu hóa ở trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ, các phản xạ co bóp ruột có thể chưa nhịp nhàng, dẫn đến việc tạo ra âm thanh sôi bụng. Một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung probiotic (men vi sinh) có thể hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột và cải thiện các biểu hiện rối loạn tiêu hóa nhẹ ở trẻ nhỏ.

Tóm lại, phần lớn các trường hợp sôi bụng ở trẻ sơ sinh là lành tính và không cần can thiệp y tế nếu không có biểu hiện bất thường khác. Tuy nhiên, trong trường hợp các triệu chứng đi kèm kéo dài hoặc gây khó chịu rõ rệt cho trẻ, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa đánh giá và tư vấn kịp thời. Việc theo dõi sát sao những biểu hiện dù nhỏ nhất sẽ góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa còn đang hoàn thiện của trẻ.

Tác nhân nào có thể gây sôi bụng ở trẻ?

Hiện tượng sôi bụng ở trẻ sơ sinh thường khiến các bậc cha mẹ lo lắng, nhất là khi đi kèm với quấy khóc, nôn trớ hay ngủ không ngon. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, và phần lớn đều liên quan đến chế độ ăn uống, cách bú sữa và đặc điểm sinh lý của trẻ trong những tháng đầu đời.

Một trong những tác nhân phổ biến nhất là chế độ ăn của mẹ. Khi trẻ bú mẹ hoàn toàn, chất lượng sữa sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thực phẩm mà mẹ tiêu thụ. Nếu mẹ ăn quá nhiều đạm, thức ăn cay nóng, đồ chiên rán hoặc thực phẩm chưa chín kỹ, hệ tiêu hóa còn non yếu của bé có thể phản ứng lại bằng cách gây sôi bụng hoặc tiêu chảy nhẹ.

Trong khi đó, cách trẻ bú sữa cũng đóng vai trò quan trọng. Khi trẻ bú không đúng tư thế hoặc không ngậm đúng khớp ngậm, bé có thể nuốt phải nhiều không khí. Tình trạng này xảy ra cả khi sữa chảy quá chậm khiến bé phải hít mạnh hoặc quá nhanh khiến bé không kịp nuốt. Không khí lọt vào dạ dày sẽ gây cảm giác đầy hơi và khiến bụng trẻ sôi lên. Đối với trẻ bú bình, việc pha sữa sai tỷ lệ hoặc dùng bình sữa không được tiệt trùng kỹ cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa và làm bụng bé kêu òng ọc.

Không chỉ do bú sữa, sôi bụng còn xuất hiện khi trẻ ăn quá no hoặc quá đói. Khi đói, dạ dày trống rỗng sẽ co bóp mạnh dưới tác động của hormone kích thích ăn uống, tạo ra âm thanh. Còn sau khi ăn no, ruột phải hoạt động nhiều hơn để tiêu hóa thức ăn, dẫn đến âm thanh sôi bụng rõ rệt hơn bình thường.

Một nguyên nhân khác ít được để ý đến là tình trạng không hấp thu được lactose, một loại đường có trong sữa. Khi cơ thể trẻ không đủ men tiêu hóa lactose, loại đường này sẽ bị tích tụ trong ruột và lên men, gây chướng bụng, sôi bụng và đôi khi đi kèm tiêu chảy nhẹ.

Cách làm dịu cơn sôi bụng của trẻ

Khi nhận thấy bé có dấu hiệu sôi bụng, phát ra những tiếng ọc ọc kèm theo khó chịu hay quấy khóc, mẹ không nên quá lo lắng mà hãy bình tĩnh tìm cách giúp bé dễ chịu hơn. Trước hết, mẹ có thể đổi tư thế cho bé bú. Nếu bé đang bú và tỏ ra không thoải mái, việc đặt bé lên vai rồi vỗ nhẹ để bé ợ hơi sẽ giúp tống bớt khí ra ngoài. Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể cho bé nằm ngửa và nhẹ nhàng gập đầu gối bé lên xuống nhiều lần, giống như một bài tập nhỏ giúp bé thư giãn bụng và dễ tiêu hóa hơn.

Trong quá trình cho bé bú, việc vỗ ợ hơi là rất quan trọng. Đây không chỉ là bước giúp bé thoát khỏi không khí dư thừa nuốt vào khi bú mà còn làm giảm cảm giác đầy hơi và khó tiêu. Mẹ cũng cần chú ý đến tư thế và cách bé ngậm ti, dù bú mẹ hay bú bình, ngậm đúng cách sẽ giúp hạn chế việc bé nuốt phải không khí.

Bên cạnh đó, chế độ ăn của mẹ cũng ảnh hưởng đáng kể đến hệ tiêu hóa của bé, đặc biệt là với trẻ bú mẹ hoàn toàn. Ăn thực phẩm chín kỹ, uống nước đun sôi để nguội và hạn chế thức ăn cay, nhiều dầu mỡ hay đạm động vật là điều rất nên lưu ý. Những thực phẩm khó tiêu có thể khiến sữa mẹ trở nên “nặng bụng” hơn đối với hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ.

Nếu bé đang dùng sữa công thức, mẹ nên cân nhắc đổi sang loại phù hợp hơn nếu nghi ngờ sữa hiện tại không hợp với bé. Một số trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa lactose nên chọn loại sữa dễ tiêu, ít lactose có thể giúp cải thiện tình trạng sôi bụng.

Ngoài ra, mẹ đừng quên bổ sung đủ nước mỗi ngày. Việc uống đủ nước không chỉ tốt cho sức khỏe mẹ, tránh tình trạng mất nước mà còn giúp duy trì lượng sữa dồi dào và dễ tiêu cho bé. Mỗi ngày khoảng hai lít nước sẽ là lượng cần thiết để sữa mẹ không bị cô đặc.

Trong trường hợp bé bị sôi bụng kéo dài, kèm theo biểu hiện mệt mỏi, bỏ bú, tiêu chảy hay nôn ói nhiều, mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và hỗ trợ kịp thời. Đôi khi, đó không chỉ là hiện tượng sinh lý thông thường mà có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiêu hóa cần được quan tâm.

Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi: “Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có sao không?”. Sôi bụng ở trẻ sơ sinh có thể là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng cũng có lúc là dấu hiệu của các vấn đề tiêu hóa cần theo dõi kỹ lưỡng. Nếu tình trạng kéo dài hoặc khiến bé khó chịu, đừng ngần ngại đưa trẻ đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh là nền tảng quan trọng cho sự phát triển toàn diện của bé trong những năm đầu đời.