Trẻ bị viêm mũi dị ứng kéo dài phải làm sao?

Viêm mũi dị ứng là căn bệnh khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hay môi trường sống có nhiều dị nguyên như khói bụi, phấn hoa, lông thú cưng… Điều đáng lo ngại là nhiều trẻ bị viêm mũi dị ứng kéo dài, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, giấc ngủ, ăn uống và sức khỏe toàn diện. Trẻ thường xuyên hắt hơi, ngạt mũi, chảy nước mũi, thậm chí quấy khóc, mất tập trung khi học. Vậy khi trẻ bị viêm mũi dị ứng kéo dài, cha mẹ nên xử trí như thế nào để con được điều trị đúng cách, hiệu quả và hạn chế tái phát?

Vì sao trẻ nhỏ thường hay bị viêm mũi dị ứng?

Viêm mũi dị ứng là một tình trạng phổ biến không chỉ gặp ở người lớn mà còn xuất hiện khá nhiều ở trẻ em. Nguyên nhân chính gây ra bệnh là do niêm mạc mũi bị viêm khi tiếp xúc với các dị nguyên, tác nhân từ môi trường bên ngoài như phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc, lông thú cưng, thậm chí là thời tiết thay đổi đột ngột.

Đặc biệt, vào mùa xuân thời điểm cây cối đâm chồi nảy lộc, hoa nở rộ và lượng phấn hoa trong không khí tăng cao là lúc bệnh viêm mũi dị ứng dễ bùng phát mạnh. Cộng thêm điều kiện thời tiết ẩm ướt, mưa phùn kéo dài tạo môi trường thuận lợi cho virus, vi khuẩn, nấm mốc phát triển. Đây là những tác nhân kích thích mạnh khiến hệ hô hấp non nớt của trẻ dễ bị tổn thương.

So với người lớn, hệ miễn dịch của trẻ em vẫn chưa hoàn thiện, khả năng chống lại các yếu tố gây hại còn yếu. Do đó, khi tiếp xúc với các dị nguyên, niêm mạc mũi của trẻ dễ bị kích ứng và sinh ra phản ứng viêm. Những triệu chứng thường gặp có thể kể đến như: Hắt hơi liên tục, chảy nước mũi trong, nghẹt mũi, ngứa mũi, đôi khi đi kèm ho hoặc đau đầu nhẹ. Vì cảm thấy khó chịu trong người, nhiều trẻ thường quấy khóc, biếng ăn và khó ngủ, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Trẻ bị viêm mũi dị ứng kéo dài phải làm sao?

Ngay khi thấy trẻ có dấu hiệu viêm mũi dị ứng, cha mẹ nên vệ sinh mũi cho bé bằng nước muối sinh lý (Natri Clorid 0,9%) để làm sạch đường thở, loại bỏ bụi bẩn và chất dị ứng tích tụ trong mũi. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nhỏ mũi hoặc thuốc uống cho trẻ nếu chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ, bởi hệ miễn dịch và cơ thể trẻ còn rất nhạy cảm, việc dùng sai thuốc có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Hiện nay, việc điều trị viêm mũi dị ứng cho trẻ bao gồm hai nhóm chính: Thuốc dùng tại chỗ và thuốc uống, tùy theo mức độ nặng nhẹ và chỉ định của bác sĩ.

Thuốc dùng tại chỗ:

• Nước muối sinh lý dạng nhỏ hoặc xịt là lựa chọn an toàn giúp làm loãng dịch nhầy và thông thoáng mũi. Dạng xịt thường làm sạch mũi sâu hơn, phù hợp với trẻ lớn.
• Thuốc co mạch (oxymetazolin, naphazolin) có tác dụng giảm nghẹt mũi nhanh chóng nhưng phải được kê đơn. Việc dùng tùy tiện có thể gây tím tái, choáng váng, thậm chí ngộ độc.
• Thuốc xịt chứa corticoid được bác sĩ chỉ định trong trường hợp viêm mũi dị ứng nặng. Tuy nhiên, nếu lạm dụng, thuốc có thể ảnh hưởng đến tuyến thượng thận hoặc gây tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi.

Thuốc uống:

• Kháng histamin (loratadin, cetirizin, clorpheniramin) thường được kê đơn để giảm hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi.
• Kháng sinh chỉ dùng khi trẻ có dấu hiệu nhiễm khuẩn đi kèm, và phải do bác sĩ chỉ định sau khi khám lâm sàng.
• Glucocorticoid dạng uống được sử dụng trong trường hợp viêm kéo dài, không đáp ứng điều trị thông thường.

Tóm lại, cha mẹ cần đưa trẻ đến khám tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và hướng dẫn cụ thể. Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà để tránh rủi ro không mong muốn.

Cách phòng ngừa viêm mũi dị ứng hiệu quả cho trẻ nhỏ

Viêm mũi dị ứng là bệnh lý thường xuyên tái phát, đặc biệt ở những trẻ có cơ địa nhạy cảm hoặc hệ miễn dịch còn yếu. Ngoài việc điều trị bé bị viêm mũi dị ứng kéo dài đúng cách bằng thuốc, phòng ngừa bệnh mới là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe đường hô hấp cho trẻ về lâu dài. Để làm được điều này, cha mẹ cần xác định và hạn chế tối đa các yếu tố gây dị ứng, còn gọi là dị nguyên trong môi trường sống xung quanh trẻ.

• Đầu tiên, việc giữ vệ sinh mũi hằng ngày là điều rất quan trọng trong điều trị viêm mũi dị ứng cho trẻ. Cha mẹ nên rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi trẻ đi học, đi chơi ngoài trời hoặc vào thời điểm giao mùa khi không khí chứa nhiều dị nguyên như phấn hoa, bụi mịn, nấm mốc… Việc này giúp loại bỏ tác nhân gây kích ứng, giữ cho niêm mạc mũi luôn sạch sẽ và thông thoáng.

• Thứ hai, môi trường sống xung quanh trẻ phải luôn sạch sẽ và thoáng khí. Cần thường xuyên lau bụi, giặt rèm cửa, vệ sinh đồ chơi, thảm lót và đặc biệt là khu vực phòng ngủ của trẻ. Nếu gia đình có nuôi chó, mèo thì nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với lông thú, tác nhân phổ biến gây dị ứng.
• Thứ ba, cần rèn luyện cho trẻ thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân: Đánh răng trước và sau khi ngủ, rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Dạy trẻ không cho tay lên miệng, mũi hay dụi mắt, những thói quen vô tình đưa dị nguyên xâm nhập vào cơ thể.
• Ngoài ra, việc bổ sung dinh dưỡng đầy đủ là yếu tố hỗ trợ tăng sức đề kháng cho trẻ. Cha mẹ nên ưu tiên cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt là các loại giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi, dâu tây... Đồng thời, đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, đúng giờ, tránh thức khuya gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
• Vào những ngày trời chuyển lạnh hoặc độ ẩm cao, hãy giữ ấm hợp lý cho trẻ, tránh để trẻ nhiễm lạnh, nhưng cũng không nên mặc quá dày khiến trẻ ra nhiều mồ hôi, đây cũng là điều kiện làm bùng phát cơn dị ứng.

Trẻ bị viêm mũi dị ứng kéo dài tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thể chất và chất lượng cuộc sống của bé. Việc điều trị cần kết hợp giữa chăm sóc tại nhà, sử dụng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ và đặc biệt là phòng ngừa tiếp xúc với các dị nguyên.