Trẻ bị rối loạn tiêu hóa bao lâu thì khỏi? Dấu hiệu cần lưu ý

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em là tình trạng thường gặp, gây không ít lo lắng cho cha mẹ khi trẻ bị tiêu chảy, nôn trớ, đầy hơi, biếng ăn hoặc táo bón. Thực tế, thời gian hồi phục không cố định mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân, mức độ bệnh và thể trạng của trẻ. Vậy, trẻ bị rối loạn tiêu hóa bao lâu thì khỏi?

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa bao lâu thì khỏi?

Không có một mốc thời gian chung cho tất cả các trường hợp rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Tuy nhiên, dựa trên nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ, có thể chia thành ba nhóm chính:

Rối loạn tiêu hóa cấp tính

Đây là dạng phổ biến nhất, thường xảy ra đột ngột do thay đổi chế độ ăn, nhiễm khuẩn đường ruột hoặc ăn phải thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Tiêu chảy
• Nôn trớ
• Đầy hơi, chướng bụng
• Đau bụng, khó tiêu.

Thời gian hồi phục thường từ 3 đến 14 ngày. Nếu trẻ được chăm sóc đúng cách, bù nước đầy đủ, điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý thì các triệu chứng sẽ cải thiện nhanh chóng mà không cần dùng thuốc.

Rối loạn tiêu hóa bán cấp (kéo dài 2 - 4 tuần)

Loại này thường xảy ra khi trẻ bị mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đặc biệt sau khi dùng kháng sinh hoặc bị nhiễm khuẩn tiêu hóa. Trẻ có thể bị tiêu chảy kéo dài, phân lỏng, biếng ăn và mệt mỏi.

Để cải thiện, cần kết hợp bổ sung men vi sinh hoặc probiotic, duy trì chế độ ăn dễ tiêu và theo dõi sát sao. Nếu không có dấu hiệu cải thiện sau 2 tuần, nên đưa trẻ đi khám để được đánh giá kỹ hơn.

Rối loạn tiêu hóa mạn tính (trên 4 tuần)

Trường hợp này ít gặp hơn nhưng có thể kéo dài từ vài tháng đến 1 - 2 năm, đặc biệt ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ có bệnh lý nền. Nguyên nhân thường liên quan đến:

• Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện (trẻ sinh mổ, trẻ sơ sinh)
• Chế độ dinh dưỡng không phù hợp
• Bệnh lý như bất dung nạp lactose, viêm ruột, hội chứng ruột kích thích.

Trong các trường hợp này, cần thăm khám chuyên khoa để xác định nguyên nhân chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp. Việc tự điều trị tại nhà có thể khiến tình trạng kéo dài và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian hồi phục

Thời gian khỏi bệnh của trẻ bị rối loạn tiêu hóa phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có thể kể đến:

Thể trạng và độ tuổi của trẻ

• Trẻ dưới 2 tuổi có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, dễ bị rối loạn và phục hồi chậm hơn.
• Trẻ lớn hơn, có hệ miễn dịch tốt thường hồi phục nhanh hơn, chỉ trong vài ngày đến 1 - 2 tuần.
• Trẻ có sức đề kháng yếu, hay ốm vặt hoặc có tiền sử bệnh lý tiêu hóa sẽ mất nhiều thời gian hơn để hồi phục.

Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa

• Do ăn uống: Ngộ độc thực phẩm nhẹ thường khỏi trong 1 - 2 ngày sau khi cơ thể đào thải độc tố.
• Do dùng kháng sinh: Làm mất cân bằng lợi khuẩn ruột, cần bổ sung men vi sinh để phục hồi trong 1 - 4 tuần.
• Do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Tình trạng này thường cải thiện dần khi trẻ lớn hơn, đặc biệt sau 1 - 2 năm đầu đời.

Chăm sóc và điều trị

• Phát hiện sớm, điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung men vi sinh và men tiêu hóa theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp trẻ rút ngắn thời gian hồi phục.
• Việc chăm sóc đúng cách tại nhà như cho trẻ nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý, theo dõi sát các dấu hiệu bất thường là yếu tố then chốt.

Tóm lại, hầu hết trẻ bị rối loạn tiêu hóa cấp tính sẽ hồi phục trong vòng 1 - 2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc có dấu hiệu trở nặng, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để được điều trị kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn tiêu hóa ở trẻ

Cha mẹ cần quan sát kỹ các biểu hiện sau để phát hiện sớm và xử lý kịp thời:

Rối loạn đại tiện

• Tiêu chảy: Trẻ đi ngoài phân lỏng từ 3 lần trở lên mỗi ngày.
• Táo bón: Đi ngoài ít hơn 3 lần/tuần, phân khô, rắn, trẻ rặn khó.
• Phân bất thường: Có mùi tanh, bọt, nhầy hoặc lẫn máu.

Rối loạn ăn uống và nôn trớ

• Trẻ biếng ăn, chán ăn, nôn trớ thường xuyên hoặc ngay sau khi ăn.
• Có thể kèm theo tình trạng sợ ăn, khó chịu khi ăn.

Đau bụng, đầy hơi

• Trẻ quấy khóc, ôm bụng, bụng căng chướng.
• Khi vỗ nhẹ vào bụng nghe tiếng vang hoặc trẻ phản ứng đau.

Toàn thân

• Mệt mỏi, sụt cân, ngủ nhiều bất thường hoặc kém linh hoạt.
• Trẻ có thể bỏ bú, ít vận động, không chơi đùa như bình thường.

Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Không phải trường hợp rối loạn tiêu hóa nào cũng cần đến bệnh viện, nhưng cha mẹ nên cảnh giác với các dấu hiệu sau:

• Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày hoặc nôn liên tục, không ăn uống được.
• Dấu hiệu mất nước: Môi khô, mắt trũng, ít đi tiểu, da nhăn.
• Sốt cao từ 39°C trở lên, không giảm sau 2 ngày dùng thuốc hạ sốt.
• Phân có máu tươi hoặc mùi hôi bất thường.
• Trẻ mệt lả, sụt cân nhanh, li bì, bỏ bú hoặc không phản ứng khi gọi.

Việc đưa trẻ đi khám sớm giúp xác định nguyên nhân chính xác và tránh biến chứng nguy hiểm như mất nước nặng, suy dinh dưỡng hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài.

Rối loạn tiêu hóa kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng mà còn có thể là dấu hiệu sớm của bệnh lý tiêu hóa phức tạp. Vì vậy, cha mẹ không nên chủ quan tự điều trị tại nhà. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa giúp xác định nguyên nhân chính xác và xây dựng phác đồ điều trị an toàn, hiệu quả.