Trong những tháng đầu đời, hệ tiêu hóa và giấc ngủ của trẻ sơ sinh vẫn chưa ổn định. Nhiều bậc cha mẹ lo lắng không biết có nên cho bé bú đêm và nếu có thì trẻ 3 tháng tuổi bú đêm mấy lần là hợp lý để vừa đủ dinh dưỡng, vừa không ảnh hưởng đến giấc ngủ của con. Trong bài viết này, Tiêm chủng Long Châu sẽ mang đến cái nhìn chi tiết về lợi ích của bú đêm, số lần bú phù hợp cho trẻ 3 tháng tuổi, cũng như những lưu ý quan trọng để chăm sóc bé tốt nhất.
Lợi ích của việc cho trẻ 3 tháng tuổi bú đêm
Ở mốc 3 tháng tuổi, hệ thần kinh và tiêu hóa của bé vẫn đang hoàn thiện, dạ dày nhỏ và nhu cầu năng lượng tăng nhanh để theo kịp tốc độ lớn lên về cân nặng, chiều dài và vòng đầu. Vì vậy, việc duy trì cữ bú ban đêm vẫn rất quan trọng, mang lại nhiều lợi ích rõ rệt:
- Bổ sung năng lượng, nước, vi chất sau một quãng ngủ dài: Trẻ 3 tháng thường chưa thể nhịn sữa xuyên đêm. Các cữ bú đêm giúp lấp đầy khoảng trống năng lượng, giữ đường huyết ổn định, bù nước đồng thời cung cấp vi chất cần cho chuyển hóa và miễn dịch.
- Hỗ trợ giấc ngủ sinh lý và phát triển não bộ: Sữa mẹ về đêm tự nhiên giàu các chất điều hòa nhịp sinh học như tryptophan (tiền chất serotonin, melatonin) và có nồng độ melatonin cao hơn so với ban ngày. Những thành phần này giúp bé dễ vào giấc, ngủ sâu và ít bồn chồn hơn, đồng thời giấc ngủ chất lượng là thời gian vàng hình thành các kết nối thần kinh và củng cố trí nhớ sớm.
- Tăng trưởng đều đặn, giảm nguy cơ chậm tăng cân: Với trẻ 3 tháng, tổng lượng sữa 24 giờ mới quyết định đà tăng cân. Nếu bỏ hẳn bú đêm, tổng lượng calo dễ bị hụt, dẫn đến đà tăng cân chậm, dễ cáu khóc do đói và sức đề kháng kém hơn. Bú đêm giúp đảm bảo tổng thể tích sữa/ngày đạt mục tiêu, đặc biệt ở các bé có xu hướng bú ít vào ban ngày hoặc hay ngủ dài giấc.
- Duy trì nguồn sữa cho mẹ: Prolactin là hormone kích thích tạo sữa đạt đỉnh về đêm. Việc cho bú hoặc hút sữa đều đặn vào khung giờ này vừa kích thích sản xuất sữa cho ngày hôm sau, vừa phòng ngừa căng sữa, tắc tia. Về dài hạn, các cữ đêm là tín hiệu mạnh mẽ giúp cơ thể mẹ điều chỉnh cung ứng sữa khớp với nhu cầu thật của bé.
- Giảm quấy khóc đêm: Nhiều bé 3 tháng bắt đầu có giai đoạn quấy chiều – đêm. Một cữ bú đáp ứng đúng lúc giúp bé đỡ đói, đỡ khát và tự xoa dịu tốt hơn, từ đó cả mẹ và bé đều có giấc ngủ yên hơn.
Tóm lại, bú đêm ở tuổi này không chỉ tốt cho bé mà còn có lợi trực tiếp cho nguồn sữa và sức khỏe của mẹ. Vậy câu hỏi tiếp theo là liệu trẻ 3 tháng tuổi nên bú đêm mấy lần thì hợp lý?

Trẻ 3 tháng tuổi bú đêm mấy lần là hợp lý?
Các bác sĩ nhi khoa khuyến cáo rằng, trong giai đoạn từ 1 – 3 tháng tuổi, trẻ thường cần được bú khoảng 2 – 3 lần trong mỗi đêm. Mỗi cữ bú thường cách nhau 3 – 4 tiếng, đủ để bé no bụng, ngủ yên giấc và có nguồn năng lượng cần thiết cho sự phát triển nhanh chóng về cân nặng, chiều cao cũng như trí tuệ.
Tuy nhiên, con số này chỉ mang tính tham khảo, bởi số lần bú đêm thực tế của trẻ còn phụ thuộc vào thể trạng, cách nuôi dưỡng cũng như nhu cầu riêng của từng bé. Cụ thể:
Trẻ bú mẹ hoàn toàn
Sữa mẹ có đặc tính dễ tiêu hóa và hấp thu nhanh, vì vậy dạ dày của trẻ sẽ rỗng nhanh hơn. Do đó, trẻ bú mẹ hoàn toàn thường có xu hướng thức dậy nhiều lần hơn để bú, đặc biệt là vào ban đêm.
Ở độ tuổi 3 tháng, phần lớn các bé sẽ cần bú từ 2 – 3 lần trong một đêm. Việc này không chỉ giúp trẻ được cung cấp đủ dưỡng chất mà còn duy trì nguồn sữa mẹ ổn định cho những ngày tiếp theo.
Trẻ bú sữa công thức
Khác với sữa mẹ, sữa công thức có thời gian tiêu hóa chậm hơn, nhờ đó bé có thể cảm thấy no lâu hơn. Chính vì vậy, trẻ bú sữa công thức thường bú ít lần hơn vào ban đêm, trung bình khoảng 1 – 2 lần là đủ. Điều này cũng giúp bé và mẹ có được giấc ngủ dài hơn, ít bị gián đoạn.
Trẻ sinh non hoặc có cân nặng thấp
Những bé có thể trạng nhỏ, cân nặng chưa đạt chuẩn hoặc sinh non thường cần bổ sung dinh dưỡng nhiều hơn để bắt kịp tốc độ phát triển. Với nhóm trẻ này, cha mẹ nên cho bé bú thường xuyên hơn, có thể từ 3 – 4 lần mỗi đêm, tùy theo chỉ định của bác sĩ. Trong nhiều trường hợp, việc cho bú đêm nhiều lần là cần thiết để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, tránh nguy cơ hạ đường huyết và suy dinh dưỡng.
Điều quan trọng là cha mẹ không nên ép trẻ bú nếu bé đang ngủ say và chưa biểu hiện đói. Ngược lại, khi bé quấy khóc, cử động môi, mút tay thì đó là dấu hiệu trẻ cần bú ngay, kể cả vào ban đêm.

Những sai lầm cha mẹ thường gặp khi cho trẻ bú đêm
Nhiều phụ huynh chưa nắm rõ kiến thức nên dễ mắc phải sai lầm trong việc cho trẻ bú đêm. Một số sai lầm phổ biến gồm:
- Đánh thức bé dậy quá nhiều lần để bú: Việc này khiến bé ngủ không đủ giấc, dễ cáu gắt, mệt mỏi và ảnh hưởng đến phát triển trí não.
- Cho bé bú quá no: Dạ dày trẻ sơ sinh còn nhỏ, việc ép bú nhiều có thể gây nôn trớ, đầy hơi, trào ngược dạ dày.
- Bỏ hẳn bú đêm để con ngủ một mạch: Điều này có thể khiến trẻ không đủ năng lượng, dễ bị sút cân hoặc chậm tăng trưởng.
- Không để ý nguyên nhân bé tỉnh giấc: Nhiều khi bé dậy khóc không phải vì đói mà do tã ướt, môi trường ồn ào hoặc bé bị khó chịu ở bụng.
Để tránh những sai lầm này, cha mẹ cần quan sát kỹ tín hiệu của bé và áp dụng số lần bú đêm phù hợp với từng giai đoạn.

Những lưu ý quan trọng khi cho trẻ bú đêm
Để việc bú đêm của bé vừa hiệu quả vừa an toàn, cha mẹ nên lưu ý:
- Tư thế cho con bú: Cho bé bú trong tư thế nằm nghiêng, giúp bé dễ nuốt sữa và hạn chế trào ngược.
- Không ép bé bú: Nếu bé ngủ say và chưa có dấu hiệu đói, hãy để bé ngủ tiếp, không nên đánh thức dậy một cách cưỡng ép.
- Giữ môi trường yên tĩnh: Phòng nên tối và yên lặng để bé dễ dàng ngủ lại sau khi bú.
- Vệ sinh sau bú: Lau sạch miệng, giữ vệ sinh răng miệng cơ bản cho bé để phòng ngừa nấm miệng.
- Theo dõi cân nặng và sức khỏe: Nếu bé bú đêm nhiều nhưng vẫn chậm tăng cân, cha mẹ nên đưa bé đi khám để kiểm tra nguyên nhân.

Trong giai đoạn nhạy cảm đầu đời, việc bú đêm đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của bé. Câu hỏi “Trẻ 3 tháng tuổi bú đêm mấy lần?” không có một đáp án cứng nhắc cho tất cả, nhưng nhìn chung các chuyên gia khuyến nghị 2 – 3 lần mỗi đêm là phù hợp. Cha mẹ cần quan sát nhu cầu thực tế của con, tránh những sai lầm thường gặp, đồng thời đảm bảo môi trường ngủ an toàn để bé phát triển khỏe mạnh cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Hy vọng bài viết này của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích, giúp cha mẹ yên tâm hơn trong việc chăm sóc trẻ 3 tháng tuổi, đặc biệt là vấn đề bú đêm.