Thủy đậu lây lan qua những đường nào?

Cùng lắng nghe những chia sẻ từ Thạc sĩ - Bác sĩ Chuyên khoa 2 - Huỳnh Thị Duy Hương.

Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella-zoster gây ra. Bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng, đặc biệt trong cộng đồng có mật độ tiếp xúc cao như trường học, nhà trẻ. Đây là mối quan tâm lớn đối với phụ huynh có con nhỏ, người có bệnh lý nền và phụ nữ đang mang thai. Mặc dù đa số ca bệnh đều diễn tiến nhẹ, nhưng khả năng lây lan mạnh khiến một cá thể nhiễm bệnh có thể là nguồn lây cho cả gia đình hoặc lớp học nếu những người tiếp xúc chưa có miễn dịch.

Các con đường lây truyền của virus thủy đậu

Sở dĩ thủy đậu lây lan nhanh chóng là do nhiều con đường lây truyền khác nhau:

• Đường không khí: Virus có thể lây lan qua những giọt bắn nhỏ từ mũi họng khi người bệnh nói chuyện. Người chưa được chủng ngừa hoặc chưa có miễn dịch dễ mắc bệnh qua đường này. Môi trường trường học, nhà trẻ, nơi trẻ sinh hoạt và tiếp xúc rộng rãi, là nơi giọt bắn có thể phát tán và lây nhiễm nhanh chóng.
• Tiếp xúc trực tiếp: Lây lan qua tiếp xúc với dịch từ các nốt mụn nước bị vỡ hoặc tổn thương da chưa hồi phục. Virus từ các tổn thương này có thể xâm nhập vào cơ thể người lành và gây bệnh.
• Sử dụng chung vật dụng: Dù ít phổ biến hơn, virus có thể tồn tại ngắn hạn trên các bề mặt như khăn mặt, điện thoại, bàn phím,... Người lành nếu chạm vào các vật dụng này và không rửa tay đúng cách có thể nhiễm virus.
• Lây truyền dọc: Đây là con đường lây từ mẹ sang con. Bà mẹ mắc thủy đậu trong thời gian mang thai có thể lây nhiễm cho thai nhi hoặc em bé khi sinh và trong quá trình chăm sóc sau sinh.

Nguy cơ cao ở phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh

Nếu người mẹ nhiễm bệnh trong tam cá nguyệt thứ nhất hoặc thứ hai, thai nhi có thể bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh, với các biểu hiện như dị tật chi, tổn thương thần kinh và da. Nếu mẹ mắc bệnh trong tam cá nguyệt cuối hoặc gần ngày sinh, trẻ sơ sinh có thể mắc thủy đậu sơ sinh. một thể bệnh nặng với tỷ lệ tử vong từ 20 - 30% nếu không được điều trị kịp thời.

Vì vậy, người mẹ nên chuẩn bị tốt bằng cách chủng ngừa trước khi có thai để có kháng thể bảo vệ cho cả mẹ và bé. Việc chủng ngừa nên hoàn tất mũi thứ hai ít nhất 3 tháng trước khi mang thai.

Biện pháp phòng ngừa

Bộ Y tế và các tổ chức y tế quốc tế khuyến cáo các biện pháp sau:

• Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc có triệu chứng nghi ngờ.
• Cách ly người bệnh trong giai đoạn có khả năng lây truyền cao (từ 7 đến 10 ngày, hoặc cho đến khi tất cả các nốt mụn nước khô vảy).
• Giữ vệ sinh cá nhân, súc miệng bằng nước muối sinh lý, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
• Vệ sinh môi trường sống, khử khuẩn các vật dụng dùng chung.
• Tiêm vắc xin phòng thủy đậu là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh và các biến chứng. 

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm dễ lây lan nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin. Tiêm chủng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin thủy đậu chất lượng cao, an toàn và phù hợp cho cả trẻ em và người lớn. Đừng chờ đến khi dịch xảy ra, hãy chủ động tiêm phòng ngay hôm nay để an tâm cho sức khỏe cả gia đình.