Thực đơn cho người suy thận độ 3: Hướng dẫn chi tiết

Suy thận độ 3 là giai đoạn chức năng thận suy giảm ở mức trung bình, đòi hỏi người bệnh phải điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý. Một thực đơn cho người suy thận độ 3 cần kiểm soát đạm, muối, kali và phospho, đồng thời vẫn đảm bảo đủ năng lượng cho cơ thể. Việc ăn uống đúng cách không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn làm chậm tiến triển bệnh. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn xây dựng thực đơn phù hợp, dễ áp dụng và khoa học.

Vai trò của dinh dưỡng trong việc kiểm soát tiến triển bệnh suy thận độ 3

Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn chức năng thận và giảm gánh nặng cho cơ quan này. Với người suy thận độ 3, nếu không được ăn uống đúng cách, lượng độc tố tích tụ trong máu sẽ tăng nhanh, gây ra các biến chứng như tăng huyết áp, phù nề, rối loạn điện giải, thiếu máu và giảm miễn dịch.

Một chế độ ăn lành mạnh và được kiểm soát chặt chẽ có thể giúp:

• Giảm gánh nặng lọc cho thận.
• Hạn chế tích tụ ure và các chất thải.
• Phòng tránh biến chứng tim mạch và loãng xương.

Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng do suy thận gây ra. Việc ăn uống khoa học còn góp phần duy trì chức năng thận hiện có và nâng cao hiệu quả điều trị lâu dài.

Gợi ý thực đơn cho người suy thận độ 3 theo ngày

Để giúp bạn dễ hình dung cách xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 3, dưới đây là gợi ý một ngày ăn uống phù hợp:

Thực đơn trên được xây dựng với mục tiêu hỗ trợ kiểm soát lượng đạm, muối và kali trong khẩu phần ăn hàng ngày của người bệnh suy thận độ 3. Các món ăn chủ yếu sử dụng phương pháp chế biến đơn giản, dễ tiêu hóa, có thể góp phần giảm áp lực lên chức năng lọc của thận và hỗ trợ cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể.

Nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản dành cho người suy thận độ 3

Để xây dựng chế độ ăn hiệu quả cho người suy thận độ 3, cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản giúp giảm gánh nặng cho thận và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Đảm bảo protein phù hợp với mức độ suy thận và số lần chạy thận

Người chưa chạy thận cần ăn ít đạm hơn so với người đã lọc máu. Trung bình nên duy trì từ 0,6 đến 0,8g protein/kg cân nặng/ngày. Ưu tiên protein có giá trị sinh học cao từ trứng, cá, thịt nạc và đậu phụ với lượng vừa phải.

Cân bằng các chất điện giải và kiểm soát lượng nước đưa vào cơ thể

Kali, phospho và canxi là ba chất điện giải cần kiểm soát chặt. Một thực đơn cho người suy thận độ 3 nên hạn chế phospho từ nội tạng, sữa đặc hay nước ngọt có ga. Lượng nước nạp vào cơ thể cũng cần tính toán theo chỉ định của bác sĩ để tránh phù nề.

Bổ sung các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu

Do chế độ ăn kiêng khá khắt khe nên người bệnh thường thiếu các vitamin nhóm B, vitamin C, sắt hoặc kẽm. Có thể bổ sung qua thực phẩm chức năng theo hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng nếu chưa được tư vấn.

Hạn chế natri và giảm chất lỏng để tránh phù nề và tăng huyết áp

Natri làm tăng gánh nặng lọc của thận, gây giữ nước và tăng huyết áp. Do đó, nên tránh hoàn toàn các thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp, nước chấm, mì gói, xúc xích. Nấu ăn nhạt là nguyên tắc cần duy trì mỗi ngày.

Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, chất béo và chất đường bột

Tuy giảm đạm nhưng năng lượng vẫn cần được cung cấp đầy đủ để không gây sụt cân và suy nhược. Nên ưu tiên tinh bột dễ tiêu hóa như gạo trắng, miến, bún. Chất béo nên dùng dầu thực vật như dầu ô liu, dầu mè, hạn chế mỡ động vật.

Tuân thủ đúng nguyên tắc dinh dưỡng sẽ giúp người bệnh suy thận độ 3 duy trì thể trạng ổn định, giảm nguy cơ nhập viện và hỗ trợ quá trình điều trị đạt hiệu quả lâu dài.

Thực phẩm nên ăn và nên tránh đối người suy thận độ 3

Trong quá trình xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 3, việc lựa chọn đúng các loại thực phẩm nên ăn và nên tránh là yếu tố then chốt giúp làm chậm tiến triển bệnh và duy trì sức khỏe ổn định. Dưới đây là danh sách những thực phẩm người suy thận độ 3 nên ưu tiên và cần hạn chế trong khẩu phần ăn hàng ngày:

Những loại thực phẩm nên ăn

Khi bước vào giai đoạn 3 của suy thận, việc điều chỉnh chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc làm chậm tiến triển bệnh và bảo vệ chức năng thận còn lại. Dưới đây là những nhóm thực phẩm được khuyến khích sử dụng trong thực đơn cho người suy thận độ 3:

• Rau củ ít kali: Người bệnh nên ưu tiên những loại rau củ chứa ít kali để giảm gánh nặng cho thận như bầu, bí xanh, cà rốt, su su.
• Trái cây ít kali: Táo, lê, dưa gang là những loại trái cây lành mạnh, ít kali, lại dễ ăn và dễ kết hợp vào bữa phụ hoặc tráng miệng.
• Ngũ cốc tinh chế: Khác với người khỏe mạnh, bệnh nhân suy thận nên sử dụng ngũ cốc tinh chế như gạo trắng, bánh mì trắng thay vì ngũ cốc nguyên hạt, giúp kiểm soát lượng khoáng chất như phospho và kali nạp vào cơ thể.
• Cá, thịt nạc với lượng vừa đủ: Protein rất cần thiết nhưng nên ăn với lượng hợp lý theo chỉ dẫn bác sĩ. Ưu tiên cá trắng, ức gà bỏ da, thịt nạc heo để dễ tiêu và tốt cho sức khỏe thận.
• Chất béo tốt từ dầu thực vật: Thay vì sử dụng mỡ động vật, bạn nên ưu tiên dầu thực vật như dầu ô liu, dầu hướng dương để hỗ trợ tim mạch và tránh làm tăng cholesterol.
• Thực phẩm bổ sung vitamin: Một số vitamin có thể bị thiếu hụt do chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hoặc ảnh hưởng từ chức năng thận suy giảm. Việc bổ sung vitamin cần được thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng.

Một chế độ ăn uống nhẹ nhàng, phù hợp sẽ góp phần nâng đỡ chức năng thận và giúp người bệnh suy thận độ 3 duy trì sức khỏe ổn định hơn mỗi ngày. 

Những loại thực phẩm cần hạn chế hoặc tránh hoàn toàn

Bên cạnh những thực phẩm người bị suy thận độ 3 cần bổ sung thì cũng có những thực phẩm cần tránh để đảm bảo sức khỏe của người bệnh tiến triển hơn: 

• Thực phẩm giàu kali: Khi thận suy, khả năng đào thải kali giảm, dễ gây rối loạn nhịp tim. Người bệnh nên hạn chế chuối, đu đủ, khoai tây, rau dền và các rau củ nhiều kali.
• Nội tạng động vật và hải sản giàu đạm: Đây là nguồn protein cao nhưng đồng thời cũng chứa nhiều purin và photpho, có thể làm tăng áp lực lên thận. Gan, lòng, tim, tôm, cua... nên được hạn chế tối đa hoặc tránh dùng.
• Thực phẩm nhiều muối: Các loại như dưa chua, cá mắm, nước tương, nước mắm, mì gói… chứa lượng natri cao, gây giữ nước và tăng huyết áp, một yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận.
• Đồ hộp và thực phẩm chế biến sẵn: Chúng thường chứa chất bảo quản, phụ gia, muối và phospho ẩn đều không tốt cho chức năng lọc thải của thận. Cần đọc kỹ nhãn sản phẩm nếu buộc phải sử dụng.
• Bánh ngọt, nước ngọt có ga, nước tăng lực: Những thực phẩm này không có giá trị dinh dưỡng cho người bệnh thận, lại dễ gây tăng đường huyết, tăng cân và làm rối loạn chuyển hóa.
• Sữa đặc, phô mai, sữa nguyên kem: Chúng chứa nhiều chất béo bão hòa và phospho, nên được thay thế bằng sữa ít béo, ít phospho (theo hướng dẫn của bác sĩ).

Hạn chế những thực phẩm kể trên sẽ giúp người bệnh suy thận độ 3 kiểm soát tốt tình trạng bệnh, duy trì sức khỏe ổn định và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Các lưu ý quan trọng khi xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 3

Khi lập kế hoạch dinh dưỡng cho người suy thận độ 3, điều quan trọng không chỉ là chọn đúng thực phẩm mà còn cần lưu ý đến cách ăn, cách theo dõi và điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe từng người. Dưới đây là những điểm cần ghi nhớ:

• Theo dõi sát sao chỉ số xét nghiệm máu và nước tiểu để điều chỉnh khẩu phần phù hợp.
• Không tự ý bổ sung thực phẩm chức năng, vitamin hay thuốc lợi tiểu.
• Ưu tiên ăn thực phẩm tươi, nấu chín kỹ, không dùng nước luộc thực phẩm giàu kali.
• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày để tránh áp lực cho hệ tiêu hóa.
• Luôn có sổ theo dõi dinh dưỡng để kiểm soát lượng đạm, nước, năng lượng mỗi ngày.
• Tư vấn chuyên gia dinh dưỡng là bước cần thiết khi muốn thay đổi thực đơn lâu dài.

Xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 3 không chỉ là việc ăn gì hay tránh gì mà còn là cả một quá trình phối hợp giữa người bệnh, bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng. Một chế độ ăn hợp lý, cá nhân hóa theo tình trạng sức khỏe sẽ giúp làm chậm tiến triển bệnh, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.