Teo tinh hoàn sau khi bị quai bị: Dấu hiệu và cách điều trị

Teo tinh hoàn sau khi bị quai bị là một vấn đề sức khỏe mà nam giới có thể gặp phải khi bệnh quai bị không được điều trị kịp thời. Tình trạng này xảy ra khi virus quai bị tấn công và gây viêm nhiễm ở tinh hoàn, dẫn đến nguy cơ teo nhỏ hoặc mất chức năng tinh hoàn. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện các dấu hiệu của bệnh, hiểu rõ nguyên nhân và tìm hiểu các phương pháp điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe.

Teo tinh hoàn là gì?

Teo tinh hoàn là hiện tượng tình trạng kích thước của tinh hoàn bị thu nhỏ, dẫn đến suy giảm chức năng sản xuất tinh trùng và hormone sinh dục nam (testosterone). Mỗi nam giới có hai tinh hoàn, nằm trong bìu và có hình dạng giống quả trứng. Bìu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhiệt độ lý tưởng cho tinh hoàn, điều này là cần thiết để đảm bảo quá trình sản xuất tinh trùng và hormone không bị gián đoạn.

Teo tinh hoàn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, trong đó một số nguyên nhân phổ biến bao gồm chấn thương trực tiếp vào vùng tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh (varicocele) và đặc biệt là biến chứng teo tinh hoàn sau khi bị quai bị. Viêm tinh hoàn do quai bị là một tình trạng nghiêm trọng, có thể dẫn đến mất chức năng tinh hoàn vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Những yếu tố này có thể làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng và gây rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe sinh dục của nam giới.

Nguy cơ teo tinh hoàn sau khi bị quai bị

Teo tinh hoàn là một trong những biến chứng nguy hiểm sau khi nam giới mắc bệnh quai bị, đặc biệt thường gặp ở lứa tuổi dậy thì và trưởng thành. Bệnh quai bị do virus Paramyxovirus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến tuyến nước bọt dưới hàm. Tuy nhiên, sau khi virus xâm nhập vào cơ thể và nhân lên tại các hạch bạch huyết cũng như khoang tỵ hầu, chúng có thể lan rộng đến nhiều cơ quan khác, trong đó có tinh hoàn.

Biến chứng teo tinh hoàn sau khi bị quai bị là tình trạng viêm đặc hiệu và truyền nhiễm cấp tính. Virus khi tấn công vào tinh hoàn sẽ gây tổn thương các ống sinh tinh, dẫn đến hiện tượng phù nề và xơ hóa. Nếu quá trình xơ hóa kéo dài, các tế bào mầm bị tổn thương không thể phục hồi, dẫn đến teo tinh hoàn, mất dần chức năng sản sinh tinh trùng và nội tiết tố nam.

Tỷ lệ mắc biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới sau quai bị dao động từ 20% đến 37%, trong đó khoảng 10% trường hợp có nguy cơ tiến triển thành teo tinh hoàn. Nguy cơ này cao hơn ở trẻ em và trẻ vị thành niên. Nếu cả hai tinh hoàn cùng bị ảnh hưởng, người bệnh có nguy cơ cao bị vô sinh vĩnh viễn. Tuy nhiên, nếu chỉ một bên tinh hoàn bị teo, bên còn lại vẫn có thể đảm nhiệm chức năng sản xuất, nhờ vào cơ chế bù trừ sinh lý.

Hiện nay, không có thuốc đặc trị cho viêm tinh hoàn do quai bị. Điều trị chủ yếu mang tính hỗ trợ và kiểm soát triệu chứng. Cách phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm phòng vắc xin quai bị đầy đủ, nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng liên quan đến sức khỏe sinh sản nam giới.

Cách phòng ngừa biến chứng teo tinh hoàn sau khi bị quai bị ở nam giới

Teo tinh hoàn là một trong những biến chứng nặng nề và khó hồi phục sau khi mắc bệnh quai bị, đặc biệt khi virus gây bệnh lan truyền đến tinh hoàn và gây viêm. Để hạn chế nguy cơ biến chứng do bệnh truyền nhiễm này, dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa mà mọi người nên tham khảo:

Tiêm vắc xin phòng bệnh quai bị

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa đặc hiệu, giúp ngăn chặn virus Paramyxovirus gây viêm tuyến nước bọt và tinh hoàn. Vắc xin thường được phối hợp trong mũi MMR (vắc xin sởi - quai bị - rubella ). Tiêm chủng đầy đủ giúp hình thành miễn dịch bền vững, từ đó giảm đáng kể nguy cơ viêm tinh hoàn và biến chứng teo tinh hoàn, đặc biệt ở lứa tuổi trưởng thành.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp các loại vắc xin phối hợp phòng bệnh sởi, quai bị và rubella, bao gồm vắc xin MMR II và vắc xin PRIORIX. Đây là các loại vắc xin đạt tiêu chuẩn quốc tế, giúp bảo vệ hiệu quả trẻ em và người lớn khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây qua đường hô hấp, đồng thời phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm nhanh chóng, vui lòng liên hệ tổng đài 1800 6928 (nhánh 2).

Duy trì lối sống lành mạnh

Bỏ thói quen hút thuốc lá, hạn chế bia rượu giúp ổn định nội tiết và hạn chế tổn thương tế bào sinh tinh. Đồng thời, tập luyện thể dục đều đặn hỗ trợ lưu thông máu và điều hòa hormone, hỗ trợ chức năng sinh lý nam hoạt động hiệu quả.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Tăng cường thực phẩm giàu đạm, vitamin E, kẽm, selen và acid béo omega-3 giúp cải thiện sức khỏe tinh hoàn và giảm nguy cơ viêm nhiễm.

Khám sức khỏe sinh sản định kỳ

Theo dõi định kỳ sau khi mắc quai bị giúp phát hiện sớm các bất thường ở tinh hoàn như viêm, sưng hoặc teo nhẹ. Phát hiện kịp thời sẽ giúp can thiệp hiệu quả, ngăn ngừa tiến triển thành teo tinh hoàn vĩnh viễn.

Teo tinh hoàn sau khi bị quai bị là một biến chứng nặng nề, đặc biệt khi tình trạng viêm tinh hoàn không được phát hiện và xử trí kịp thời. Biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản mà còn tác động sâu sắc đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của nam giới. Vì vậy, việc chủ động tiêm phòng vắc xin sởi - quai bị - rubella (MMR), duy trì lối sống lành mạnh và khám sức khỏe định kỳ đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa biến chứng cũng như bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài. Sự chủ động trong phòng bệnh ngay từ hôm nay sẽ là nền tảng vững chắc cho sức khỏe sinh sản và hạnh phúc tương lai.