Tăng nhu động ruột là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc hiệu quả

Nhu động ruột là một hoạt động sinh lý bình thường, đảm bảo cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng và loại bỏ chất thải. Tuy nhiên, khi nhu động ruột tăng quá mức, hệ tiêu hóa có thể bị rối loạn, đặc biệt ở trẻ nhỏ và những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về “tăng nhu động ruột là gì?”, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, cũng như cách chăm sóc và phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa.

Nhu động ruột là gì?

Nhu động ruột là sự co thắt nhịp nhàng của các cơ trong thành ruột, giúp vận chuyển thức ăn, dịch tiêu hóa và chất thải qua các phần của đường tiêu hóa, từ dạ dày đến ruột non, ruột già và cuối cùng ra ngoài cơ thể. Vai trò chính của nhu động ruột trong hệ tiêu hóa:

• Hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng: Các cơn co bóp giúp trộn thức ăn với dịch tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu dưỡng chất qua thành ruột.
• Đẩy chất cặn bã ra ngoài: Nhu động ruột đảm bảo chất thải được loại bỏ khỏi cơ thể một cách hiệu quả, ngăn ngừa táo bón.
• Giữ cân bằng hệ vi sinh đường ruột: Hoạt động nhu động đều đặn giúp duy trì môi trường ổn định cho vi khuẩn có lợi trong ruột.

Tăng nhu động ruột là gì?

Tăng nhu động ruột là tình trạng các cơn co bóp của ruột xảy ra nhanh và mạnh hơn bình thường, khiến thức ăn và dịch tiêu hóa di chuyển quá nhanh qua đường ruột. Điều này dẫn đến việc cơ thể không kịp hấp thu chất dinh dưỡng, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, phân lỏng, hoặc đau bụng. Dưới đây là các triệu chứng phổ biến khi tăng nhu động ruột:

• Đi ngoài nhiều lần: Phân lỏng, nát, hoặc có nước, thường xảy ra nhiều lần trong ngày.
• Đau bụng quặn từng cơn: Cảm giác đau do các cơn co bóp ruột mạnh mẽ.
• Bụng sôi, đầy hơi: Ruột hoạt động quá mức gây ra tiếng sôi và cảm giác chướng bụng.
• Buồn nôn, mệt mỏi: Một số trường hợp có thể kèm theo buồn nôn hoặc cảm giác kiệt sức.

Nguyên nhân gây tăng nhu động ruột

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, từ yếu tố bên ngoài đến nội tại trong cơ thể.

• Nhiễm khuẩn hoặc virus đường ruột: Các tác nhân như vi khuẩn (E. coli, Salmonella) hoặc virus (Rotavirus, Norovirus) có thể kích thích ruột, gây tăng nhu động ruột và tiêu chảy.
• Thực phẩm khó tiêu hoặc không phù hợp: Ăn thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, cay nóng, hoặc thực phẩm lạ có thể kích thích ruột hoạt động mạnh hơn.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh, có thể làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến tăng nhu động ruột.
• Stress và căng thẳng: Căng thẳng tâm lý có thể kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng hoạt động co bóp của ruột.
• Rối loạn tiêu hóa chức năng: Các bệnh lý như hội chứng ruột kích thích cũng có thể gây tăng nhu động ruột.

Tăng nhu động ruột ở trẻ em

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, dễ bị kích thích bởi các yếu tố như nhiễm trùng, thực phẩm không phù hợp, hoặc thay đổi môi trường. Tăng nhu động ruột trẻ em thường xuất hiện trong các đợt tiêu chảy cấp do virus hoặc vi khuẩn, khiến trẻ dễ mất nước và suy dinh dưỡng nếu không được chăm sóc đúng cách. Một số dấu hiệu nhận biết như:

• Trẻ đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng hoặc có bọt.
• Quấy khóc, chán ăn, khó chịu.
• Đau bụng, bụng sôi, hoặc đầy hơi.

Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến mất nước nhanh, suy dinh dưỡng, hoặc rối loạn điện giải. Những dấu hiệu nguy hiểm bao gồm:

• Tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày.
• Phân có máu hoặc chất nhầy bất thường.
• Trẻ sốt cao, lờ đờ, hoặc có dấu hiệu mất nước (môi khô, mắt trũng, khóc không ra nước mắt).

Cách chăm sóc và phòng ngừa tăng nhu động ruột

Hiểu rõ “tăng nhu động ruột là gì?” không chỉ giúp nhận biết mà còn hỗ trợ bạn chăm sóc và phòng ngừa hiệu quả. 

Chăm sóc tại nhà

Một số biện pháp đơn giản tại nhà có thể giúp giảm khó chịu và hỗ trợ hệ tiêu hóa phục hồi nhanh hơn.

• Bù nước và điện giải: Uống nhiều nước hoặc dung dịch bù điện giải (ORS) để ngăn ngừa mất nước, đặc biệt ở trẻ em.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên các món dễ tiêu như cháo, súp, khoai lang, chuối chín, hoặc táo nghiền. Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, hoặc đồ uống chứa nhiều đường.
• Nghỉ ngơi: Giảm căng thẳng và dành thời gian nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi.

Phòng ngừa

Để hạn chế nguy cơ tái phát, bạn nên duy trì thói quen sinh hoạt và ăn uống lành mạnh ngay từ đầu.

• Ăn chín, uống sôi: Đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ và nước uống sạch sẽ.
• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Hạn chế lạm dụng thuốc: Tránh sử dụng kháng sinh khi không cần thiết, vì chúng có thể làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột.
• Theo dõi sức khỏe trẻ em: Đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống và vệ sinh của trẻ để tránh tăng nhu động ruột trẻ em.

Nếu tình trạng tăng nhu động ruột kéo dài hơn 2 - 3 ngày, kèm theo sốt, mất nước, sụt cân, hoặc các dấu hiệu bất thường khác, bạn cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tăng nhu động ruột là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động quá mức, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng, hoặc đầy hơi. Mặc dù phần lớn các trường hợp nhẹ có thể tự hồi phục với chăm sóc đúng cách, nhưng nếu kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Hiểu rõ “tăng nhu động ruột là gì?”, nguyên nhân, và cách xử lý sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe tiêu hóa cho bản thân và gia đình. Hãy chú ý đến chế độ ăn uống, vệ sinh, và lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ gặp phải tình trạng này.

Bên cạnh việc tìm hiểu “tăng nhu động ruột là gì?” thì việc tiêm chủng định kỳ là yếu tố quan trọng giúp tăng cường miễn dịch và phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, bao gồm các bệnh có thể gây rối loạn tiêu hóa. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các gói tiêm chủng chất lượng, được thiết kế phù hợp với mọi lứa tuổi, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hãy liên hệ ngay với Long Châu để được tư vấn và đăng ký gói tiêm chủng phù hợp, giúp bạn yên tâm chăm sóc sức khỏe cho cả gia đình!