Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt có vai trò gì?

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, đặc biệt ở độ tuổi trung niên và cao tuổi. Bệnh thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn. Chính vì vậy, tầm soát ung thư tuyến tiền liệt đóng vai trò then chốt trong việc nhận diện bệnh ngay từ giai đoạn đầu, khi cơ hội điều trị và hồi phục còn rất cao. Hiểu rõ về tầm soát, quy trình thực hiện và thời điểm thích hợp sẽ giúp nam giới bảo vệ sức khỏe của mình một cách chủ động hơn.

Vai trò của việc tầm soát ung thư tuyến tiền liệt

Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt là quá trình kiểm tra nhằm phát hiện sớm sự xuất hiện của tế bào ung thư trước khi chúng gây ra bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào. Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn khởi phát giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ biến chứng, hạn chế tác dụng phụ và duy trì chất lượng sống cho người bệnh.

Khi được chẩn đoán sớm, ung thư tuyến tiền liệt có khả năng chữa khỏi cao, đồng thời chi phí điều trị và thời gian hồi phục cũng được rút ngắn. Ngược lại, nếu bệnh đã tiến triển và di căn, việc điều trị sẽ phức tạp hơn, đòi hỏi các phương pháp can thiệp mạnh như xạ trị vùng chậu, tiềm ẩn nhiều rủi ro biến chứng, chi phí cao và tiên lượng sống giảm đáng kể.

Quy trình tầm soát ung thư tuyến tiền liệt

Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt thường kết hợp nhiều kỹ thuật, trong đó khám trực tràng và xét nghiệm PSA là hai bước quan trọng nhất. Dựa vào kết quả này, bác sĩ sẽ quyết định có cần làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu hay không.

Thăm khám tuyến tiền liệt

Đây là phương pháp đơn giản giúp nhận biết tình trạng bất thường như phì đại hoặc xuất hiện khối u. Bác sĩ đeo găng tay, bôi trơn và đưa ngón tay vào trực tràng để cảm nhận kích thước, hình dạng tuyến tiền liệt. Ở giai đoạn sớm, tuyến tiền liệt thường chưa thay đổi nhiều nên khó phát hiện chỉ bằng cách này, do đó xét nghiệm PSA sẽ được bổ sung.

Xét nghiệm nồng độ PSA

PSA (kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt) là một loại protein do tuyến tiền liệt tiết ra. Nồng độ PSA bình thường khoảng 3 - 4 ng/mL trở xuống. Khi xét nghiệm PSA cho chỉ số cao hơn, đặc biệt trên 10 ng/mL, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm hình ảnh hoặc sinh thiết. PSA cao có thể gặp ở nhiều tình trạng như viêm tuyến tiền liệt, phì đại lành tính hoặc ung thư, vì vậy kết quả này không đủ để kết luận bệnh.

Siêu âm đánh giá tuyến tiền liệt

Siêu âm giúp bác sĩ quan sát rõ hơn cấu trúc tuyến tiền liệt, phát hiện viêm, phì đại hoặc khối u. Thường sử dụng đầu dò qua trực tràng để cho hình ảnh chi tiết hơn. Tuy vậy, tổn thương ở giai đoạn sớm đôi khi vẫn khó phát hiện.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) có tiêm thuốc cản từ

Khi nghi ngờ ung thư hoặc cần xác định đặc điểm tổn thương, bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI. Phương pháp này cho hình ảnh rõ nét, đánh giá mức độ ác tính (PIRADs) và hỗ trợ xác định vị trí khối u khi làm sinh thiết, cũng như mức độ xâm lấn.

Sinh thiết tuyến tiền liệt

Bác sĩ lấy mẫu mô từ tuyến tiền liệt để quan sát dưới kính hiển vi nhằm xác định sự hiện diện của tế bào ung thư. Kết quả sinh thiết cũng cho biết mức độ ác tính của khối u. Nếu phát hiện ung thư, người bệnh sẽ được chỉ định thêm xét nghiệm hình ảnh để kiểm tra khả năng di căn.

Chẩn đoán hình ảnh phát hiện di căn

Ung thư tuyến tiền liệt thường lan đến xương, nên xạ hình xương là phương pháp quan trọng để phát hiện. Ngoài ra:

• MRI vùng chậu: Xác định xâm lấn mô mềm và hạch bạch huyết.
• CT scan toàn thân: Đánh giá di căn gan, phổi và các cơ quan khác.

Nam giới nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt khi nào?

Nam giới từ 50 tuổi được khuyến cáo thực hiện tầm soát định kỳ. Riêng những người thuộc nhóm nguy cơ cao nên bắt đầu sớm hơn, bao gồm:

• Có người thân ruột thịt từng mắc ung thư tuyến tiền liệt.
• Mang đột biến gen BRCA1, BRCA2 hoặc mắc hội chứng Lynch.
• Thừa cân, béo phì (chỉ số BMI trên 25 kg/m²).
• Thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, đặc biệt là thạch tín (Arsenic).

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng được cho là làm tăng nguy cơ mắc bệnh như hút thuốc lá hoặc từng bị viêm tuyến tiền liệt.

Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt là chìa khóa để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu rủi ro. Nam giới, đặc biệt từ tuổi 50 hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, nên chủ động kiểm tra định kỳ để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Việc quan tâm đến sức khỏe tuyến tiền liệt hôm nay chính là đầu tư cho chất lượng cuộc sống mai sau.

Bên cạnh việc tầm soát và chăm sóc sức khỏe định kỳ, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh truyền nhiễm bằng tiêm chủng cũng là yếu tố quan trọng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các gói tiêm phù hợp cho mọi độ tuổi, được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại. Không gian tiêm an toàn, quy trình chuyên nghiệp, chăm sóc tận tình sẽ giúp bạn an tâm bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.