Sưng mắt cá chân: Nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách xử lý hiệu quả

Không ít người từng trải qua hiện tượng mắt cá chân sưng to, kèm cảm giác nặng nề hoặc đau nhức. Có trường hợp chỉ do vận động quá sức, đứng lâu hay va chạm nhẹ, nhưng đôi khi sưng mắt cá chân lại phản ánh những bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến tim, thận hoặc gan. Việc tìm hiểu nguyên nhân và mức độ nguy hiểm sẽ giúp bạn có hướng xử lý kịp thời, hạn chế biến chứng.

Sưng mắt cá chân là dấu hiệu của tình trạng gì?

Nguyên nhân gây sưng mắt cá chân khá đa dạng, từ những yếu tố cơ học đơn giản đến bệnh lý phức tạp:

Chấn thương và bong gân

Khi bạn bị vấp ngã hoặc xoay khớp sai tư thế, mô mềm quanh khớp sẽ tổn thương và gây sưng. Đây là nguyên nhân thường gặp, đặc biệt ở những người chơi thể thao hoặc vận động mạnh.

Đứng hoặc ngồi lâu

Việc ngồi lâu trên máy bay, lái xe đường dài hay đứng nhiều giờ khiến máu ứ lại ở chi dưới. Tình trạng này có thể gây sưng tạm thời ở mắt cá chân và thường biến mất khi nghỉ ngơi.

Suy tĩnh mạch mạn tính

Van tĩnh mạch yếu khiến máu khó lưu thông, chảy ngược và gây phù ở chân, đặc biệt là vùng mắt cá. Đây là nguyên nhân phổ biến ở người lớn tuổi hoặc người ít vận động.

Suy tim

Khi tim không bơm máu hiệu quả, dịch có thể ứ lại ở chi dưới và gây sưng phù. Mắt cá chân và bàn chân thường là những vị trí dễ nhận thấy tình trạng này.

Bệnh thận

Thận hoạt động kém sẽ không lọc hết lượng chất lỏng dư thừa trong cơ thể. Hệ quả là tình trạng phù xuất hiện, thường bắt đầu ở mắt cá và bàn chân.

Bệnh gan

Khi gan suy giảm chức năng, lượng albumin trong máu giảm khiến cân bằng dịch bị rối loạn. Điều này làm dịch tích tụ và gây sưng ở mắt cá chân.

Rối loạn nội tiết hoặc tác dụng phụ của thuốc

Một số thuốc chống viêm, thuốc hạ huyết áp hay tình trạng rối loạn tuyến giáp có thể gây giữ nước. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến sưng phù ở mắt cá chân.

Nếu tình trạng sưng xảy ra thường xuyên và không rõ nguyên nhân, bạn nên đi khám để được chẩn đoán chính xác và xử lý kịp thời.

Sưng mắt cá chân có nguy hiểm không?

Không phải lúc nào sưng mắt cá chân cũng nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp, đây chỉ là hiện tượng tạm thời do chấn thương nhẹ, đứng lâu hoặc vận động nhiều. Những trường hợp này thường cải thiện sau khi nghỉ ngơi và chườm lạnh.

Tuy nhiên, nếu sưng đi kèm các dấu hiệu bất thường thì cần đặc biệt lưu ý. Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) có thể gây sưng kèm đau, đỏ và nóng, thậm chí dẫn đến thuyên tắc phổi nếu cục máu đông di chuyển. Người mắc suy tim sung huyết thường sưng mắt cá kèm theo khó thở, mệt mỏi. Ngoài ra, bệnh gan và thận cũng là nguyên nhân phổ biến, biểu hiện bằng tình trạng sưng kéo dài kèm vàng da, mệt mỏi hoặc tiểu ít.

Nếu không được xử lý kịp thời, sưng mắt cá chân có thể dẫn đến loét da, nhiễm trùng, giảm khả năng vận động và làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch.

Đừng bỏ qua các dấu hiệu bất thường đi kèm với sưng, hãy tìm đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Cách xử lý và chăm sóc khi bị sưng mắt cá chân

Tùy theo nguyên nhân, việc xử lý tình trạng sưng mắt cá chân sẽ có những cách tiếp cận khác nhau. Trong các trường hợp nhẹ, bạn có thể áp dụng biện pháp tại nhà như nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh, chườm lạnh trong 48 giờ đầu nếu do chấn thương, kê cao chân khi nằm để giúp máu lưu thông tốt hơn, hoặc sử dụng băng thun cố định khớp khi bị bong gân.

Ngoài ra, việc điều chỉnh thói quen sống cũng đóng vai trò quan trọng. Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ hay bơi lội giúp tăng tuần hoàn máu, trong khi giảm ăn mặn sẽ hạn chế tình trạng tích nước. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tránh ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu để giảm áp lực lên mắt cá chân.

Trong trường hợp nghi ngờ nguyên nhân bệnh lý, hỗ trợ y tế là cần thiết. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc lợi tiểu, thuốc chống đông hoặc đưa ra các phương án can thiệp phù hợp tùy vào tình trạng của từng bệnh nhân.

Khi sưng kèm đau dữ dội hoặc tái phát nhiều lần, bạn nên đến bệnh viện để được đánh giá toàn diện và điều trị kịp thời.

Khi nào cần đi khám bác sĩ vì sưng mắt cá chân?

Không phải trường hợp nào sưng mắt cá chân cũng nguy hiểm, nhưng có một số dấu hiệu cho thấy bạn cần đi khám ngay. Nếu tình trạng sưng kèm theo khó thở, tức ngực thì có thể liên quan đến bệnh tim. Khi sưng đi cùng vàng da và mệt mỏi, đây có thể là dấu hiệu bệnh gan.

Ngoài ra, nếu sưng kéo dài không giảm sau vài ngày nghỉ ngơi, hoặc mắt cá chân trở nên đỏ, đau, nóng thì có thể liên quan đến viêm khớp hoặc huyết khối tĩnh mạch. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm Doppler để kiểm tra tĩnh mạch, cùng với các xét nghiệm máu và nước tiểu nhằm đánh giá chức năng gan, thận và tim.

Nếu bạn thấy mắt cá chân sưng bất thường, hãy đi khám sớm để phòng ngừa biến chứng.

Phòng ngừa sưng mắt cá chân như thế nào?

Một số thói quen có thể giúp giảm nguy cơ tái phát tình trạng này:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh gây áp lực quá mức lên khớp cổ chân.
• Tập thể dục đều đặn: Đi bộ, yoga, bơi giúp tăng lưu thông máu.
• Chế độ ăn hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế muối và đồ uống có cồn.
• Thói quen sinh hoạt tốt: Ngủ đủ giấc, kê cao chân khi nằm, thay đổi tư thế thường xuyên.
• Khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm bệnh tim, thận, gan – những nguyên nhân phổ biến gây phù.

Đặt lịch khám định kỳ tại các cơ sở y tế để kiểm soát sức khỏe tổng quát, phòng ngừa các nguyên nhân tiềm ẩn gây sưng.

Sưng mắt cá chân có thể chỉ là phản ứng tạm thời do hoạt động, nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, chăm sóc đúng cách và chủ động đi khám sẽ giúp giảm biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.