Sốt chảy máu mũi: Nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả

Sốt và chảy máu mũi là hai triệu chứng phổ biến nhưng khi xuất hiện đồng thời, chúng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý. Việc nhận biết sớm và xử lý đúng cách đóng vai trò thiết yếu trong phòng ngừa biến chứng. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nguyên nhân sốt chảy máu mũi và cách phòng ngừa nhé.

Nguyên nhân gây sốt chảy máu mũi thường gặp

Sốt kèm chảy máu mũi là triệu chứng thường gặp trong nhiều bệnh lý, hiểu rõ nguyên nhân giúp người bệnh xác định được hướng xử lý chính xác. Một số nguyên nhân gây sốt chảy máu mũi bao gồm: 

Nhiễm virus, vi khuẩn đường hô hấp trên

Sốt kèm chảy máu mũi thường là biểu hiện liên quan đến các bệnh lý như cảm cúm, viêm xoang hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên. Khi cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh, quá trình viêm xảy ra tại niêm mạc mũi có thể làm tổn thương hoặc suy yếu các mao mạch nhỏ. Sự gia tăng áp lực trong mạch máu kết hợp với tổn thương cấu trúc khiến chúng dễ vỡ, gây chảy máu cam. Tình trạng này đặc biệt dễ xảy ra ở người có niêm mạc mũi nhạy cảm hoặc đang sinh sống trong môi trường hanh khô, sử dụng thuốc làm khô niêm mạc. Việc theo dõi triệu chứng và điều trị nguyên nhân là cần thiết để phòng ngừa biến chứng.

Rối loạn đông máu

Các rối loạn đông máu như giảm tiểu cầu hoặc thiếu hụt các yếu tố đông máu là nguyên nhân tiềm ẩn gây chảy máu mũi khi sốt. Trong những tình trạng này, khả năng cầm máu của cơ thể bị suy giảm, khiến các mao mạch dễ tổn thương và khó phục hồi sau khi vỡ. Khi sốt làm tăng áp lực tuần hoàn và kích thích phản ứng viêm, nguy cơ chảy máu mũi kéo dài càng cao. Việc phát hiện sớm và điều trị nguyên nhân gây rối loạn đông máu có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các biến chứng chảy máu nghiêm trọng.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc chẳng hạn như aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid có thể làm giảm khả năng đông máu, khiến mũi dễ chảy máu hơn. Nếu bạn đang dùng các loại thuốc này và gặp tình trạng sốt chảy máu mũi, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc tìm phương pháp thay thế.

Yếu tố môi trường

Môi trường khô, nóng, hoặc không khí có độ ẩm thấp có thể làm khô niêm mạc mũi, khiến các mạch máu dễ vỡ hơn. Ở Việt Nam, thời tiết khô hanh vào mùa đông hoặc những ngày nắng nóng kéo dài thường làm tăng nguy cơ sốt chảy máu mũi, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi có niêm mạc mũi nhạy cảm.

Triệu chứng của sốt chảy máu mũi

Sốt kèm chảy máu mũi là một biểu hiện lâm sàng có thể gặp trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. Triệu chứng thường khởi phát với sốt nhẹ đến cao, kèm theo cảm giác mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh và vã mồ hôi. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể bị chảy máu cam một bên hoặc hai bên mũi, lượng máu dao động từ vài giọt đến dòng chảy nhiều, kéo dài hoặc tái phát. Máu thường có màu đỏ tươi, đôi khi kèm theo dịch nhầy. Một số trường hợp còn có cảm giác nóng rát hoặc đau nhẹ vùng mũi trước khi chảy máu. 

Nếu nguyên nhân là do nhiễm trùng đường hô hấp, người bệnh có thể kèm theo nghẹt mũi, ho, đau họng. Trong những tình huống liên quan đến rối loạn đông máu, các dấu hiệu bầm tím da, chảy máu nướu răng hoặc chảy máu kéo dài sau chấn thương nhỏ cũng có thể xuất hiện. Triệu chứng sốt kèm chảy máu mũi cần được theo dõi cẩn thận vì có thể là biểu hiện ban đầu của các bệnh lý nghiêm trọng như sốt xuất huyết hoặc rối loạn huyết học.

Cách phân biệt mức độ nghiêm trọng của sốt chảy máu mũi

Sốt kèm chảy máu mũi có thể là biểu hiện thoáng qua nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc phân biệt mức độ nghiêm trọng giúp xác định thời điểm cần tự theo dõi tại nhà và khi nào nên đi khám bác sĩ. Dưới đây là cách phân biệt mức độ nghiêm trọng của sốt chảy máu mũi mà bạn có thể tham khảo: 

Mức độ nhẹ

Nếu bạn bị sốt nhẹ dưới 38,5°C kèm chảy máu mũi tự cầm trong vòng 5 - 10 phút thì không đáng lo ngại. Nguyên nhân có thể do cảm lạnh, viêm nhẹ đường hô hấp trên hoặc do môi trường hanh khô khiến niêm mạc mũi bị tổn thương. Trong trường hợp này, bạn có thể nghỉ ngơi, uống nhiều nước, giữ ẩm không khí và chăm sóc mũi bằng cách xịt nước muối sinh lý.

Mức độ nghiêm trọng hơn

Nếu sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 48 giờ, máu mũi chảy nhiều, khó cầm máu sau 20 phút hoặc kèm các dấu hiệu toàn thân như mệt mỏi, nổi ban, bầm da hay chảy máu ở vị trí khác thì bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám, theo dõi và điều trị kịp thời. Những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của nhiễm trùng nặng, viêm xoang cấp hoặc bệnh lý huyết học, đặc biệt là sốt xuất huyết.

Cách phòng ngừa sốt chảy máu mũi hiệu quả

Thực hiện các biện pháp phòng ngừa tích cực có thể giúp hạn chế nguy cơ tái phát tình trạng sốt chảy máu mũi, đồng thời góp phần duy trì sức khỏe bền vững và nâng cao khả năng tự bảo vệ cơ thể trước những yếu tố gây bệnh. Một số cách phòng ngừa sốt chảy máu mũi hiệu quả như:

• Giữ ẩm mũi và môi trường: Sử dụng máy phun sương hoặc đặt một bát nước trong phòng để tăng độ ẩm, đặc biệt trong mùa khô hanh. Bạn cũng có thể sử dụng gel dưỡng ẩm mũi hoặc xịt nước muối sinh lý để giữ niêm mạc mũi không bị khô.
• Vệ sinh mũi đúng cách: Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày giúp loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn, giảm nguy cơ viêm nhiễm. Lưu ý không rửa mũi quá mạnh để tránh làm tổn thương niêm mạc.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất và môi trường khắc nghiệt: Hạn chế ngửi hóa chất mạnh, khói bụi hoặc tiếp xúc với không khí quá nóng, khô. Nếu làm việc trong môi trường ô nhiễm, hãy đeo khẩu trang để bảo vệ mũi.
• Khám sức khỏe định kỳ: Nếu bạn có tiền sử rối loạn đông máu hoặc thường xuyên bị sốt chảy máu mũi, hãy đi khám định kỳ để kiểm tra các chỉ số máu và nhận tư vấn từ bác sĩ. Điều này đặc biệt quan trọng với những người có bệnh lý nền như cao huyết áp hoặc bệnh gan.

Tóm lại, sốt chảy máu mũi có thể xuất phát từ những nguyên nhân nhẹ đến nghiêm trọng. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng đi kèm và giúp bạn phản ứng nhanh chóng, đồng thời biết lúc nào cần đến cơ sở y tế. Thực hành phòng ngừa đơn giản như giữ ẩm môi trường và vệ sinh mũi đúng cách có thể giảm đáng kể rủi ro tái phát sốt chảy máu mũi. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết để bảo vệ sức khỏe tốt nhất bạn nhé.