Sinh non 28 tuần có nuôi được không? Nguy cơ và biến chứng thường gặp

Sinh non 28 tuần có nuôi được không là câu hỏi quan trọng, bởi đây là giai đoạn thai nhi chưa hoàn thiện nhiều cơ quan quan trọng như phổi, hệ miễn dịch hay hệ thần kinh. Tuy nhiên, nhờ các tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại và hệ thống chăm sóc sơ sinh chuyên sâu, rất nhiều trẻ sinh non 28 tuần đã được nuôi sống và phát triển khỏe mạnh khi được hỗ trợ đúng cách.

Sinh non 28 tuần có nuôi được không?

Nhờ những bước tiến của y học, trẻ sinh non 28 tuần hoàn toàn có thể được nuôi sống khi được hỗ trợ trong môi trường chăm sóc đặc biệt. Ở tuổi thai này, trọng lượng trẻ khoảng 1.000 - 1.200 g, các cơ quan còn chưa hoàn thiện nên cần sự trợ giúp chuyên sâu. Việc điều trị đúng quy trình đóng vai trò quyết định đến khả năng sống cũng như sự phát triển về sau.

Điều kiện cần để nuôi sống trẻ sinh non 28 tuần:

Hỗ trợ hô hấp bằng máy thở

Do phổi chưa phát triển đầy đủ và thiếu surfactant, trẻ dễ rơi vào suy hô hấp. Vì vậy:

• Máy thở hoặc CPAP giúp duy trì nhịp thở ổn định.
• Có thể chỉ định bổ sung surfactant để cải thiện chức năng phổi.

Lồng ấp duy trì thân nhiệt ổn định

Khả năng tự điều nhiệt của trẻ hầu như chưa có, dễ mất nhiệt nhanh:

• Lồng ấp giúp giữ ấm, ổn định môi trường sống.
• Giảm nguy cơ nhiễm trùng và mất nước qua da.

Nuôi dưỡng bằng sữa mẹ qua ống

Trẻ chưa đủ sức bú trực tiếp nên cần:

• Cho ăn qua sonde với lượng tăng dần.
• Ưu tiên sữa mẹ vắt vì giàu kháng thể và dễ hấp thu.
• Bổ sung fortifier nhằm hỗ trợ tăng trưởng và phát triển não bộ.

Theo dõi liên tục các chỉ số sinh tồn

Theo dõi liên tục các chỉ số sinh tồn bao gồm: Nhịp tim, nhịp thở, nồng độ oxy, thân nhiệt, dấu hiệu nhiễm trùng. Việc theo dõi 24/24 giúp phát hiện sớm bất thường và xử trí ngay lập tức.

Tỷ lệ sống phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Tại các trung tâm NICU hiện đại, tỷ lệ sống của trẻ sinh non 28 tuần có thể đạt 80 - 90%. Kết quả này chịu ảnh hưởng bởi:

• Cân nặng lúc sinh: Trẻ càng nặng, tiên lượng càng tốt.
• Sức khỏe người mẹ: Bệnh lý thai kỳ có thể tăng nguy cơ biến chứng.
• Chất lượng chăm sóc y tế: Trang thiết bị, đội ngũ bác sĩ và quy trình điều trị quyết định lớn đến khả năng sống còn.

Nguy cơ và biến chứng thường gặp

Do hệ cơ quan chưa hoàn chỉnh, trẻ sinh non 28 tuần (thuộc nhóm sinh cực non) dễ đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng đe dọa trực tiếp đến sự sống và chất lượng cuộc sống sau này.

Suy hô hấp

Hệ hô hấp là cơ quan bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Phổi trẻ sinh non 28 tuần thiếu trầm trọng chất Surfactant (chất hoạt động bề mặt), khiến các túi khí (phế nang) bị xẹp lại ngay sau khi thở ra.

• Hội chứng suy hô hấp: Đây là biến chứng phổ biến nhất, đòi hỏi can thiệp hô hấp ngay lập tức.
• Tổn thương phổi mãn tính: Trẻ thường cần thở máy trong thời gian dài để duy trì sự sống. Việc này có thể dẫn đến loạn sản phế quản phổi, một tổn thương phổi mãn tính cần hỗ trợ oxy kéo dài sau này.

Nhiễm trùng huyết và viêm ruột hoại tử

Hệ miễn dịch của trẻ sinh non 28 tuần còn rất yếu, hàng rào bảo vệ đường ruột chưa hoàn thiện, khiến trẻ dễ bị tấn công bởi vi khuẩn:

• Nhiễm trùng huyết nặng: Là tình trạng nhiễm trùng toàn thân đe dọa tính mạng. Trẻ non tháng dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như Viêm phổi sơ sinh do chưa có đủ kháng thể.
• Viêm ruột hoại tử: Đây là một biến chứng tiêu hóa nguy hiểm, trong đó một phần ruột bị viêm và hoại tử. Viêm ruột hoại tử làm tăng đáng kể tỷ lệ tử vong và cần can thiệp ngoại khoa khẩn cấp.

Xuất huyết não

Mạch máu não của trẻ cực non rất mỏng manh và yếu ớt. Sự thay đổi đột ngột về huyết áp hoặc áp lực hô hấp có thể làm mạch máu dễ vỡ:

• Xuất huyết não: Các mức độ xuất huyết từ độ 1 (nhẹ) đến độ 4 (nặng). Xuất huyết độ 3 - 4 gây tổn thương mô não vĩnh viễn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển sau này.
• Nguy cơ lâu dài: Trẻ có nguy cơ cao bị chậm vận động, bại não và chậm phát triển trí tuệ, đòi hỏi phải có các chương trình can thiệp sớm chuyên biệt.

Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non

Biến chứng này liên quan đến thị lực, thường xuất hiện ở trẻ phải dùng oxy trong thời gian dài:

• Phát triển bất thường: Mạch máu võng mạc (lớp nhạy sáng ở mắt) phát triển bất thường, dẫn đến bong võng mạc.
• Hậu quả: Nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời (thường bằng laser hoặc tiêm thuốc), trẻ có thể bị giảm thị lực hoặc dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.

Cách chăm sóc trẻ sinh non 28 tuần

Trẻ sinh non ở tuần 28 cần được chăm sóc đặc biệt tại khoa hồi sức sơ sinh (NICU) với sự hỗ trợ của máy móc và đội ngũ y tế chuyên môn. Việc chăm sóc đúng cách giúp tăng cơ hội sống sót và giảm biến chứng lâu dài.

Chăm sóc tại phòng NICU

Trẻ cần được điều trị trong NICU với:

• Hỗ trợ hô hấp phù hợp.
• Lồng ấp giữ ấm và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Theo dõi liên tục bằng máy monitor.
• Can thiệp kịp thời khi có biến chứng.

Nuôi dưỡng bằng sữa mẹ và tăng cường dinh dưỡng

• Sữa mẹ là lựa chọn tối ưu, giúp trẻ tăng sức đề kháng.
• Có thể cần fortifier để đáp ứng nhu cầu năng lượng và vi chất.
• Tăng dần lượng sữa theo khả năng dung nạp của trẻ.

Theo dõi phát triển lâu dài sau xuất viện

Trẻ sinh non 28 tuần cần được theo dõi định kỳ:

• Tăng trưởng: Cân nặng, chiều cao, vòng đầu.
• Phát triển trí tuệ và vận động.
• Khám mắt để tầm soát ROP.
• Khám thính lực định kỳ.

Hỗ trợ tâm lý cho cha mẹ

Cha mẹ thường lo lắng, căng thẳng khi con nằm NICU. Nhân viên y tế cần:

• Giải thích rõ tình trạng của trẻ.
• Khuyến khích phương pháp da kề da.
• Hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc trẻ tại nhà sau xuất viện.

Sinh non 28 tuần có nuôi được không? Với nền y học hiện đại và chuyên môn cao, câu trả lời là có. Dù trẻ phải đối mặt với nhiều nguy cơ nghiêm trọng, việc hỗ trợ hô hấp, nuôi dưỡng đúng cách bằng sữa mẹ kết hợp fortifier và theo dõi sát tại NICU giúp tăng đáng kể cơ hội sống và phát triển khỏe mạnh. Sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và gia đình, cùng với sự kiên trì trong chăm sóc, chính là chìa khóa mang lại tương lai tốt đẹp hơn cho trẻ sinh non 28 tuần, giúp trẻ vượt qua những thử thách ban đầu và bắt kịp đà phát triển