Nội soi đại tràng có đau không? Làm gì để giảm khó chịu?

Nội soi đại tràng là một trong những phương pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các bệnh lý đường ruột, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn e ngại vì lo sợ cảm giác đau hoặc khó chịu khi thực hiện. Vậy thực tế nội soi đại tràng có đau không và làm sao để quá trình này nhẹ nhàng hơn?

Tìm hiểu về nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng là gì?

Nội soi đại tràng là kỹ thuật đưa một ống mềm, nhỏ, có gắn camera và nguồn sáng ở đầu vào hậu môn, sau đó di chuyển dọc theo toàn bộ chiều dài đại tràng. Hình ảnh thu được sẽ hiển thị trực tiếp trên màn hình, cho phép bác sĩ quan sát rõ ràng lớp niêm mạc và phát hiện sớm những bất thường.

Thông qua nội soi, bác sĩ có thể:

• Phát hiện tổn thương như viêm loét, xuất huyết, hoặc hẹp lòng đại tràng.
• Nhận diện và cắt bỏ polyp, yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư.
• Lấy mẫu mô (sinh thiết) để xét nghiệm tế bào học.
• Can thiệp điều trị ngay như cầm máu ổ loét hoặc lấy dị vật.

Thông thường, một ca nội soi đại tràng kéo dài khoảng 15 - 30 phút. Thời gian có thể lâu hơn nếu cần can thiệp điều trị hoặc xử lý các bất thường phức tạp.

Khi nào cần nội soi đại tràng?

Nội soi đại tràng thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Xuất huyết tiêu hóa dưới, đi ngoài ra máu đỏ tươi, máu lẫn phân hoặc phân đen.
• Thay đổi thói quen đại tiện, táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân.
• Đau bụng kéo dài hoặc cảm giác khó chịu vùng bụng dưới.
• Sụt cân nhanh, mệt mỏi, thiếu máu không rõ nguyên nhân.
• Tầm soát ung thư đại tràng, đặc biệt ở người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Việc nội soi giúp phát hiện bệnh sớm, từ đó điều trị hiệu quả và giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Nội soi đại tràng có đau không?

Để trả lời câu hỏi "Nội soi đại tràng có đau không?" thì cảm giác khi nội soi đại tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó phương pháp thực hiện là yếu tố quan trọng nhất.

Nội soi đại tràng không gây mê

Ở phương pháp này, người bệnh hoàn toàn tỉnh táo và có thể cảm nhận được mọi thao tác của bác sĩ. Những cảm giác thường gặp bao gồm:

• Khó chịu nhẹ khi ống soi đi qua các đoạn cong hoặc gấp khúc của đại tràng.
• Căng tức bụng do bác sĩ bơm khí hoặc CO₂ để làm giãn lòng đại tràng, giúp quan sát rõ hơn.
• Co thắt nhẹ hoặc đau thoáng qua ở những đoạn ruột nhạy cảm, đặc biệt khi có viêm hoặc tổn thương.
• Mức độ khó chịu này ở hầu hết người bệnh chỉ ở mức chấp nhận được và sẽ nhanh chóng giảm sau khi kết thúc thủ thuật.

Nội soi đại tràng có gây mê 

Với phương pháp nội soi đại tràng gây mê, người bệnh được tiêm thuốc an thần qua đường tĩnh mạch, giúp ngủ sâu và không cảm nhận đau đớn trong suốt quá trình nội soi. Sau khi tỉnh lại, người bệnh chỉ cảm thấy hơi đầy hơi hoặc tức bụng nhẹ do lượng khí còn sót lại, nhưng tình trạng này sẽ biến mất trong vài giờ. 

Phương pháp gây mê giúp giảm tối đa cảm giác khó chịu, nhưng cần có bác sĩ gây mê hồi sức, thời gian theo dõi lâu hơn và chi phí thường cao hơn so với nội soi thường.

Cách giảm khó chịu khi nội soi đại tràng

Dù nội soi đại tràng là thủ thuật an toàn và thường không gây đau quá mức, nhưng cảm giác khó chịu vẫn khiến nhiều người e ngại. Thực tế, có rất nhiều biện pháp giúp giảm bớt tình trạng này, từ khâu chuẩn bị trước thủ thuật, trong lúc thực hiện, đến sau khi nội soi.

Lựa chọn phương pháp nội soi phù hợp

Nội soi thường (không gây mê)

Phù hợp với những người có ngưỡng chịu đau tốt, muốn tiết kiệm chi phí và thời gian hồi phục nhanh. Tuy nhiên, bạn sẽ cảm nhận được cảm giác căng tức hoặc hơi co thắt khi ống soi đi qua những đoạn cong của đại tràng.

Nội soi có gây mê

Giúp bạn ngủ sâu trong suốt quá trình, hoàn toàn không cảm nhận đau đớn. Phương pháp này phù hợp với những người lo lắng, có tiền sử nội soi khó hoặc đại tràng dài và nhiều khúc gấp. 

Tuy nhiên, cần thời gian theo dõi lâu hơn và có nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc mê (dù rất hiếm). Nếu đây là lần đầu tiên nội soi hoặc sợ đau, hãy trao đổi với bác sĩ để chọn nội soi gây mê.

Tuân thủ chế độ ăn trước khi nội soi

Đại tràng sạch không chỉ giúp hình ảnh quan sát rõ nét mà còn giảm ma sát và cảm giác khó chịu khi ống soi di chuyển. Người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn trước nội soi:

• 2 - 3 ngày trước nội soi: Ăn ít chất xơ, hạn chế rau xanh, trái cây có hạt, ngũ cốc nguyên hạt.
• 1 ngày trước nội soi: Chỉ ăn thức ăn lỏng dễ tiêu như cháo, súp, nước lọc và nhịn ăn tối thiểu 6 - 8 giờ trước khi nội soi.
• Uống thuốc xổ làm sạch ruột: Uống thuốc theo đúng hướng dẫn về thời gian và liều lượng. Việc làm sạch triệt để sẽ giúp quá trình nội soi diễn ra trơn tru hơn.
• Uống đủ nước: Giúp thuốc làm sạch ruột phát huy hiệu quả tốt và hạn chế mất nước.

Giữ tâm lý thoải mái và hợp tác với bác sĩ

Tâm lý căng thẳng khiến cơ thành bụng và cơ vòng hậu môn co lại, gây khó khăn cho ống soi di chuyển làm bạn cảm thấy đau hơn. Trong quá trình nội soi nên hít thở sâu và đều, giúp cơ bụng thả lỏng.

Chăm sóc sau nội soi để nhanh hồi phục

Sau khi nội soi, đặc biệt là với phương pháp gây mê, bạn cần nghỉ ngơi và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh khó chịu kéo dài:

• Uống nhiều nước để bù lại lượng nước mất trong quá trình làm sạch ruột.
• Ăn nhẹ, ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu trong 24 giờ đầu.
• Nếu vẫn còn đầy hơi, hãy đi bộ nhẹ nhàng để khí trong đại tràng thoát ra nhanh hơn.
• Báo ngay cho bác sĩ nếu có đau bụng dữ dội, sốt, chảy máu hậu môn nhiều.

Hy vọng qua bài viết này bạn đã giải đáp được thắc mắc “Nội soi đại tràng có đau không?”. Nội soi đại tràng là phương pháp thăm khám hiệu quả, giúp phát hiện sớm nhiều bệnh lý đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. Cảm giác khó chịu trong quá trình thực hiện thường chỉ là tạm thời, có thể giảm thiểu đáng kể nếu bạn chuẩn bị kỹ lưỡng, giữ tâm lý thoải mái và lựa chọn cơ sở y tế uy tín. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn nào, đừng ngần ngại tham khảo thêm tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu nhé!