Mở rộng độ tuổi tiêm vắc xin phế cầu 20 và viêm não mô cầu

Ngày 7/11/2025, Bộ Y tế Việt Nam đã chính thức phê duyệt mở rộng độ tuổi tiêm chủng đối với hai loại vắc xin quan trọng: Vắc xin phế cầu PCV20 của Pfizer và vắc xin não mô cầu ACYW‑TT của Sanofi. Theo quyết định mới, trẻ từ 6 tuần tuổi đã có thể tiêm hai loại vắc xin này, thay vì các mốc lớn hơn trước đây. Đây là một bước tiến đáng kể trong công tác phòng ngừa bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh có xu hướng gia tăng.

Tình hình dịch bệnh viêm màng não mô cầu và phế cầu tại Việt Nam

Trong năm 2025, Việt Nam ghi nhận xu hướng gia tăng các ca bệnh xâm lấn do vi khuẩn não mô cầu với khoảng 84 trường hợp mắc và 1 ca tử vong - tăng gấp 6 lần so với cùng kỳ năm trước. Vi khuẩn này lây qua đường hô hấp, có thể gây viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết, diễn tiến nhanh và nguy hiểm.

Bên cạnh đó, phế cầu khuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết ở trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 2 tuổi. Mỗi năm, hàng triệu trẻ em trên thế giới mắc bệnh do phế cầu, trong đó trẻ dưới 1 tuổi có nguy cơ cao nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Vì vậy, việc tiêm vắc xin phòng ngừa sớm đóng vai trò then chốt giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng ở trẻ sơ sinh.

Vì sao trẻ dưới 1 tuổi cần tiêm vắc xin sớm?

Giai đoạn dưới 12 tháng tuổi là thời điểm hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, dễ bị tấn công bởi các loại vi khuẩn nguy hiểm. Các bệnh do phế cầu và não mô cầu gây ra thường khởi phát đột ngột, tiến triển nhanh và có thể để lại di chứng thần kinh nặng nề hoặc thậm chí đe dọa tính mạng.

Việc tiêm vắc xin từ mở rộng độ tuổi tiêm vắc xin mang lại nhiều lợi ích:

• Tạo miễn dịch sớm, giúp trẻ chống lại các bệnh nguy hiểm ngay từ những tháng đầu đời.
• Giảm nguy cơ nhập viện, biến chứng nặng và tử vong do viêm màng não, viêm phổi.
• Bảo vệ cộng đồng, hạn chế lây lan trong môi trường gia đình và nhà trẻ.

Đây là bước điều chỉnh quan trọng nhằm tăng tỷ lệ bao phủ vắc xin và nâng cao hiệu quả phòng bệnh cộng đồng.

Tổng quan về hai loại vắc xin mới được mở rộng

PCV20 và ACYW‑TT là hai loại vắc xin cộng hợp tiên tiến giúp phòng ngừa sớm các bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết ở trẻ nhỏ.

Vắc xin phế cầu PCV20 - Pfizer

Nguồn gốc: Sản xuất tại Bỉ, thuộc tập đoàn Pfizer (Mỹ).

Công nghệ: Cộng hợp tiên tiến, giúp tạo miễn dịch mạnh và bền vững.

Phòng ngừa: 20 type huyết thanh phế cầu gây bệnh, bao gồm các chủng phổ biến nhất.

Lợi ích:

• Bảo vệ trẻ khỏi viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não do phế cầu.
• Giảm tỷ lệ người lành mang trùng, góp phần xây dựng miễn dịch cộng đồng.

Trước đây, vắc xin PCV20 chỉ được chỉ định cho người lớn từ 18 tuổi. Nay, trẻ từ 6 tuần tuổi đã có thể tiêm loại vắc xin này, giúp phòng bệnh sớm hơn.

Vắc xin não mô cầu ACYW‑TT - Sanofi

Nguồn gốc: Sản xuất bởi Sanofi (Pháp).

Công nghệ: Cộng hợp tiên tiến, tạo kháng thể bền vững và trí nhớ miễn dịch lâu dài.

Phòng ngừa: 4 nhóm huyết thanh não mô cầu: A, C, W, Y.

Lợi ích:

• Ngăn ngừa viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết do não mô cầu.
• Giảm nguy cơ tử vong và biến chứng thần kinh ở trẻ nhỏ.

Trước đây, ACYW‑TT (vắc xin MenQuadfi) chỉ áp dụng cho trẻ từ 12 tháng tuổi. Với quyết định mới, trẻ từ 6 tuần tuổi đã có thể tiêm chủng, mở ra cơ hội bảo vệ sớm hơn.

Lịch tiêm và khuyến nghị dành cho phụ huynh

Theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế, lịch tiêm chủng vắc xin phế cầu 20 (PCV20) và vắc xin não mô cầu ACYW-TT (MenQuadfi) được hướng dẫn cụ thể như sau:

Lịch tiêm vắc xin phế cầu 20 (PCV20)

• Trẻ từ 6 tuần - dưới 7 tháng tuổi: Tiêm 3 mũi cơ bản, mỗi mũi cách nhau 1 tháng; tiêm mũi nhắc lại thứ 4 sau mũi 3 khoảng 8 tháng.
• Trẻ từ 7 - dưới 12 tháng tuổi: Tiêm 2 mũi cơ bản, cách nhau 1 tháng; tiêm mũi nhắc lại thứ 3 sau 6 tháng.
• Trẻ từ 12 - dưới 24 tháng tuổi: Tiêm 2 mũi, cách nhau 2 tháng.
• Trẻ từ 24 tháng tuổi trở lên và người lớn: Chỉ cần 1 mũi duy nhất.

Lịch tiêm vắc xin não mô cầu ACYW-TT (MenQuadfi)

• Trẻ từ 6 tuần - dưới 6 tháng tuổi: Tiêm 3 mũi, mỗi mũi cách nhau ít nhất 2 tháng.
• Trẻ từ 6 - dưới 12 tháng tuổi: Tiêm 1 mũi, sau đó nhắc lại khi đủ 12 tháng tuổi.
• Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn: chỉ cần 1 mũi duy nhất.
• Thanh thiếu niên từ 15 tuổi trở lên: Được khuyến cáo tiêm thêm 1 mũi tăng cường để duy trì hiệu quả bảo vệ.

Việc Bộ Y tế mở rộng độ tuổi tiêm vắc xin PCV20 và ACYW‑TT xuống mốc 6 tuần tuổi là một bước tiến quan trọng trong công tác phòng ngừa bệnh truyền nhiễm ở trẻ sơ sinh. Trong bối cảnh dịch bệnh viêm màng não mô cầu và phế cầu đang có xu hướng gia tăng, tiêm chủng sớm giúp trẻ được bảo vệ ngay từ những tháng đầu đời, giảm nguy cơ biến chứng và tử vong.

Phụ huynh cần chủ động đưa trẻ đi tiêm đúng lịch, lựa chọn các cơ sở tiêm chủng uy tín và theo dõi sức khỏe sau tiêm để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu. Tại Tiêm chủng Long Châu, phụ huynh có thể dễ dàng đăng ký tiêm vắc xin PCV20 và ACYW-TT với quy trình nhanh chóng, đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm và nguồn vắc xin chính hãng, bảo quản chuẩn GSP. Hãy đặt lịch ngay hôm nay để bảo vệ con yêu trước các bệnh nguy hiểm và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh hơn mỗi ngày.