Mất ngủ tê bì chân tay là tình trạng khá phổ biến và có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau. Dù không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu xảy ra thường xuyên, hiện tượng này sẽ làm suy giảm chất lượng cuộc sống, đồng thời làm tăng khả năng mắc các bệnh lý về thần kinh, cơ xương khớp và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Tình trạng mất ngủ tê bì chân tay là gì?
Mất ngủ tê bì chân tay có thể xuất hiện riêng lẻ nhưng cũng có khả năng xảy ra đồng thời, phản ánh những dấu hiệu của một số vấn đề bất thường trong cơ thể.
Mất ngủ có thể tác động tiêu cực đến não bộ, khiến não không hoạt động hiệu quả và phản xạ chậm. Do đó, nếu giấc ngủ bị gián đoạn kéo dài và thường xuyên, người bệnh có nguy cơ gặp phải các triệu chứng như tê bì tay chân, kém tập trung, suy giảm trí nhớ…
Tê bì tay chân là tình trạng giảm hoặc mất cảm giác ở các chi. Nguyên nhân có thể do dây thần kinh bị chèn ép, làm gián đoạn lưu thông máu đến tay và chân. Bên cạnh đó, tư thế ngủ không đúng hoặc một số bệnh lý khác cũng có thể gây ra hiện tượng này.
Đôi khi, tê bì còn đi kèm với cảm giác như kim châm, được gọi là dị cảm. Tương tự như tê, dị cảm cũng có thể xảy ra khi ngủ do tư thế ngủ không phù hợp. Cả tê bì và dị cảm đều liên quan đến tình trạng dây thần kinh bị chèn ép và một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ và tê bì tay chân
Hiện tượng mất ngủ kèm tê bì tay chân có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, thói quen sinh hoạt, tác động từ môi trường bên ngoài và các bệnh lý là những nguyên nhân phổ biến nhất.
Ngủ sai tư thế
Nhiều người khi ngủ thường nằm nghiêng hoặc nằm ngửa quá lâu mà ít thay đổi tư thế. Thói quen này gây chèn ép các mạch máu và dây thần kinh, làm cản trở lưu thông máu, dẫn đến khó ngủ, mất ngủ và cảm giác tê bì tay chân.

Ảnh hưởng của thời tiết
Thời tiết thay đổi đột ngột có thể khiến những người có hệ miễn dịch yếu gặp rối loạn cảm giác, gây nhức mỏi, tê bì tay chân kéo dài và làm gián đoạn giấc ngủ.
Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như corticoid (prednisolone, dexamethasone…) hoặc thuốc kháng viêm không steroid (aspirin, diclofenac…) nếu sử dụng quá liều hoặc không đúng chỉ định có thể làm suy giảm miễn dịch. Điều này cũng có thể gây tê hoặc cảm giác đau nhói khó chịu tại các khớp tay, chân.
Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng
Thiếu hụt các vitamin nhóm B (B1, B6, B12), kali, axit folic, canxi… trong thời gian dài sẽ làm cơ thể mệt mỏi, suy yếu và gây tê bì tay chân. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ mang thai, người suy dinh dưỡng, người cao tuổi hoặc trẻ em kém ăn.

Bệnh nghề nghiệp
Những người làm việc đặc thù như khuân vác, vận chuyển hàng hóa, đi bộ nhiều hoặc ngồi lâu một chỗ, ít vận động… dễ gặp phải hiện tượng đau nhức và tê bì tay chân.
Do mắc các bệnh lý
Một số bệnh lý như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, chấn thương cột sống, phong tê thấp, viêm khớp, viêm đa rễ thần kinh, viêm đa dây thần kinh… có thể chèn ép hoặc làm lệch hướng các dây thần kinh, gây đau nhức, khó chịu và cảm giác tê bì. Ngoài ra, các triệu chứng này còn xuất hiện ở người mắc xơ vữa động mạch, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu hoặc béo phì.
Thiếu máu
Não là trung tâm thần kinh quan trọng của cơ thể, vì vậy bất kỳ sự thay đổi nào về máu lên não cũng có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng. Thiếu máu hoặc máu không đủ cung cấp cho não có thể khiến tay chân tê bì, khó chịu, kèm theo mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn hoặc mờ mắt.

Phương pháp điều trị chứng mất ngủ và tê bì tay chân
Hiện nay, có nhiều phương pháp được áp dụng để cải thiện tình trạng mất ngủ kèm tê bì tay chân, bao gồm các biện pháp không dùng thuốc và sử dụng thuốc.
Điều trị mất ngủ và tê bì tay chân không dùng thuốc
Việc xử lý triệu chứng tê bì và khó ngủ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Một số biện pháp đơn giản có thể áp dụng gồm:
- Kê gối hoặc vải mềm dưới tay, chân khi ngủ để giảm áp lực lên các khớp, hạn chế cảm giác tê bì.
- Sử dụng nẹp cổ tay cố định khi ngủ, giúp cổ tay ổn định suốt đêm.
- Giữ tay dọc theo thân mình, tránh đặt tay dưới gối để không gây chèn ép dây thần kinh.
- Bổ sung đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là các vitamin nhóm E, B…
- Thay đổi tư thế ngủ ít nhất mỗi giờ một lần, tránh duy trì một tư thế quá lâu.
- Thực hiện các bài tập thể dục đều đặn hàng ngày để tăng tuần hoàn máu, giảm tê bì tay chân.
- Xoa bóp bàn tay, bàn chân và vận động nhẹ tay chân khoảng 5 - 10 phút trước khi ngủ để cơ thể thư giãn hiệu quả.

Điều trị mất ngủ và tê bì tay chân bằng thuốc
Một số thuốc Tây y có thể giúp giảm triệu chứng tê bì tay chân, ví dụ như thuốc giãn mạch ngoại vi, nhóm NSAIDs. Bác sĩ cũng có thể kê bổ sung vitamin nhóm B qua đường uống hoặc tiêm nếu cơ thể thiếu hụt.
Ngoài ra, thuốc Đông y cũng được nhiều người lựa chọn để cải thiện tình trạng mất ngủ và tê bì tay chân. Thuốc Đông y thường chiết xuất từ thảo dược tự nhiên, an toàn, ít tác dụng phụ, nhưng hiệu quả điều trị phụ thuộc vào chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng, mức độ bệnh và cơ địa từng người.
Người bệnh cần lưu ý, dù sử dụng thuốc Tây y hay Đông y, đều phải tham khảo ý kiến bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà, bởi sử dụng sai cách hoặc quá liều có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Nhìn chung, mất ngủ tê bì chân tay tuy không phải là tình trạng nguy hiểm cấp tính nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, xác định nguyên nhân và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp, từ thay đổi thói quen sinh hoạt, cải thiện chế độ dinh dưỡng đến sử dụng các phương pháp y học khi cần thiết, là rất quan trọng. Bằng cách chủ động chăm sóc sức khỏe, người bệnh có thể giảm thiểu tình trạng tê bì, cải thiện giấc ngủ và nâng cao chất lượng cuộc sống.