Kiêng cữ sau khi nội soi tán sỏi niệu quản như thế nào để nhanh chóng phục hồi?

Nội soi tán sỏi niệu quản là phương pháp ít xâm lấn, giúp loại bỏ sỏi hiệu quả mà không cần mổ mở. Tuy nhiên, sau thủ thuật, niệu quản và thận vẫn cần thời gian phục hồi, đồng nghĩa với việc cơ thể vẫn dễ bị viêm nhiễm hoặc tổn thương nếu không chăm sóc đúng cách. Việc tuân thủ những hướng dẫn sau đây sẽ giúp rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng.

Kiêng cữ sau khi nội soi tán sỏi niệu quản như thế nào để nhanh chóng phục hồi?

Kiêng cữ sau khi nội soi tán sỏi niệu quản bắt đầu ngay từ những giờ đầu sau khi rời phòng thủ thuật. Sự tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc sau đây giúp niệu quản và bàng quang bị tổn thương nhẹ có thời gian lành lại.

Nghỉ ngơi và hạn chế vận động

• Nghỉ ngơi tuyệt đối ban đầu: Trong từ 24 đến 48 giờ đầu tiên, người bệnh cần nằm nghỉ hoàn toàn để cơ thể ổn định lại.
• Hạn chế gắng sức: Việc vận động quá sớm có thể làm tổn thương niêm mạc niệu quản đang còn nhạy cảm, dẫn đến chảy máu hoặc sỏi vụn chưa kịp thoát hết bị đẩy ngược trở lại.
• Tránh mang vác nặng: Bác sĩ thường khuyên bệnh nhân tránh mọi hoạt động gắng sức, không nâng vật nặng trên 5kg và hạn chế đi lại nhiều trong ít nhất từ 1 đến 2 tuần đầu. Sau đó, có thể dần tăng cường độ vận động nhưng vẫn phải tránh các động tác mạnh hoặc xoắn vặn người.

Kiêng cữ trong đời sống tình dục

• Thời gian kiêng cữ: Quan hệ tình dục là hoạt động mà nhiều người bệnh quên mất khi nhắc đến kiêng cữ sau khi nội soi tán sỏi niệu quản. Trong khoảng từ 2 đến 4 tuần đầu, việc quan hệ cần được kiêng cữ.
• Nguy cơ: Quan hệ có thể gây áp lực lên vùng chậu và niệu quản, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ngược dòng do vi khuẩn di chuyển từ niệu đạo vào bàng quang. Các động tác mạnh khi quan hệ cũng dễ khiến sỏi vụn chưa thoát hết bị đẩy lên cao hơn, làm giảm hiệu quả của lần tán sỏi vừa thực hiện.

Kiêng cữ thực phẩm kích thích

• Đồ ăn kích ứng: Người bệnh nên tránh các món ăn cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ vì chúng dễ gây kích ứng đường tiêu hóa và làm tăng áp lực lên vùng bụng dưới.
• Chất kích thích: Đồ uống có cồn, cà phê đậm và nước ngọt có gas cần được loại bỏ hoàn toàn trong ít nhất từ 2 đến 4 tuần vì chúng làm nước tiểu cô đặc, cản trở quá trình đào thải sỏi vụn và kích thích bàng quang, gây tiểu rắt.
• Kiêng theo thành phần sỏi: Nếu sỏi thuộc loại oxalat canxi, loại phổ biến nhất thì bệnh nhân cần kiêng rau bina, củ cải đường, sô cô la và trà đặc để không tạo điều kiện cho tinh thể mới hình thành. Bác sĩ sẽ cung cấp một danh sách kiêng cữ cụ thể dựa trên thành phần sỏi đã được phân tích.

Thực phẩm và dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi sau nội soi tán sỏi niệu quản

Chế độ dinh dưỡng sau nội soi tán sỏi niệu quản không chỉ là kiêng khem mà còn cần bổ sung những thực phẩm hỗ trợ quá trình lành vết thương, đào thải sỏi vụn và ngăn ngừa tái phát.

• Nước lọc là lựa chọn hàng đầu, có thể thêm vài lát chanh tươi hoặc lá bạc hà để tăng hương vị mà không ảnh hưởng đến độ pH nước tiểu. Người bệnh cần duy trì từ 2 đến 3 lít nước mỗi ngày, uống từ từ thành nhiều lần để đào thải hết các mảnh sỏi nhỏ còn sót lại.
• Nước ép trái cây tự nhiên như cam, bưởi không đường giúp cung cấp citrate hòa tan tinh thể canxi oxalat. Không nên uống quá nhiều nước cùng một lúc, điều này gây áp lực đột ngột lên thận, có thể dẫn đến đau quặn. Uống rải đều trong ngày là tốt nhất.
• Rau củ quả giàu chất xơ như bông cải xanh hấp, bí đỏ luộc, khoai lang nướng giúp ngăn ngừa táo bón, giảm áp lực lên niệu quản.
• Protein vẫn cần thiết cho quá trình lành vết thương, nhưng nên chọn nguồn nhẹ nhàng như cá nước ngọt, ức gà bỏ da, đậu hũ hoặc trứng luộc. Những loại này cung cấp đủ axit amin để tái tạo niêm mạc mà không làm tăng gánh nặng cho thận như thịt đỏ.
• Việc hạn chế muối không chỉ giúp giảm phù nề mà còn ngăn ngừa tăng huyết áp, yếu tố nguy cơ gây tái phát sỏi. Người bệnh chỉ nên nêm nhạt, dùng thảo mộc hoặc nước cốt chanh thay thế muối trong nấu nướng.
• Bổ sung canxi hoặc magie theo chỉ định bác sĩ nếu xét nghiệm thiếu, giúp cân bằng khoáng chất và giảm nguy cơ hình thành sỏi mới. 

Chăm sóc và theo dõi sau nội soi tán sỏi niệu quản

Việc tái khám đúng lịch là yếu tố quyết định thành công của quá trình điều trị. Sau từ 2 đến 4 tuần, người bệnh cần quay lại để kiểm tra còn sỏi vụn sót lại không, niệu quản đã lành chưa và chức năng thận có ổn định. Siêu âm hoặc chụp X-quang đơn giản sẽ cho kết quả rõ ràng. Trong thời gian chờ tái khám, cần chú ý những điều sau:

• Tiểu máu nhẹ trong từ 2 đến 3 ngày đầu là bình thường do dụng cụ nội soi cọ xát, nhưng nếu máu ra nhiều sau 1 tuần hoặc kèm đau bụng dữ dội, cần báo ngay bác sĩ.
• Sốt, ớn lạnh, buồn nôn kéo dài là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng.
• Thuốc giảm đau, kháng sinh dự phòng hoặc thuốc giãn cơ niệu quản cần uống đúng giờ, đủ liều dù đã hết đau. Tự ý ngừng thuốc sớm có thể gây nhiễm trùng hoặc sỏi vụn không thoát hết.

Khi bác sĩ xác nhận đã hồi phục hoàn toàn, có thể dần trở lại sinh hoạt bình thường:

• Bắt đầu với các hoạt động nhẹ như đi bộ chậm, yoga hoặc bơi lội giúp tăng tuần hoàn và ngăn ngừa tái phát sỏi.
• Các môn thể thao mạnh, nâng tạ hoặc chạy bộ đường dài nên tránh trong ít nhất từ 4 đến 6 tuần sau thủ thuật.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc kiêng cữ sau khi nội soi tán sỏi niệu quản như thế nào để nhanh chóng phục hồi mà bạn có thể tham khảo. Hãy lắng nghe cơ thể, làm đúng hướng dẫn của bác sĩ và kiên nhẫn trong vài tuần đầu sẽ giúp bạn sớm trở lại cuộc sống bình thường mà không còn lo lắng về những cơn đau quặn thận.