Khi nào cần truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết? Các trường hợp chống chỉ định truyền tiểu cầu

Truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết là một phương pháp giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do tình trạng giảm tiểu cầu gây ra. Sốt xuất huyết giảm tiểu cầu là bệnh lý phổ biến ở các nước khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, đặc biệt vào những thời điểm dịch bệnh bùng phát mạnh. Do đó cần hiểu rõ về tình trạng giảm tiểu cầu trong sốt xuất huyết và cách truyền tiểu cầu đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe người bệnh hiệu quả hơn.

Thế nào là sốt xuất huyết giảm tiểu cầu?

Sốt xuất huyết giảm tiểu cầu xảy ra khi lượng tiểu cầu trong máu giảm xuống thấp hơn mức bình thường, dưới 150.000/mm³ (tương đương 150 G/L). Nguyên nhân chính là do virus Dengue, thuộc họ Flaviviridae, tấn công cơ thể và thường được truyền qua muỗi vằn.

Các tiểu cầu được sinh ra từ các tế bào lớn trong tủy xương gọi là megakaryocyte. Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng hỗ trợ cầm máu khi mạch máu bị tổn thương. Đồng thời tiểu cầu tham gia vào quá trình bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm khuẩn, kích hoạt phản ứng viêm để thúc đẩy sự phát triển mạch máu mới và hỗ trợ chữa lành vết thương.

Triệu chứng phổ biến của tình trạng giảm tiểu cầu

Tiểu cầu có vai trò quan trọng trong quá trình cầm máu và đông máu, giúp bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mất máu. Khi số lượng tiểu cầu giảm thấp, cơ thể dễ xuất hiện các triệu chứng xuất huyết khác nhau như:

• Xuất huyết dưới da với các vết thâm nhỏ li ti hoặc mảng bầm tím.
• Chảy máu ở niêm mạc như mắt, mũi hoặc trong khoang miệng.
• Xuất huyết ở đường tiêu hóa, đại tiện ra máu, thậm chí nôn ra máu.
• Ở nữ giới, hiện tượng kinh nguyệt có thể trở nên kéo dài, lượng máu ra nhiều bất thường.
• Trường hợp nghiêm trọng nhất là xuất huyết não, gây ra các triệu chứng như đau đầu dữ dội, buồn nôn hoặc các dấu hiệu rối loạn thần kinh cục bộ.

Trong đó, dấu hiệu xuất huyết dưới da và niêm mạc là phổ biến nhất. Do đó nếu xuất hiện triệu chứng này, người bệnh cần được đưa đi khám và làm xét nghiệm máu kịp thời để đánh giá tình trạng và được xử lý phù hợp.

Khi nào cần truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết?

Việc quyết định truyền tiểu cầu cho bệnh nhân sốt xuất huyết được căn cứ trên một số trường hợp cụ thể như sau:

• Chỉ định truyền khi tiểu cầu < 10 ×10⁹/L mà không có dấu hiệu chảy máu, hoặc < 20 ×10⁹/L kèm xuất huyết.
• Những trường hợp bệnh nhân chuẩn bị thực hiện phẫu thuật, có rối loạn chức năng tiểu cầu bẩm sinh hoặc đang dùng thuốc ức chế tiểu cầu (ngoại trừ Aspirin đơn lẻ).
• Trường hợp xuất huyết nặng cần đồng thời truyền máu và tiểu cầu để ổn định tình trạng, hạn chế nguy cơ tử vong.

Mặc dù chưa có tiêu chuẩn chung về mức tiểu cầu cần duy trì để kiểm soát xuất huyết ở bệnh nhân sốt xuất huyết, phần lớn chuyên gia đồng thuận rằng việc truyền tiểu cầu nhằm giữ mức tiểu cầu trên 50 x 10^9/L là biện pháp hiệu quả và an toàn cho sức khỏe người bệnh.

Một số trường hợp chống chỉ định truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết

Những trường hợp sau đây không nên tiến hành truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết:

• Bệnh nhân bị giảm tiểu cầu do nguyên nhân từ miễn dịch.
• Những người có hiện tượng chảy máu không liên quan đến sự suy giảm hoặc rối loạn chức năng của tiểu cầu.
• Bệnh nhân giảm tiểu cầu do huyết khối hoặc do phản ứng với Heparin, chỉ truyền tiểu cầu khi có nguy cơ tử vong do xuất huyết.
• Người sau phẫu thuật tim được khuyến cáo không truyền tiểu cầu.
• Truyền tiểu cầu không được chỉ định cho bệnh nhân không có triệu chứng chảy máu hoặc những trường hợp mắc chứng đông máu nội mạch lan tỏa mãn tính.

Một số phản ứng có thể gặp phải khi truyền tiểu cầu

Quá trình truyền tiểu cầu có thể gây ra một số phản ứng không mong muốn, trong đó phổ biến nhất là sốt kèm theo run lạnh. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể gặp các phản ứng dị ứng như nổi mề đay, ngứa, hoặc thậm chí sốc phản vệ. Nguyên nhân chính của các phản ứng này là do protein trong huyết tương của đơn vị tiểu cầu được truyền vào cơ thể.

Mặc dù nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn trong quá trình truyền tiểu cầu là khá thấp. Tuy nhiên do môi trường bảo quản tiểu cầu khác biệt hơn hồng cầu, vi khuẩn vẫn có thể phát triển nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Vì vậy, chỉ định truyền tiểu cầu thường dành cho những trường hợp bị giảm tiểu cầu nghiêm trọng hoặc đang có dấu hiệu chảy máu.

Quy trình truyền tiểu cầu cần được thực hiện trong môi trường y tế với đầy đủ tiêu chuẩn về vệ sinh, an toàn vật tư và kiểm soát nhiễm khuẩn nhằm hạn chế các biến chứng không mong muốn, đảm bảo sức khỏe cho người bệnh.

Để giảm nguy cơ phải truyền tiểu cầu do sốt xuất huyết, việc chủ động tiêm vắc xin sốt xuất huyết là biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bạn có thể đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu - địa chỉ uy tín với đa dạng vắc xin an toàn và chất lượng. Để được tư vấn chi tiết và đặt lịch tiêm, bạn có thể liên hệ ngay qua Hotline 1800 6928.

Bài viết trên đây là những chia sẻ của Long Châu về nội dung truyền tiểu cầu trong sốt xuất huyết. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin cần thiết về căn bệnh này, đồng thời chủ động tiêm phòng vắc xin cho bản thân và gia đình.