Hồng cầu cao ở trẻ em có nguy hiểm không? Phụ huynh cần lưu ý gì để cải thiện tình trạng này?

Hồng cầu là thành phần quan trọng trong máu, giúp vận chuyển oxy đi nuôi cơ thể. Khi chỉ số này tăng cao, nhiều phụ huynh không khỏi lo lắng hồng cầu cao ở trẻ em có nguy hiểm không? Đây có thể là hiện tượng sinh lý bình thường hoặc dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn, cần được theo dõi và xử lý kịp thời.

Tình trạng hồng cầu cao ở trẻ em có nguy hiểm không?

Tình trạng hồng cầu cao ở trẻ em xảy ra khi số lượng hồng cầu trong máu vượt quá mức bình thường. Hiện tượng này có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý hoặc do nguyên nhân sinh lý tạm thời. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nguyên nhân gây tăng hồng cầu và mức độ tăng cao. 

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Máu trong cơ thể của trẻ trở nên đặc hơn, làm cho quá trình lưu thông máu trong mạch trở nên khó khăn.
• Lượng oxy vận chuyển đến các cơ quan và mô trong cơ thể bị giảm sút.
• Nguy cơ tắc nghẽn mạch máu tăng lên, từ đó có thể dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
• Tim phải chịu áp lực lớn hơn, làm tăng khả năng suy tim hoặc mắc các bệnh tim mạch khác.

Ngoài ra, cha mẹ cũng nên quan sát các dấu hiệu bất thường ở trẻ, vì đây có thể là biểu hiện cho thấy cơ thể bé đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng hồng cầu cao:

• Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi kéo dài;
• Khó thở hoặc thở nhanh;
• Tê bì, yếu hoặc mất cảm giác ở chân tay;
• Đau ngực hoặc cảm giác nặng vùng ngực;
• Mắt nhìn thấy ruồi bay hoặc mờ;
• Qua thăm khám, trẻ có thể bị lách to hoặc gan to.

Khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu trên, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Việc thăm khám sớm giúp ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ.

Nguyên nhân khiến trẻ em có chỉ số hồng cầu cao

Chỉ số hồng cầu cao ở trẻ em có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Để hiểu rõ hơn về tình trạng này, cha mẹ cần nắm được hai nhóm nguyên nhân chính, gồm nguyên nhân bệnh lý và nguyên nhân sinh lý, gây ra hiện tượng hồng cầu cao ở trẻ.

Nguyên nhân bệnh lý

Bên cạnh các nguyên nhân sinh lý, việc tăng chỉ số hồng cầu còn có thể do các bệnh lý tiềm ẩn gây ra. Những bệnh này cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ:

• Bệnh đa hồng cầu nguyên phát: Tình trạng tăng sản xuất quá mức hồng cầu do rối loạn tại tủy xương.
• Bệnh tim bẩm sinh: Khi tim có các dị tật, lượng oxy trong máu giảm, cơ thể sẽ tăng sản xuất hồng cầu để bù đắp thiếu oxy.
• Bệnh lý thận: Thận có vai trò sản xuất erythropoietin - hormone kích thích tủy xương tạo hồng cầu. Ngoài ra, một số bệnh lý hoặc tổn thương thận có thể làm tăng quá trình sản xuất hormone, dẫn đến tình trạng tăng hồng cầu vượt mức.
• Rối loạn bẩm sinh về huyết sắc tố: Một số đột biến gen gây tăng ái lực của hồng cầu với oxy hoặc các rối loạn liên quan đến thụ thể erythropoietin làm tăng số lượng hồng cầu.
• Hiện tượng cô đặc máu: Xảy ra khi cơ thể mất nước hoặc huyết tương như tiêu chảy kéo dài, bỏng nặng,... Tình trạng này làm giảm thể tích huyết tương, dẫn đến nồng độ hồng cầu trong máu tăng lên một cách tương đối.

Nguyên nhân sinh lý 

Trong một số trường hợp, chỉ số hồng cầu tăng nhẹ ở trẻ không bắt nguồn từ bệnh lý mà là phản ứng sinh lý bình thường, mang tính thích nghi và không gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, bao gồm:

• Trẻ sống ở vùng núi cao: Ở vùng cao, không khí có nồng độ oxy thấp hơn. Khi đó, cơ thể sẽ tăng quá trình sản xuất hồng cầu để cải thiện khả năng vận chuyển oxy đến các cơ quan.
• Sau khi vận động thể lực mạnh: Khi trẻ vận động nhiều, cơ thể cần nhiều oxy hơn. Lúc này, trẻ có thể bị mất nước nhẹ do đổ mồ hôi, khiến lượng huyết tương trong máu giảm tạm thời. Điều này làm cho tỷ lệ hồng cầu trong máu tăng lên một cách tương đối.
• Tình trạng mất nước nhẹ: Khi trẻ bị sốt, đổ nhiều mồ hôi hoặc uống không đủ nước, cơ thể có thể bị mất nước nhẹ. Điều này làm lượng chất lỏng trong máu giảm đi, khiến tỷ lệ hồng cầu có thể cao hơn bình thường.

Thông thường, các nguyên nhân sinh lý không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn cần theo dõi sát sao để loại trừ nguyên nhân bệnh lý nếu chỉ số hồng cầu tiếp tục tăng cao hoặc trẻ xuất hiện triệu chứng bất thường.

Phụ huynh nên làm gì khi trẻ có chỉ số hồng cầu cao?

Khi phát hiện chỉ số hồng cầu của trẻ cao hơn bình thường, điều quan trọng là phụ huynh cần giữ bình tĩnh và có hướng xử lý đúng cách. Thay vì quá lo lắng với câu hỏi hồng cầu cao ở trẻ em có nguy hiểm không, cha mẹ nên tập trung vào việc tìm ra nguyên nhân và theo dõi sức khỏe của con sát sao. Dưới đây là những việc cha mẹ nên làm khi trẻ có chỉ số hồng cầu cao:

• Thăm khám y tế sớm: Đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra kỹ lưỡng, có thể cần làm thêm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân cụ thể.
• Theo dõi biểu hiện bất thường: Chú ý đến các triệu chứng như da xanh xao, mệt mỏi, chóng mặt, khó thở,... đây có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chịu ảnh hưởng từ việc hồng cầu tăng cao.
• Chăm sóc tại nhà đúng cách: Cha mẹ nên đảm bảo trẻ được bổ sung đủ nước, ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi hợp lý và tránh vận động quá sức.
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị: Khi bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị, cha mẹ cần tuyệt đối tuân thủ và đưa trẻ tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển của bệnh.

Tình trạng hồng cầu cao ở trẻ em có nguy hiểm không còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách, trẻ có thể gặp phải nhiều rủi ro về sức khỏe. Vì vậy, phụ huynh cần theo dõi sát sao và đưa trẻ thăm khám định kỳ để đảm bảo trẻ phát triển ổn định và toàn diện.