Hoa mắt chóng mặt buồn nôn​ là bệnh gì? Cách xử lý

Tình trạng hoa mắt, chóng mặt kèm theo buồn nôn xảy ra khá phổ biến và có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ mệt mỏi, thiếu ngủ cho đến các rối loạn chức năng thần kinh hoặc hệ tiền đình. Nếu các biểu hiện này lặp lại thường xuyên, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống, bạn tuyệt đối không nên chủ quan. Cùng tìm hiểu về tình trạng hoa mắt chóng mặt buồn nôn qua bài viết dưới đây.

Triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn là gì?

Hoa mắt chóng mặt kèm theo buồn nôn là một tập hợp triệu chứng thường gặp, phản ánh tình trạng mất cân bằng của hệ thần kinh trung ương hoặc rối loạn hệ tiền đình. Người bệnh thường có cảm giác đầu óc quay cuồng, xung quanh như đang chuyển động, kèm theo buồn nôn hoặc nôn ói do rối loạn cảm giác không gian. Trong một số trường hợp, bệnh nhân còn cảm thấy mất thăng bằng, không đứng vững hoặc đi loạng choạng.

Ngoài cảm giác quay cuồng và buồn nôn, các biểu hiện đi kèm có thể bao gồm: Nhìn mờ, ù tai, giảm thính lực, tăng nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh, đau đầu, nhịp tim nhanh, vã mồ hôi, tâm trạng lo lắng hoặc hoang mang. Những triệu chứng này có thể xảy ra thoáng qua hoặc kéo dài, tái diễn nhiều lần, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và công việc.

Khi triệu chứng hoa mắt, chóng mặt và buồn nôn xuất hiện thường xuyên hoặc có mức độ nặng, người bệnh cần được thăm khám sớm để tìm nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng hoa mắt chóng mặt buồn nôn là biểu hiện của bệnh gì?

Hoa mắt chóng mặt buồn nôn là những triệu chứng phổ biến, có thể xảy ra thoáng qua nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Say tàu xe

Say tàu xe là hiện tượng rối loạn vận động do hệ thống tiền đình phản ứng quá mức với chuyển động của phương tiện giao thông như ô tô, tàu, máy bay. Các triệu chứng điển hình bao gồm: hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và đôi khi là nôn mửa. Say tàu xe không thể điều trị dứt điểm, chỉ có thể cải thiện triệu chứng bằng các biện pháp phòng ngừa như dùng thuốc chống say, thư giãn đầu óc và tập trung ánh nhìn vào điểm cố định.

Ốm nghén

Ở phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ, tình trạng buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt thường xảy ra do sự thay đổi nội tiết tố (đặc biệt là tăng nồng độ hormone hCG và progesterone). Đây là biểu hiện sinh lý bình thường nhưng có thể khiến thai phụ mệt mỏi, chán ăn. 

Viêm tai trong (viêm mê đạo)

Tai trong không chỉ đảm nhiệm chức năng nghe mà còn đóng vai trò giữ thăng bằng cho cơ thể. Viêm tai trong hay viêm mê đạo gây rối loạn hệ thống tiền đình, dẫn đến cảm giác chóng mặt dữ dội, hoa mắt, buồn nôn và mất thăng bằng. Bệnh có thể khởi phát đột ngột hoặc sau nhiễm siêu vi, viêm tai giữa. 

Nhiễm trùng đường tiêu hóa

Triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn thường xuất hiện trong các bệnh lý đường tiêu hóa cấp tính như viêm dạ dày - ruột do virus (norovirus, rotavirus) hoặc vi khuẩn (Salmonella, E. coli). Người bệnh thường có kèm theo tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi, mất nước. Trong trường hợp nặng, nhất là ở trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi, nguy cơ mất nước nặng và rối loạn điện giải rất cao, cần được bù nước và điều trị y tế kịp thời.

Huyết áp thấp

Hạ huyết áp (huyết áp <90/60 mmHg) gây giảm lượng máu và oxy lên não, dẫn đến các biểu hiện như hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, khó thở, thậm chí ngất xỉu. Đây là tình trạng nguy hiểm nếu kéo dài hoặc tái phát thường xuyên vì có thể gây thiếu máu não mạn tính, giảm khả năng tập trung và tăng nguy cơ đột quỵ.

Đau nửa đầu (migraine)

Đau nửa đầu là một dạng đau đầu mạn tính, thường xảy ra ở một bên đầu, kèm theo cảm giác buồn nôn, chóng mặt, nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn. Một số người có triệu chứng như nhìn thấy vầng sáng, chấm đen trước mắt. Hoa mắt, chóng mặt có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và thường tái phát. 

Ngộ độc

Ngộ độc thực phẩm, hóa chất hoặc thuốc có thể gây rối loạn thần kinh, tiêu hóa và nội tiết. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: Buồn nôn, chóng mặt, nôn, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí co giật, mất ý thức nếu ngộ độc nặng. Nguyên nhân phổ biến là ăn thực phẩm không an toàn, tiếp xúc hóa chất trong môi trường sống hoặc công việc. Khi nghi ngờ ngộ độc, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được xử trí cấp cứu, tránh biến chứng nguy hiểm.

Đột quỵ

Dù không phải là triệu chứng đặc hiệu, hoa mắt, chóng mặt và buồn nôn có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ não. Đột quỵ xảy ra khi dòng máu lên não bị tắc nghẽn (nhồi máu não) hoặc vỡ mạch máu não (xuất huyết não). Ngoài chóng mặt, người bệnh có thể bị liệt nửa người, méo miệng, nói khó, mất ý thức. 

Cách xử lý khi bị hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn

Tình trạng hoa mắt chóng mặt buồn nôn có thể là biểu hiện tạm thời do thay đổi tư thế đột ngột, mệt mỏi hoặc thiếu nước; nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nền nghiêm trọng như rối loạn tiền đình, hạ huyết áp, rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh lý thần kinh. Khi gặp triệu chứng này, người bệnh cần xử trí đúng cách để tránh biến chứng nguy hiểm:

• Dừng hoạt động ngay lập tức: Ngồi hoặc nằm xuống ở tư thế an toàn để hạn chế té ngã do mất thăng bằng. Tốt nhất nên nằm nghiêng và kê cao chân để tăng lưu lượng máu lên não.
• Hít thở sâu và chậm: Hít sâu qua mũi và thở chậm qua miệng giúp cải thiện lượng oxy não, giảm cảm giác choáng váng.
• Uống nước đầy đủ: Mất nước có thể làm tụt huyết áp và tăng cảm giác chóng mặt. Bổ sung 1,5 - 2 lít nước/ngày hoặc nước điện giải nếu có dấu hiệu mất nước.
• Ăn nhẹ: Tránh để bụng đói, đặc biệt là người có tiền sử hạ đường huyết. Ăn nhẹ bằng bánh quy, trái cây hoặc sữa có thể cải thiện triệu chứng.
• Dùng trà gừng hoặc nước chanh mật ong: Gừng giúp chống nôn tự nhiên, trong khi vitamin C hỗ trợ lưu thông máu và tăng sức đề kháng.
• Nghỉ ngơi trong môi trường yên tĩnh, tránh ánh sáng mạnh và âm thanh lớn.
• Tập luyện nhẹ nhàng và chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng: Duy trì thể lực, hỗ trợ tuần hoàn và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Nếu tình trạng lặp lại nhiều lần, dai dẳng hoặc đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng như tê yếu chi, nói khó, mất ý thức,… cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Hiện tượng hoa mắt chóng mặt buồn nôn có thể chỉ là phản ứng thoáng qua khi cơ thể mệt mỏi hoặc mất cân bằng, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm như rối loạn tiền đình, huyết áp thấp, bệnh lý thần kinh hay tiêu hóa. Vì vậy, đừng chủ quan nếu triệu chứng lặp đi lặp lại hoặc đi kèm biểu hiện bất thường khác. Cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe là lắng nghe cơ thể, nghỉ ngơi hợp lý, duy trì lối sống khoa học và đi khám sớm tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.