Hạ đường huyết đột ngột là một tình trạng sức khỏe mà không ai muốn gặp phải, nhưng lại có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, đặc biệt đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Khi mức đường huyết giảm xuống quá thấp, cơ thể không còn đủ năng lượng để hoạt động bình thường. Điều này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.
Hạ đường huyết đột ngột là gì?
Hạ đường huyết đột ngột (hay còn gọi là hạ glucose máu) là tình trạng khi mức đường huyết trong cơ thể giảm xuống dưới mức bình thường, thường là dưới 70 mg/dl. Lúc này, cơ thể không thể duy trì các chức năng hoạt động bình thường do thiếu năng lượng. Những người bị bệnh tiểu đường là đối tượng dễ mắc phải tình trạng này, đặc biệt khi sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết mà không có chế độ ăn uống phù hợp.

Nguyên nhân gây hạ đường huyết đột ngột
Hạ đường huyết đột ngột có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng một số nguyên nhân phổ biến nhất là chế độ ăn uống không hợp lý, uống thuốc quá liều, hoạt động thể chất quá sức mà không bổ sung đủ năng lượng, hoặc thậm chí là do căng thẳng hoặc bệnh lý khác. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
Sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết quá liều
Đối với những người bị đái tháo đường, việc sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết là điều cần thiết để duy trì mức đường huyết ổn định. Tuy nhiên, nếu dùng quá liều, cơ thể sẽ không thể xử lý hết lượng đường trong máu, gây ra tình trạng hạ đường huyết đột ngột.
Ăn uống không đúng giờ hoặc không đủ chất
Nếu bạn không ăn đủ bữa hoặc bỏ bữa sáng, cơ thể sẽ thiếu hụt năng lượng và dễ dẫn đến hạ đường huyết đột ngột. Việc ăn uống không đều đặn, không cung cấp đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu cũng là một yếu tố khiến cơ thể thiếu năng lượng.

Tập thể dục quá sức
Khi bạn tập luyện thể dục quá mức mà không bổ sung đủ năng lượng từ thực phẩm, mức đường huyết sẽ giảm đột ngột, dẫn đến tình trạng hạ đường huyết.
Tình trạng căng thẳng cao
Căng thẳng, lo âu, hay những cảm xúc mạnh mẽ cũng có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết. Khi căng thẳng, cơ thể tiết ra các hormone làm thay đổi quá trình chuyển hóa đường huyết, đôi khi khiến mức đường huyết giảm đột ngột.
Triệu chứng của hạ đường huyết đột ngột
Khi gặp phải tình trạng hạ đường huyết đột ngột, cơ thể sẽ phát tín hiệu qua một số triệu chứng. Dưới đây là những dấu hiệu bạn cần chú ý để nhận biết tình trạng này:
- Chóng mặt, mệt mỏi: Chóng mặt và cảm giác mệt mỏi là một trong những triệu chứng đầu tiên khi mức đường huyết giảm xuống. Bạn sẽ cảm thấy hoa mắt, loạng choạng hoặc như sắp ngất xỉu.
- Ra mồ hôi lạnh: Một dấu hiệu khác của hạ đường huyết đột ngột là ra mồ hôi lạnh. Cơ thể sẽ tự động tăng cường tiết mồ hôi để cố gắng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể khi thiếu năng lượng.
- Run rẩy: Khi đường huyết giảm, cơ thể phản ứng bằng cách run rẩy, tay chân có thể không kiểm soát được. Cảm giác này rất khó chịu và dễ làm người bệnh lo lắng.
- Buồn nôn và cảm giác khó thở: Ngoài các triệu chứng run rẩy và mệt mỏi, buồn nôn cũng là một dấu hiệu cảnh báo hạ đường huyết đột ngột. Người bệnh có thể cảm thấy khó thở, tim đập nhanh và thở gấp.
- Nhìn mờ và khó nói: Khi mức đường huyết giảm quá thấp, mắt có thể bị mờ và người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc nhìn rõ. Đồng thời, việc nói chuyện cũng trở nên khó khăn, lời nói có thể bị lắp bắp, không rõ ràng.

Cách xử lý khi bị hạ đường huyết đột ngột
Khi nhận thấy các triệu chứng của hạ đường huyết đột ngột, việc xử lý nhanh chóng là vô cùng quan trọng để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những cách giúp xử lý tình trạng này:
- Sử dụng thực phẩm chứa đường: Khi có dấu hiệu hạ đường huyết, bạn cần bổ sung ngay một lượng đường dễ hấp thụ vào cơ thể. Một ly nước trái cây, một thanh kẹo, hoặc một muỗng mật ong sẽ giúp cơ thể nhanh chóng tăng cường mức đường huyết.
- Ăn uống đầy đủ sau khi bổ sung đường: Sau khi sử dụng thực phẩm chứa đường, bạn nên ăn một bữa ăn có chứa tinh bột, protein và chất xơ để duy trì mức đường huyết ổn định trong thời gian dài hơn.
- Kiểm tra mức đường huyết thường xuyên: Việc kiểm tra mức đường huyết định kỳ là rất quan trọng để nhận biết tình trạng hạ đường huyết sớm. Nếu bạn đang dùng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết, hãy kiểm tra đường huyết ít nhất 2 lần mỗi ngày.
- Tránh căng thẳng và hoạt động vất vả: Khi bạn đang gặp phải tình trạng hạ đường huyết đột ngột, cần tránh các hoạt động thể chất quá sức và tình trạng căng thẳng. Những yếu tố này chỉ khiến mức đường huyết giảm sâu hơn.
Phòng ngừa hạ đường huyết đột ngột
Phòng ngừa hạ đường huyết đột ngột là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe. Dưới đây là một số biện pháp giúp bạn tránh được tình trạng này:
- Ăn uống đều đặn và cân bằng: Việc ăn uống đều đặn là rất quan trọng để cơ thể có đủ năng lượng. Nên chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày và ăn đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại thực phẩm có chỉ số glycemic thấp.
- Điều chỉnh liều thuốc: Nếu bạn đang sử dụng thuốc hoặc insulin, hãy chắc chắn điều chỉnh liều dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đừng tự ý thay đổi liều lượng mà không có sự tham khảo từ chuyên gia.
- Tập thể dục đều đặn và hợp lý: Tập thể dục là một phần quan trọng trong việc kiểm soát mức đường huyết. Tuy nhiên, bạn cần phải tập luyện một cách vừa phải, không quá sức và luôn nhớ bổ sung dinh dưỡng sau khi tập.
- Kiểm tra đường huyết thường xuyên: Để tránh hạ đường huyết đột ngột, việc kiểm tra mức đường huyết thường xuyên là cần thiết. Điều này giúp bạn kiểm soát mức đường huyết và có biện pháp can thiệp kịp thời khi cần thiết.

Hạ đường huyết đột ngột là một tình trạng nghiêm trọng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý khi gặp phải tình trạng này sẽ giúp bạn phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả. Hãy luôn chú ý đến chế độ ăn uống, sinh hoạt, và việc sử dụng thuốc để giữ mức đường huyết trong phạm vi an toàn, tránh những sự cố không đáng có.