Hiệu quả của vắc xin lao phổi như thế nào?

Tiêm vắc xin lao phổi là cách hiệu quả để ngăn ngừa bệnh lao, một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Theo khuyến cáo, trẻ sơ sinh nên được tiêm vắc xin trong tháng đầu sau sinh để tạo miễn dịch sớm. Việc chủ động tiêm ngừa không chỉ giúp bảo vệ cá nhân mà còn góp phần giảm tỷ lệ lây nhiễm trong cộng đồng.

Thế nào là bệnh lao phổi?

Bệnh lao, hay còn gọi là lao phổi, là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến phổi nhưng cũng có thể tấn công các cơ quan khác như não, xương, gan, thận và tim. Diễn biến bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại vi khuẩn, khả năng miễn dịch của người bệnh, mức độ phơi nhiễm và thời gian điều trị.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh lao có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Suy giảm chức năng phổi và thận.

• Suy giảm thị lực, khó thở kéo dài.

• Nguy cơ nhiễm trùng máu hoặc tổn thương xương.

Do đó, phòng ngừa bệnh lao đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn biến chứng nguy hiểm và hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh.

Những thông tin hữu ích về vắc xin lao phổi

Tại Việt Nam, BCG (Bacille Calmette-Guerin) là vắc xin được sử dụng để phòng ngừa lao phổi. Vắc xin này chứa vi khuẩn lao đã được làm suy yếu, không gây bệnh nhưng có khả năng kích thích hệ miễn dịch, giúp cơ thể phòng chống lao hiệu quả.

Đối tượng được tiêm lao phổi là trẻ sơ sinh khỏe mạnh, sinh đủ tháng được khuyến cáo tiêm phòng lao để bảo vệ sớm khỏi bệnh. Trẻ sơ sinh mạnh được tiêm vắc xin lao phổi trong vòng 24 giờ đầu sau sinh.

Bên cạnh đó, sẽ hoãn tiêm vắc xin lao phổi đối với những trường hợp sau:

• Cân nặng dưới 2000g.

• Trẻ sinh non dưới 34 tuần tuổi: Chỉ tiêm BCG khi ≥ 34 tuần tuổi, bao gồm cả sau hiệu chỉnh tuổi.

• Bệnh lý cấp tính: Hoãn tiêm đến khi sức khỏe ổn định và hết sốt ít nhất 3 ngày.

• Bệnh lý bẩm sinh chưa ổn định.

• Nghi ngờ suy giảm miễn dịch: Nên thực hiện tiêm chủng tại bệnh viện.

• Sau điều trị ức chế miễn dịch: Chỉ tiêm vắc xin sau khi kết thúc liệu trình corticoid liều cao (prednisolone ≥ 2 mg/kg/ngày), hóa trị hoặc xạ trị ít nhất 14 ngày.

• Trẻ trên 1 tháng tuổi bị vàng da mức độ trung bình trở lên: Cần khám chuyên khoa trước khi tiêm.

Hiệu quả phòng bệnh của vắc xin lao phổi trong bao lâu?

BCG không tiêu diệt vi khuẩn lao nhưng giúp ngăn chặn bệnh lao tiến triển. Cụ thể, vắc xin này hạn chế sự phát triển của lao sơ nhiễm, lao thứ phát và ngăn ngừa các thể lao nặng như viêm phế quản phế viêm lao, lao kê và lao màng não.

Thời gian bảo vệ của BCG dao động từ 4–5 năm đến 15–20 năm, tùy theo nghiên cứu. Vắc xin này được khuyến cáo chủ yếu cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt hiệu quả trong phòng ngừa các thể lao nguy hiểm, bao gồm lao màng não, với tỷ lệ bảo vệ lên đến 70%.

Người lớn chưa từng mắc lao và chưa được tiêm chủng trước đó nhưng có nguy cơ phơi nhiễm cao cũng nên cân nhắc tiêm ngừa. Ngoài ra, BCG còn có tác dụng phòng ngừa nhiễm loét Buruli và một số vi khuẩn lao không điển hình.

BCG chỉ cần tiêm một liều duy nhất, không cần tiêm nhắc lại. Vắc xin này không được khuyến cáo cho thanh thiếu niên trên 16 tuổi vì hiệu quả giảm dần theo độ tuổi. Tuy nhiên, người từ 16–35 tuổi có nguy cơ cao vẫn có thể tiêm để phòng ngừa lao.

Một số phản ứng không mong muốn có thể gặp sau khi tiêm vắc xin lao phổi

Hầu hết vắc xin này không gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Các phản ứng sau tiêm thường nhẹ và có thể theo dõi, xử lý tại nhà:

• Sốt nhẹ dưới 38,5°C.

• Đỏ hoặc sưng tại chỗ tiêm: Nếu kéo dài hơn 3 ngày, thường tự khỏi trong vòng 1 tuần. Có thể tham khảo bác sĩ về việc dùng thuốc giảm đau.

• Đau khớp thoáng qua hoặc dai dẳng nhưng tự hết.

• Viêm hạch bạch huyết có mủ hoặc rò rỉ hạch trong 2–6 tháng.

• Bầm tím/chảy máu tại vị trí tiêm do giảm tiểu cầu.

• Đối với trẻ có hệ miễn dịch kém, cần theo dõi các dấu hiệu bất thường:

• Sốt cao trên 39°C, hạ sốt không hiệu quả, kéo dài trên 24 giờ hoặc xuất hiện sau 12 giờ tiêm.

• Quấy khóc liên tục, mệt mỏi kéo dài, li bì hoặc hôn mê.

• Nôn, co giật, bú kém hoặc bỏ bú.

• Phát ban, nổi mẩn.

• Thở nhanh, khó thở, co kéo hõm ức, tím tái môi và các chi.

• Chân tay lạnh, da nổi nhiều mao mạch máu, tím tái.

Nếu trẻ có dấu hiệu nghiêm trọng, cần đưa đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.

Tiêm vắc xin lao phổi là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa bệnh lao và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Việc tiêm chủng đúng thời điểm, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, giúp giảm nguy cơ mắc các thể lao nguy hiểm và hạn chế lây nhiễm trong cộng đồng. Vì vậy, mỗi người cần chủ động tiêm vắc xin lao phổi để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Tiêm vắc xin lao phổi (BCG) giúp phòng ngừa lao màng não, lao kê và giảm nguy cơ lây nhiễm. Đặc biệt, tiêm sớm cho trẻ sơ sinh mang lại hiệu quả bảo vệ cao, góp phần bảo vệ sức khỏe lâu dài. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn, uy tín với đầy đủ các loại vắc xin cho trẻ em và người lớn. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm chủng đảm bảo tiêu chuẩn, giúp khách hàng an tâm bảo vệ sức khỏe. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm, vui lòng liên hệ hotline 18006928.