Tập luyện thể dục đều đặn không chỉ giúp cải thiện thể lực và tinh thần mà còn hỗ trợ tích cực trong quá trình kiểm soát lao phổi. Các bài tập phù hợp có thể thúc đẩy quá trình phục hồi, giảm nhẹ các di chứng do bệnh gây ra. Trong bài viết này, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ giới thiệu một số bài tập thể dục cho người bị lao phổi an toàn và hiệu quả cũng như một số lưu ý khi tập luyện để đảm bảo sức khỏe.
Khi đang bị lao phổi có được tập thể dục không?
Trước khi tìm hiểu những bài tập thể dục cho người bị lao phổi chúng ta cũng nên biết liệu rằng khi đang bị lao phổi có được tập thể dục không? Phổi giữ vai trò quan trọng trong trao đổi khí, giúp đưa oxy vào máu và loại bỏ carbonic để duy trì sự sống. Oxy được vận chuyển đến các cơ quan và cơ bắp để tạo năng lượng cho hoạt động. Khi tập luyện, nhu cầu oxy tăng cao, tim và phổi phải làm việc nhiều hơn, nên bất kỳ tổn thương nào ở phổi đều ảnh hưởng đến hô hấp và vận động.
Đối với bệnh nhân lao phổi và các bệnh hô hấp mạn tính, tập luyện và vật lý trị liệu giúp cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, trong giai đoạn cấp tính, có sốt, ho ra máu thì việc tập luyện, kể cả bài tập thở, phải hạn chế và chỉ thực hiện dưới giám sát bác sĩ. Trong khoảng 2 tháng điều trị, nếu không có triệu chứng nặng, có thể tập thở nhẹ, đi bộ chậm và vận động nhẹ, tránh các môn thể thao cường độ cao. Khi chuyển sang giai đoạn duy trì, bệnh nhân hết sốt, ho và mệt mỏi, có thể tăng dần cường độ tập luyện, kết hợp vận động trị liệu và vật lý trị liệu để phục hồi chức năng hô hấp và nâng cao thể trạng.

Những bài tập thể dục cho người bị lao phổi an toàn và hiệu quả
Khó thở kéo dài là triệu chứng thường gặp ở người mắc các bệnh hô hấp mạn tính, bao gồm lao phổi. Nguyên nhân chủ yếu do tắc nghẽn đường thở và phản ứng quá mức với các kích thích, đặc biệt khi vận động. Điều này ảnh hưởng đáng kể đến thể lực và sinh hoạt hàng ngày. Tập thở và vận động phù hợp là biện pháp phục hồi chức năng hô hấp hiệu quả, giúp giảm khó thở và nâng cao sức khỏe tổng thể. Trong thời gian còn khả năng lây nhiễm, người bệnh nên luyện tập tại nhà hoặc ở nơi thoáng khí, tránh tập nơi đông người để đảm bảo an toàn.
Các bài vận động nhẹ nhàng, dễ thực hiện tại nhà như tập thở, yoga, đi bộ quanh nhà, leo cầu thang, nhảy dây, đạp xe tại chỗ hoặc thực hiện các bài tập toàn thân đơn giản với dụng cụ như tạ tay, dây kháng lực, xà đơn,… Đều rất hữu ích. Thậm chí, các công việc sinh hoạt thường ngày như lau dọn nhà cửa, làm vườn, tưới cây,… Cũng được xem là hình thức vận động hợp lý, không yêu cầu không gian rộng hay thiết bị phức tạp. Khi bước vào giai đoạn điều trị duy trì và sức khỏe dần ổn định, người bệnh có thể bắt đầu nâng cao cường độ luyện tập theo thể trạng cá nhân.

Dưới đây là những bài tập thể dục cho người bị lao phổi mà bạn đọc có thể tham khảo:
- Bài tập tăng sức bền: Các hoạt động như đi bộ, chạy chậm, đạp xe, bơi lội hoặc aerobic là phần quan trọng trong chương trình phục hồi chức năng hô hấp. Chúng giúp tăng khả năng chịu đựng của tim và phổi, cải thiện hiệu suất hoạt động của hệ tuần hoàn và hô hấp.
- Bài tập tăng sức mạnh cơ bắp: Các bài như nâng tạ, chống đẩy hoặc tập với xà giúp cải thiện khả năng gắng sức và tăng cường sức khoẻ.
- Bài tập tăng cường cơ thân và chi trên: Tập trung vào các nhóm cơ như cơ vai, cơ ngực, cơ lưng, cơ tay trước và sau, cơ liên sườn kết hợp với các bài tập thở để vừa phát triển sức mạnh vừa hỗ trợ chức năng hô hấp, nhờ vào việc mở rộng lồng ngực và cải thiện độ linh hoạt của cơ hô hấp.
- Bài tập giãn cơ và tăng độ mềm dẻo: Các động tác kéo giãn vùng cổ, vai, đùi và ngực có thể được chèn vào giữa buổi tập để tăng tính linh hoạt cho cơ thể. Bên cạnh đó, rèn luyện cơ chi dưới tuy không trực tiếp cải thiện chức năng phổi nhưng lại góp phần nâng cao thể trạng chung.
Mỗi bài tập nên được thực hiện từ 8 đến 12 lần mỗi hiệp, lặp lại 2 đến 3 hiệp với cường độ khoảng 50 đến 70% so với khả năng tối đa của người tập.

Một số lưu ý khi tập luyện để đảm bảo sức khỏe
Sau đây là một số lưu ý khi tập luyện để đảm bảo sức khỏe dành cho người bị lao phổi:
- Tăng cường dần đều: Bắt đầu với các bài tập nhẹ, đơn giản rồi nâng dần cường độ theo khả năng. Quan sát cảm giác khó thở để tự điều chỉnh mức độ vận động phù hợp. Tập gần ngưỡng chịu đựng sẽ mang lại hiệu quả tốt, nhưng luyện tập nhẹ nhàng, đều đặn cũng giúp cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Người mới nên tập ngắt quãng, ví dụ 2 - 3 phút tập mạnh xen kẽ 1 - 2 phút nghỉ.
- Tập luyện đều đặn, có hệ thống: Biến vận động thành thói quen hằng ngày để hỗ trợ phục hồi hiệu quả.
- Chọn bài tập phù hợp thể trạng và giai đoạn bệnh: Không nên tập khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Việc kết hợp điều trị và luyện tập cần được theo dõi chặt chẽ.
- Dinh dưỡng hợp lý, thời điểm tập phù hợp: Nên tập sau bữa ăn chính khoảng 2 giờ. Tránh tập quá sớm hoặc quá muộn trong ngày. Trang phục cần thoáng mát, phù hợp thời tiết.
- Không gian tập luyện đảm bảo: Ưu tiên nơi thông thoáng, trong lành. Nếu tập ngoài trời, chọn lúc thời tiết dễ chịu, ít nắng gió.
- Theo dõi sức khỏe trong suốt quá trình tập: Kiểm tra định kỳ và tự đánh giá một số chỉ số như nhịp tim, mức độ khó thở, khả năng chịu đựng để đảm bảo an toàn và điều chỉnh bài tập phù hợp.
Nên kiên trì thực hiện đúng các nguyên tắc này để quá trình tập luyện mang lại kết quả tốt nhất, giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống mỗi ngày.

Việc duy trì thói quen vận động đúng cách không chỉ hỗ trợ người bệnh lao phổi cải thiện chức năng hô hấp mà còn góp phần nâng cao thể lực, tinh thần và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, mỗi giai đoạn bệnh lý lại cần phương pháp tập luyện phù hợp, vì vậy người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia trước khi bắt đầu. Hy vọng những gợi ý bài tập thể dục cho người bị lao phổi được chia sẻ trong bài viết trên sẽ hữu ích và giúp người mắc lao phổi chủ động hơn trong quá trình phục hồi và chăm sóc sức khỏe lâu dài.
Chủ động tiêm vắc xin là một trong những cách hiệu quả nhất để phòng tránh nguy cơ mắc lao phổi. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra hàng rào miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm bệnh và ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ sức khỏe của chính bạn mà còn góp phần bảo vệ những người xung quanh, đặc biệt là trẻ nhỏ và người có sức đề kháng yếu. Trung tâm tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị có các loại vắc xin thế hệ mới nhất từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới, toàn bộ vắc xin đều được nhập khẩu chính hãng, giá cả cạnh tranh và hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP. Bạn có thể liên hệ hotline 1800 6928 để được đội ngũ y tế tận tâm sẵn sàng hỗ trợ tư vấn nhé!