Đo nhiệt độ ở nách bao nhiêu là sốt? Cách xác định chính xác

Sốt là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang chống lại nhiễm trùng hoặc viêm. Vậy đo nhiệt độ ở nách bao nhiêu độ là sốt? Bài viết giúp bạn xác định chính xác mức thân nhiệt, nguyên nhân gây sốt và hướng xử lý an toàn, chuẩn y khoa.

Đo nhiệt độ ở nách bao nhiêu là sốt?

Thân nhiệt bình thường của cơ thể dao động trong khoảng 36,5°C - 37°C. Khi đo ở nách, do vị trí này dễ thoát nhiệt nên kết quả thường thấp hơn 0,3 - 0,5°C so với khi đo ở miệng hoặc hậu môn. Người được xem là sốt khi nhiệt độ ở nách từ 37,5°C trở lên.

Theo khuyến cáo lâm sàng phổ biến, khi đo nhiệt độ ở nách, mức từ 37,5°C trở lên được xem là sốt nhẹ. Do vị trí này dễ thoát nhiệt nên kết quả có thể thấp hơn 0,3 - 0,5°C so với đo ở miệng hoặc hậu môn.

Phân loại mức độ sốt khi đo ở nách:

• Sốt nhẹ: 37,5°C - 38°C. Đây là giai đoạn cơ thể bắt đầu phản ứng lại với yếu tố gây bệnh, thường do nhiễm virus nhẹ hoặc sau tiêm chủng.
• Sốt vừa: 38,1°C - 39°C: Nhiệt độ cơ thể tăng cao hơn, người bệnh thường mệt mỏi rõ rệt, đau đầu, vã mồ hôi hoặc chán ăn. Có thể sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol theo liều hướng dẫn nếu nhiệt độ vượt 38,5°C. Ngoài ra, nên kết hợp chườm ấm ở vùng nách, cổ, bẹn để giúp hạ nhiệt an toàn.
• Sốt cao: Trên 40°C. Đây là mức sốt có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, đặc biệt ở trẻ nhỏ dễ gây co giật do sốt cao. Người bệnh cần được theo dõi sát sao, đảm bảo môi trường mát mẻ, uống nhiều nước điện giải và tiếp tục hạ sốt bằng thuốc kết hợp chườm ấm. Nếu sốt kéo dài hơn 2 ngày không giảm, nên đi khám để tìm nguyên nhân.
• Sốt rất cao, cần cấp cứu: Trên 41°C. Ở mức này, cơ thể có nguy cơ rối loạn thân nhiệt, mất nước nghiêm trọng và tổn thương não. Người bệnh có thể xuất hiện lơ mơ, co giật, khó thở hoặc mạch nhanh. Cần đưa đến cơ sở y tế ngay để được hạ nhiệt và điều trị tích cực.

Sốt là phản ứng sinh lý khi hệ miễn dịch tiết ra các chất trung gian (như interleukin, prostaglandin) nhằm tăng thân nhiệt, giúp cơ thể hạn chế sự phát triển của virus, vi khuẩn và kích hoạt tế bào miễn dịch hiệu quả hơn. Tuy nhiên, theo dõi đúng cách giúp phát hiện sớm tình trạng bất thường và xử lý kịp thời, nhất là ở trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Nguyên nhân khiến thân nhiệt tăng

Sốt không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh nguy hiểm, nhưng là phản ứng quan trọng khi cơ thể gặp vấn đề. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Nhiễm virus hoặc vi khuẩn: Cảm cúm, viêm họng, viêm phổi, sốt siêu vi, COVID-19…
• Tiêm phòng hoặc dùng thuốc: Cơ thể phản ứng nhẹ với vaccine hoặc thuốc kháng sinh.
• Nhiệt độ môi trường: Tăng thân nhiệt không do nhiễm trùng (như ở môi trường nóng, mặc nhiều áo, vận động mạnh) không phải là sốt thực sự mà là dạng sốt giả (hyperthermia), cần phân biệt để xử trí đúng cách.
• Hoạt động thể lực mạnh: Tập thể dục, làm việc nặng trong thời gian dài.
• Rối loạn nội tiết hoặc bệnh lý chuyển hóa: Như cường giáp hoặc mất nước nặng.

Việc hiểu đúng nguyên nhân giúp bạn nhận định được khi nào sốt cần nghỉ ngơi, khi nào cần điều trị y tế.

Cách đo nhiệt độ ở nách đúng chuẩn

Để có kết quả đo thân nhiệt chính xác, cần thực hiện đúng kỹ thuật. Sai sót nhỏ như đo khi da còn ướt, kẹp nhiệt kế quá lỏng hoặc quá ngắn thời gian có thể dẫn đến kết quả sai lệch.

Cách thực hiện đúng:

• Dùng nhiệt kế điện tử hoặc thủy ngân, đảm bảo sạch và hoạt động tốt.
• Lau khô vùng nách trước khi đo.
• Đặt đầu nhiệt kế sát da, kẹp chặt tay vào thân người.
• Giữ trong 5 - 10 phút (hoặc theo hướng dẫn của thiết bị).
• Đọc kết quả ngay sau khi lấy ra.

Không đo ngay sau khi tắm, vận động mạnh hoặc ra mồ hôi nhiều, vì có thể khiến nhiệt độ thấp hơn thực tế. Với trẻ nhỏ, nên đo khi bé nghỉ ngơi, không quấy khóc để có kết quả chuẩn hơn.

Khi nào cần đến cơ sở y tế?

Phần lớn các trường hợp sốt nhẹ có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, bạn nên đến cơ sở y tế nếu có một trong các dấu hiệu sau:

• Sốt trên 39°C không giảm sau 2 ngày dùng thuốc hạ sốt.
• Sốt kèm co giật, khó thở, phát ban, nôn mửa hoặc lừ đừ.
• Trẻ dưới 3 tháng tuổi có nhiệt độ từ 38°C trở lên.
• Người bệnh có bệnh nền mạn tính như tim mạch, tiểu đường, suy thận.

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), việc theo dõi thân nhiệt định kỳ và biết khi nào cần khám là cách hiệu quả để phát hiện sớm các bệnh nhiễm trùng và phòng ngừa biến chứng.

Phòng ngừa và chăm sóc khi bị sốt

Khi bị sốt, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể nhanh hồi phục và tránh các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể giúp bạn phòng ngừa và chăm sóc đúng cách khi bị sốt.

• Uống đủ nước: Giúp bù dịch và điều hòa thân nhiệt.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc nặng, ngủ đủ giấc.
• Chườm ấm tại cổ, nách, bẹn: Giúp giãn mạch và tăng tản nhiệt qua da, hỗ trợ hạ sốt.
• Ăn uống nhẹ, dễ tiêu: Cháo, súp, trái cây tươi giúp tăng đề kháng.
• Theo dõi thân nhiệt mỗi 4 - 6 giờ để phát hiện biến động bất thường.

Duy trì vệ sinh cá nhân, chế độ sinh hoạt khoa học và chủ động tiêm phòng là biện pháp hiệu quả giúp cơ thể tăng đề kháng, giảm nguy cơ nhiễm bệnh gây sốt.

Đo nhiệt độ ở nách bao nhiêu là sốt, câu trả lời chuẩn y khoa là từ 37,5°C trở lên. Tuy nhiên, kết quả có thể chênh lệch tùy theo vị trí đo và điều kiện môi trường. Việc đo đúng cách, theo dõi thường xuyên và chăm sóc cơ thể đúng cách sẽ giúp bạn nhận biết sớm các bất thường và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.